Amaryl (Glimepiridum)

Jak działa lek Amaryl?

Działanie leku Amaryl polega na stymulowaniu uwalniania insuliny z komórek beta trzustki, która powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi. Podobnie jak w przypadku innych pochodnych sulfonylomocznika, mechanizm działania związany jest ze zwiększeniem reakcji komórek beta trzustki na fizjologiczny bodziec, jakim jest glukoza.

Kiedy stosuje się lek Amaryl?

Amaryl jest stosowany do leczenia cukrzycy typu 2, gdy za pomocą diety, ćwiczeń fizycznych i zmniejszenia masy ciała nie można wyrównać stężenia glukozy we krwi.

Jak stosować lek Amaryl?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

• lek należy przyjmować doustnie, tuż przed lub w trakcie pierwszego posiłku dnia (zazwyczaj śniadanie) lub innego głównego posiłku
• jeśli stosuje się lek Amaryl, należy przestrzegać zalecanej diety
• tabletkę należy połykać bez rozgryzania lub żucia, popijając płynem

Dorośli

• dawka leku Amaryl zależy od stanu pacjenta oraz wyników badań stężenia glukozy we krwi i moczu i jest określana przez lekarza
• nie należy stosować większej liczby tabletek niż zalecana przez lekarza
• dawka początkowa to jedna tabletka leku Amaryl - 1 mg raz na dobę
• lekarz może zwiększyć dawkę po 1-2 tygodniach terapii, jeśli zachodzi taka potrzeba
• maksymalna zalecana dawka to 6 mg leku Amaryl na dobę
• lekarz może zalecić równoczesne stosowanie glimepirydu z metforminą lub glimepirydu z insuliną - w takim przypadku lekarz zaleci odpowiednie, indywidualnie określone dawki glimepirydu z metforminą lub insuliną
• w przypadku zmiany masy ciała, trybu życia lub gdy pacjent jest pod wpływem stresu, należy poinformować o tym lekarza, by mógł on dostosować dawkę leku, jeśli zajdzie taka potrzeba

Dzieci i młodzież

• nie ma wystarczających danych dotyczących stosowania glimepirydu u pacjentów w wieku poniżej 8 lat
• w przypadku dzieci w wieku od 8 do 17 lat dostępne są jedynie ograniczone dane dotyczące stosowania glimepirydu w monoterapii
• dostępne dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności glimepirydu u dzieci są niewystarczające, dlatego nie zaleca się stosowania glimepirydu w tej grupie wiekowej

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Amaryl

• zastosowanie zbyt dużej liczby tabletek Amaryl lub przyjęcie dodatkowej dawki jest niebezpieczne dla pacjenta, ponieważ istnieje ryzyko hipoglikemii - w takim przypadku należy natychmiast spożyć wystarczającą ilość cukru (np. małe kostki cukru, słodki sok, posłodzoną herbatę) i poinformować jak najszybciej lekarza
• leczenie hipoglikemii u dzieci, u których doszło do przypadkowego przyjęcia leku, ilość podanego im cukru musi być kontrolowana, aby uniknąć ryzyka hiperglikemii
• osobom nieprzytomnym nie wolno podawać pożywienia i napojów
• w razie długotrwałej hipoglikemii bardzo ważne jest, aby pacjent znajdował się pod kontrolą lekarza do czasu, aż nie minie zagrożenie - może być konieczne przyjęcie pacjenta do szpitala
• ciężkie przypadki hipoglikemii z utratą przytomności i ciężkimi zaburzeniami neurologicznymi wymagają szybkiej pomocy lekarskiej, najczęściej w szpitalu - należy upewnić się, że w pobliżu znajduje się zawsze uprzedzona wcześniej osoba, która wezwie lekarza na wypadek zagrożenia

Pominięcie zastosowania leku Amaryl

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.

Przerwanie stosowania leku Amaryl

Po przerwaniu stosowania leku osiągnięte zmniejszenie stężenia glukozy we krwi nie będzie utrzymane i choroba może się nasilić. Należy stosować Amaryl tak długo, jak zalecił lekarz.

Kiedy nie stosować leku Amaryl?

