Betesda (Escitalopramum)

Jak działa lek Betesda?

Substancją czynną tabletek i kropli doustnych leku Betesda jest escytalopram. Działanie leku polega na zwiększeniu stężenie serotoniny w mózgu, neuroprzekaźnika, którego poziom u pacjentów chorujących na depresję lub zaburzenia lękowe jest niższy niż u zdrowych pacjentów. Należy mieć na uwadze, że efekt stosowania leku może pojawić się nawet po kilku tygodniach leczenia.

Kiedy stosuje się lek Betesda?

Lek Betesda wskazany jest do stosowania w leczeniu:

• ciężkich epizodów depresji
• lęku napadowego z agorafobią (lęk przed otwartą przestrzenią) lub bez agorafobii
• lęku społecznego (fobii społecznej)
• zaburzeń lękowych uogólnionych
• zaburzeń obsesyjno - kompulsyjnych

Jak stosować lek Betesda?

Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. 

Tabletki powlekane

Tabletki powlekane należy połykać (nie rozgryzać), popijając niewielką ilością wody. Lek Betesda można przyjmować z pokarmem lub niezależnie od jedzenia. Tabletkę można podzielić na równe dawki.

Krople doustne

Należy odliczyć wymaganą liczbę kropli do napoju (woda, sok pomarańczowy lub sok jabłkowy), szybko wymieszać, a następnie całość wypić. Nie mieszać leku Betesda z innymi płynami i nie mieszać z innymi produktami leczniczymi.

Depresja

Zazwyczaj zalecana dawka leku wynosi 10 mg (1 tabletka/ 10 kropli) i przyjmowana jest raz na dobę. Dawka może zostać zwiększona przez lekarza do dawki maksymalnej 20 mg (2 tabletki/ 20 kropli) na dobę.

Zespół lęku napadowego

Dawka początkowa leku Betesda wynosi 5 mg (0,5 tabletki/ 5 kropli) raz na dobę w pierwszym tygodniu leczenia, następnie zostaje zwiększana do 10 mg (1 tabletka/ 10 kropli) na dobę. Maksymalna dawka w tym schorzeniu wynosi 20 mg (2 tabletki/2 0 kropli) na dobę. 

Fobia społeczna

Zalecana dawka leku Betesda wynosi 10 mg (1 tabletka/ 10 kropli) i przyjmowana jest raz na dobę. Dawka może następnie zostać zmniejszona przez lekarza do 5 mg (0,5 tabletki/ 5 kropli) na dobę lub zwiększona maksymalnie do 20 mg (2 tabletki/ 20 kropli) na dobę, w zależności od reakcji pacjenta na lek.

Uogólnione zaburzenia lękowe

Zalecana dawka leku Betesda wynosi 10 mg (1 tabletka/ 10 kropli) i przyjmowana jest raz na dobę. Dawka może następnie zostać zwiększona przez lekarza maksymalnie do 20 mg (2 tabletki/ 20 kropli) na dobę.

Zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne (ZOK)

Zalecana dawka leku Betesda wynosi 10 mg (1 tabletka/ 10 kropli) i przyjmowana jest raz na dobę. Dawka może być zwiększana przez lekarza maksymalnie do 20 mg (2 tabletki/ 20 kropli) na dobę.

Pacjenci w podeszłym wieku (powyżej 65 lat)

Zalecana dawka początkowa leku Betesda to 5 mg (0,5 tabletki/ 5 kropli) i przyjmowana jest raz na dobę. Dawka może być zwiększona przez lekarza do 10 mg (1 tabletka/ 10 kropli) na dobę.