Leku nie należy stosować, jeśli pacjent:

• ma uczulenie na glimepiryd lub inne leki z grupy pochodnych sulfonylomocznika (leki stosowane w celu zmniejszenia stężenia glukozy we krwi, np. glibenklamid) lub sulfonamidów (leki stosowane w przypadku zakażeń bakteryjnych, np. sulfametoksazol) lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
• choruje na cukrzycę insulinozależną (cukrzyca typu 1)
• ma kwasicę ketonową (powikłanie cukrzycy powodujące zwiększenie stężenia kwasu w organizmie; mogą wówczas wystąpić następujące objawy: zmęczenie, nudności, częste oddawanie moczu i sztywnienie mięśni)
• ma śpiączkę cukrzycową
• choruje na ciężkie zaburzenia czynności nerek
• choruje na ciężkie zaburzenia czynności wątroby

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Amaryl może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Należy natychmiast zwrócić się do lekarza jeśli wystąpią następujące objawy:

• reakcje alergiczne (w tym zapalenie naczyń krwionośnych, często z wysypką), które mogą rozwijać się w ciężkie reakcje z dusznością, spadkiem ciśnienia krwi, a nawet wstrząsem
• zaburzenia czynności wątroby, w tym zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka), zaburzenia przepływu żółci (cholestaza), zapalenie lub niewydolność wątroby
• alergia (nadwrażliwość) skóry, objawiająca się świądem, wysypką, pokrzywką, nadwrażliwością na światło - pewne łagodne reakcje alergiczne mogą rozwijać się w ciężkie reakcje z utrudnionym połykaniem i oddychaniem, obrzmieniem warg, gardła lub języka
• ciężka hipoglikemia, utrata przytomności, napady drgawek lub śpiączka

Rzadko (mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 1000 pacjentów):

• mniejsze niż prawidłowe stężenie glukozy we krwi (hipoglikemia)
• zmniejszenie liczby komórek krwi, takich jak:
  • płytki krwi, co zwiększa ryzyko krwawienia lub sińców (małopłytkowość)
  • białe krwinki, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zakażeń (leukopenia, granulocytopenia, agranulocytoza)
  • czerwone krwinki, co może powodować bladość skóry i osłabienie lub brak tchu (erytropenia, niedokrwistość hemolityczna)
  • płytki krwi, białe i czerwone krwinki, co może powodować wystąpienie niedoboru tych elementów krwi (pancytopenia)

Bardzo rzadko występujące (mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 10 000 pacjentów):

• reakcje alergiczne (w tym zapalenie naczyń krwionośnych, często z wysypką), które mogą rozwijać się w ciężkie reakcje z dusznością, spadkiem ciśnienia krwi, a nawet wstrząsem
• zaburzona czynność wątroby, w tym zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka), zaburzenia przepływu żółci (cholestaza), zapalenie lub niewydolność wątroby
• nudności
• wymioty
• biegunka
• wzdęcia
• uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej i ból brzucha

Częstość nieznana (częstość nie może zostać określona na podstawie dostępnych danych):

• zaburzenia smaku
• łysienie
• znaczne zmniejszenie liczby płytek krwi (poniżej 10 000/ mikrolitr) oraz przypadki plamicy małopłytkowej
• zaburzenia widzenia, szczególnie na początku leczenia - jest to spowodowane zmianami stężenia glukozy we krwi i objawy te powinny szybko ustąpić
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (w badaniach krwi)
• mogą wystąpić reakcje alergiczne na leki z grupy pochodnych sulfonylomocznika, sulfonamidy, lub leki pokrewne
• alergia (nadwrażliwość) skóry ze świądem, wysypką, pokrzywką - pewne łagodne reakcje alergiczne mogą rozwijać się w ciężkie reakcje z utrudnionym połykaniem i oddychaniem, obrzmieniem warg, gardła lub języka
• substancja czynna leku Amaryl - glimepiryd, podobnie jak wszystkie pochodne sulfonylomocznika, może powodować zwiększenie masy ciała i nadwrażliwość na leki z grupy pochodnych sulfonylomocznika, sulfonamidy lub leki pokrewne
• zmniejszone stężenie sodu we krwi (w badaniach krwi)
• alergiczne zapalenie naczyń krwionośnych
• nadwrażliwość na światło

Podczas leczenia produktem leczniczym Amaryl konieczne jest regularne kontrolowanie stężenia glukozy we krwi i w moczu. Ponadto zalecane jest oznaczanie stężenia glikowanej hemoglobiny.

Stosowanie produktu leczniczego Amaryl może prowadzić do hipoglikemii, jeśli posiłki spożywane są o nieregularnych porach lub całkowicie pomijane. Objawami hipoglikemii mogą być:

• ból głowy
• niepohamowany głód
• nudności
• wymioty
• znużenie
• senność
• zaburzenia snu
• niepokój ruchowy
• agresja
• zaburzenia koncentracji, czujności i czasu reakcji
• depresja
• dezorientacja
• zaburzenia mowy i widzenia
• afazja
• drżenia
• niedowład
• zaburzenia czucia
• zawroty głowy
• uczucie bezradności
• utrata samokontroli
• delirium
• drgawki pochodzenia mózgowego
• utrata przytomności do stanu śpiączki włącznie
• płytki oddech
• bradykardia

Czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu hipoglikemii są:

• niechęć lub (częściej u pacjentów w podeszłym wieku) niezdolność do współdziałania
• niedożywienie, nieregularne posiłki lub pomijanie posiłków
• zmiana diety
• brak równowagi między wysiłkiem fizycznym a spożyciem węglowodanów
• spożywanie alkoholu, zwłaszcza z jednoczesnym pomijaniem posiłków
• zaburzenia czynności nerek
• ciężkie zaburzenia czynności wątroby
• przedawkowanie produktu leczniczego Amaryl
• niektóre niewyrównane zaburzenia czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego wpływające na metabolizm węglowodanów lub na kompensacyjne wyrównanie hipoglikemii (np. niektóre zaburzenia czynności tarczycy i przedniego płata przysadki mózgowej lub niewydolność kory nadnerczy)
• jednoczesne podawanie niektórych innych produktów leczniczych
• leczenie produktem Amaryl w przypadku braku jakichkolwiek wskazań

W warunkach stresu (np. wypadki, zabiegi chirurgiczne, zakażenia przebiegające z gorączką itp.) może być wskazana czasowa zmiana leczenia na insulinę.

Leczenie pochodnymi sulfonylomocznika pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD) może prowadzić do niedokrwistości hemolitycznej. Należy zachować ostrożność u pacjentów z niedoborem G6PD i rozważyć leczenie alternatywne lekami nienależącymi do pochodnych sulfonylomocznika.

Produkt leczniczy Amaryl zawiera laktozę jednowodną. Nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Nie należy stosować glimepirydu w okresie ciąży. W przeciwnym razie istnieje ryzyko szkodliwego działania na dziecko. Pacjentki planujące ciążę powinny poinformować o tym lekarza prowadzącego. Takim pacjentkom zaleca się zmianę z leczenia glimepirydem na terapię insuliną.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Brak jest danych na temat przenikania glimepirydu do mleka matek w okresie karmienia piersią. Ponieważ inne pochodne sulfonylomocznika przenikają do mleka matek karmiących oraz ze względu na ryzyko hipoglikemii u noworodków, nie zaleca się karmienia piersią podczas stosowania glimepirydu.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Poniższe leki mogą zwiększać wpływ leku Amaryl na stężenie glukozy we krwi, co może prowadzić do wystąpienia hipoglikemii (małe stężenie cukru we krwi):

• inne leki w leczeniu cukrzycy (np. insulina lub metformina)
• leki stosowane w leczeniu bólu i stanów zapalnych (fenylbutazon, azopropazon, oksyfenbutazon, leki o działaniu podobnym do kwasu acetylosalicylowego)
• leki stosowane w leczeniu zakażeń dróg moczowych (w tym niektóre sulfonamidy o przedłużonym działaniu)
• leki stosowane w leczeniu zakażeń bakteryjnych i grzybiczych (tetracykliny, chloramfenikol, flukonazol, mikonazol, antybiotyki chinolonowe, klarytromycyna)
• leki przeciwwzakrzepowe (pochodne kumaryny, np. warfaryna)
• leki wspomagające rozbudowę masy mięśni (sterydy anaboliczne)
• leki stosowane w terapii uzupełniającej męskie hormony płciowe
• leki stosowane w leczeniu depresji (fluoksetyna, inhibitory MAO)
• leki zmniejszające duże stężenie cholesterolu (fibraty)
• leki obniżające wysokie ciśnienie krwi (inhibitory ACE)
• leki przeciwarytmiczne stosowane w zapobieganiu zaburzeniom rytmu serca (dyzopiramid)
• leki stosowane w leczeniu dny moczanowej (allopurinol, probenecyd, sulfinpirazon)
• leki stosowane w leczeniu raka (cyklofosfamidy, ifosfamidy, trofosfamidy)
• leki stosowane do zmniejszenia masy ciała (fenfluramina)
• leki stosowane w celu zwiększenia krążenia, podawane dożylnie w dużej dawce (pentoksyfilina)
• leki stosowane w leczeniu alergii nosa, np. kataru siennego (trytokwalina)
• leki nazywane sympatykolitykami stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi, niewydolności serca lub objawach choroby prostaty
• fenyramidol
• guanetydyna