Czas trwania leczenia

Pacjent może odczuć poprawę dopiero po paru tygodniach leczenia, dlatego należy kontynuować stosowanie leku Betesda, nawet jeśli efekty działania leku nie są zauważalne. Nie wolno zmieniać dawkowania bez zasięgnięcia porady u lekarza. Lek Betesda należy stosować tak długo, jak to zaleci lekarz. Jeśli pacjent przerwie leczenie za wcześnie, objawy mogą powrócić. Zaleca się zatem kontynuowanie leczenia przez co najmniej 6 miesięcy po odzyskaniu dobrego samopoczucia.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku

Jeśli pacjent przyjął większą niż przepisana dawkę leku Betesda powinien natychmiast skontaktować się z lekarzem lub zgłosić się do najbliższego szpitala. Dotyczy to również pacjentów, którzy nie odczuwają żadnych dolegliwości. Należy zabrać ze sobą do lekarza lub do szpitala opakowanie/ pojemnik po leku Betesda. Do objawów przedawkowania należą:

• zawroty głowy
• drżenia
• pobudzenie
• drgawki
• śpiączka
• nudności
• wymioty
• zaburzenia rytmu serca
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
• zaburzenia gospodarki wodno - elektrolitowej

Pominięcie zastosowania dawki leku

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej. Jeśli pacjent zapomniał przyjąć tabletkę lub krople doustne i przypomniał sobie o tym przed zaśnięciem, powinien natychmiast przyjąć pominiętą dawkę. Następnego dnia należy stosować lek zgodnie z zaleceniami. Jeśli pacjent przypomni sobie o pominięciu dawki w nocy lub następnego dnia, powinien zrezygnować z pominiętej dawki i przyjąć kolejną o zwykłej porze.

Przerwanie stosowania leku

Nie należy przerywać stosowania leku Betesda bez decyzji lekarza. Kiedy pacjent kończy leczenie, zazwyczaj zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki escylatopramu przez okres kilku tygodni. Po nagłym przerwaniu stosowania leku pacjent może odczuwać objawy odstawienia, do których zalicza się:

• zawroty głowy (niepewny chód lub zaburzenia równowagi)
• uczucie mrowienia
• uczucie pieczenia oraz (rzadziej) wrażenie porażenia prądem elektrycznym (również w głowie)
• zaburzenia snu (wyraziste sny, koszmary senne, bezsenność)
• lęk
• ból głowy
• mdłości (nudności)
• pocenie się (w tym poty nocne)
• niepokój psychoruchowy lub pobudzenie
• drżenia
• uczucie dezorientacji
• chwiejność emocjonalna lub drażliwość
• biegunka (luźne stolce)
• zaburzenia widzenia

Ryzyko wystąpienia objawów odstawienia jest większe u pacjentów stosujących lek Betesda przez długi czas lub w dużych dawkach, lub gdy dawkę leku zmniejszono zbyt szybko. U większości pacjentów objawy są łagodne i ustępują samoistnie w ciągu dwóch tygodni. U niektórych pacjentów mogą być jednak bardziej nasilone lub utrzymywać się dłużej (2 - 3 miesiące lub dłużej). W razie wystąpienia ciężkich objawów odstawienia po przerwaniu stosowania leku Betesda należy skontaktować się z lekarzem. Lekarz może zalecić powtórne rozpoczęcie przyjmowania tabletek i wolniejsze odstawianie leku.

Kiedy nie stosować leku Betesda?

Leku nie należy przyjmować w przypadku:

• uczulenia na escytalopram lub którąkolwiek substancję pomocniczą tego leku
• przyjmowania leków należących do grupy nazywanej inhibitorami monoaminooksydazy (np. fenelzyna, iproniazyd, izokarboksazyd, nialamid, tranylocypromina, moklobemid, selegilina, linezolid)
• przyjmowania leków stosowanych w zaburzeniach rytmu serca lub leków, które mogą wpływać na rytm serca
• nieprawidłowego rytmu serca, również jeśli był to epizod występujący w przeszłości

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. Działania niepożądane zazwyczaj ustępują po paru tygodniach leczenia. Należy pamiętać, że niektóre z tych działań mogą być również objawami choroby i ustąpią wraz z poprawą samopoczucia.

Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub zgłosić się do szpitala, jeśli podczas leczenia wystąpi jakiekolwiek następujące działanie niepożądane:

Niezbyt często (dotyczy mniej niż 1 na 100 pacjentów):

• nietypowe krwawienia, w tym z przewodu pokarmowego

Rzadko (dotyczy mniej niż 1 na 1000 pacjentów):

• reakcja alergiczna objawiająca się obrzękiem skóry, języka, warg lub twarzy albo pojawieniem się trudności w oddychaniu, lub połykaniu
• zespół serotoninowy objawiający się wysoką gorączką, pobudzeniem, splątaniem, drżeniem i gwałtownym skurczem mięśni

Częstość nieznana (częstość nie może być ustalona na podstawie dostępnych danych):

• trudności w oddawaniu moczu
• napady drgawkowe
• żółte zabarwienie skóry i białkówki oczu będące objawem zaburzenia czynności wątroby/ zapalenia wątroby
• szybkie, nieregularne bicie serca, omdlenie, które mogą być objawami stanu zagrażającego życiu zwanego Torsades de Pointes
• myśli o samookaleczeniu lub myśli o samobójstwie

Inne możliwe działania niepożądane występujące w trakcie leczenia:

Bardzo często  (dotyczy więcej niż 1 na 10 pacjentów):

• nudności
• ból głowy

Często (dotyczy mniej niż 1 do 10 pacjentów):

• niedrożność nosa lub katar (zapalenie zatok)
• zmniejszenie lub zwiększenie łaknienia
• lęk
• niepokój psychoruchowy
• nieprawidłowe sny
• trudności w zasypianiu
• senność
• zawroty głowy
• ziewanie
• drżenia
• kłucie w skórze
• biegunka
• zaparcia
• wymioty
• suchość w jamie ustnej
• nasilone pocenie się
• bóle mięśni i stawów
• zaburzenia seksualne (opóźnienie wytrysku, zaburzenia wzwodu, osłabienie popędu płciowego oraz u kobiet trudności w osiąganiu orgazmu)
• uczucie zmęczenia
• gorączka
• zwiększenie masy ciała

Niezbyt często (dotyczy mniej niż 1 na 100 pacjentów):

• pokrzywka, wysypka, świąd
• mimowolne zgrzytanie zębami
• pobudzenie
• nerwowość
• napady lęku
• splątanie
• zaburzenia snu
• zaburzenia smaku
• omdlenie
• rozszerzenie źrenic
• zaburzenia widzenia
• dzwonienie w uszach (szumy uszne)
• wypadanie włosów
• nadmierne krwawienia miesiączkowe
• nieregularne krwawienia miesiączkowe
• zmniejszenie masy ciała
• szybkie bicia serca
• obrzęki kończyn górnych lub dolnych
• krwawienie z nosa

Rzadko (dotyczy mniej niż 1 na 1000 pacjentów):

• agresja
• depersonalizacja (odczuwanie odłączenia od własnego ciała i psychiki)
• omamy
• wolne bicia serca

Częstość nieznana (częstość nie może być ustalona na podstawie dostępnych danych):

• zmniejszenie stężenia sodu we krwi (objawia się nudnościami i złym samopoczuciem z osłabieniem mięśni lub splątaniem)
• zawroty głowy po przyjęciu pozycji stojącej z powodu obniżenia ciśnienia tętniczego (niedociśnienie ortostatyczne)
• nieprawidłowe wyniki prób czynnościowych wątroby (zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych we krwi)
• zaburzenia ruchowe (mimowolne ruchy mięśni)
• bolesny wzwód prącia (priapizm)
• objawy nasilonego krwawienia, np. ze skóry i błon śluzowych
• nagle występujący obrzęk skóry lub błon śluzowych (obrzęk naczynioruchowy)
• zwiększenie ilości wydalanego moczu (niewłaściwe wydzielanie hormonu antydiuretycznego)
• mlekotok u mężczyzn i kobiet, które nie karmią piersią
• mania
• zwiększone ryzyko złamania kości, które jest obserwowane u pacjentów przyjmujących leki tego rodzaju
• zaburzenia rytmu serca (zwane wydłużeniem odstępu QT, obserwowane w badaniu EKG obrazującym czynność elektryczną serca)