Poniższe leki mogą zmniejszać wpływ leku Amaryl na stężenie glukozy we krwi, co może prowadzić do wystąpienia hiperglikemii (duże stężenie cukru we krwi):  

• leki zawierające żeńskie hormony płciowe (estrogeny, progestageny)
• leki wspomagające wytwarzanie moczu (diuretyki), saluretyki
• leki stymulujące tarczycę (np. lewotyroksyna)
• leki stosowane w leczeniu alergii i stanów zapalnych (glikokortykoidy)
• leki stosowane w leczeniu ciężkich zaburzeń psychicznych (chlorpromazyna i pochodne fenotiazyny)
• leki stosowane w przyspieszonej akcji serca, w leczeniu astmy lub przekrwienia błony śluzowej nosa, kaszlu i przeziębieniu, do zmniejszania masy ciała lub stosowane w nagłych przypadkach zagrożenia życia (adrenalina i sympatykomimetyki)
• leki stosowane w leczeniu dużego stężenia cholesterolu (kwas nikotynowy i jego pochodne) 
• leki stosowane w leczeniu zaparć używane długotrwale (środki przeczyszczające)
• leki stosowane w leczeniu napadów padaczki (fenytoina)
• leki stosowane w leczeniu nerwowości i zaburzeń snu (barbiturany)
• leki stosowane w leczeniu zwiększonego ciśnienia w oku (acetazolamid)
• leki stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi i obniżonego stężenia cukru we krwi (diazoksyd)
• leki stosowane w leczeniu zakażeń, gruźlicy (ryfampicyna)
• leki stosowane w leczeniu groźnego dla życia bardzo małego stężenia cukru we krwi (glukagon)

Poniższe leki mogą zwiększać lub zmniejszać wpływ leku Amaryl na stężenie glukozy we krwi:

• leki stosowane w leczeniu wrzodów żołądka (nazywane antagonistami receptora H₂)
• leki stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi lub niewydolności serca, np. leki blokujące receptory beta-adrenergiczne, klonidyna i rezerpina - leki te mogą również osłabiać objawy hipoglikemii, dlatego podczas ich stosowania należy zachować ostrożność

Amaryl może zwiększać lub zmniejszać działanie następujących leków:

• leki hamujące tworzenie się zakrzepów (pochodne kumaryny, np. warfaryna)

Kolesewelam (środek wiążący kwasy żółciowe) wiąże się z lekiem Amaryl i zmniejsza jego wchłanianie z układu pokarmowego. Nie zaobserwowano tej interakcji, gdy lek Amaryl podawano co najmniej 4 godziny przed zastosowaniem kolesewelamu. Dlatego też lek Amaryl należy podawać co najmniej 4 godziny przed zastosowaniem kolesewelamu.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Spożycie alkoholu może nasilić lub osłabić działanie leku Amaryl w sposób nieprzewidywalny.

Pacjenci, przyjmujący lek Amaryl powinni poradzić się lekarza czy mogą prowadzić pojazd lub obsługiwać maszyny, jeśli:

• często występuje u nich hipoglikemia
• objawy ostrzegawcze hipoglikemii są osłabione lub nie występują

Zdolność do koncentracji lub szybkiej reakcji może być zaburzona z powodu zmniejszenia stężenia glukozy we krwi (hipoglikemia) lub zwiększenia stężenia glukozy we krwi (hiperglikemia). Należy mieć na uwadze to, że można wtedy stwarzać zagrożenie dla siebie lub innych (np. podczas prowadzenia pojazdu lub obsługiwania maszyn).

Jak przechowywać lek Amaryl?

• przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• nie przechowywać w temperaturze powyżej 30ºC