Ponadto znane są działania niepożądane leków o podobnym mechanizmie działania, jak escytalopram (substancja czynna leku Betesda). Są to:

• niepokój psychoruchowy (akatyzja)
• utrata apetytu

Przed rozpoczęciem stosowania leku Betesda należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą. Należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich zaburzeniach lub chorobach, które dotyczą pacjenta, ponieważ lekarz powinien uwzględnić takie informacje przed wprowadzeniem leczenia. W szczególności należy poinformować lekarza, gdy:

• pacjent choruje na padaczkę - leczenie escylatopramem należy przerwać, jeśli po raz pierwszy wystąpią drgawki lub zwiększy się ich częstość
• pacjent choruje na zaburzenia czynności wątroby lub nerek - może być wymagane dostosowanie dawki leku przez lekarza
• pacjent choruje na cukrzycę - leczenie escylatopramem może zaburzać kontrolę stężenia glukozy we krwi, dlatego być może wymagane będzie dostosowanie dawki insuliny i (lub) doustnych leków obniżających stężenie glukozy we krwi
• pacjent ma hiponatremię (obniżone stężenie sodu we krwi)
• pacjent ma zwiększoną skłonność do krwawień lub tworzenia się siniaków
• pacjent jest leczony elektrowstrząsami
• pacjent ma chorobę niedokrwienną serca
• pacjent choruje lub chorował na serce, lub miał ostatnio zawał serca
• u pacjenta obserwuje się nieprawidłową czynność serca, której objawami może być szybkie lub nieregularne tętno, omdlenia, zapaść lub zawroty głowy przy zmianie pozycji na stojącą
• pacjent ma niskie tętno spoczynkowe
• pacjent stosuje leki moczopędne - istnieje ryzyko hiponatremii
• pacjent ma przedłużającą się, ciężką biegunkę i wymioty - istnieje ryzyko hiponatermii
• u pacjenta występują lub występowały problemy z oczami, takie jak np. jaskra z wąskim kątem przesączania (zwiększone ciśnienie w oku)

Należy mieć na uwadze, że lek Betesda może powodować wystąpienie objawów zaburzeń czynności seksualnych. W niektórych przypadkach objawy te utrzymywały się po przerwaniu leczenia.

U niektórych pacjentów z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym wystąpić może faza maniakalna, która charakteryzuje się:

• niezwykłymi i szybko zmieniającymi się pomysłami
• nieuzasadnionym uczuciem szczęścia
• nadmierną aktywnością fizyczną

W pierwszych tygodniach leczenia może również wystąpić niepokój lub trudności w siedzeniu lub staniu w miejscu. W przypadku wystąpienia wspomnianych objawów należy zwrócić się do lekarza.

U niektórych pacjentów z depresją i (lub) zaburzeniami lękowymi mogą pojawić się myśli dotyczące samookaleczenia lub myśli samobójcze. Takie objawy, czy zachowanie, mogą nasilać się na początku stosowania leków przeciwdepresyjnych, ponieważ leki te zaczynają działać zazwyczaj dopiero po upływie około 2 tygodni, czasem później. Prawdopodobieństwo, że myśli takie wystąpią, jest większe, jeśli:

• pacjent miał już poprzednio myśli o samobójstwie lub samookaleczeniu

• pacjent jest osobą dorosłą w młodym wieku (poniżej 25 lat)

Jeśli kiedykolwiek pojawią się wspomniane objawy, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać się do szpitala. Pomocne może okazać się poinformowanie krewnych lub przyjaciół o depresji, lub zaburzeniach lękowych. Pacjent może poprosić o informowanie go, gdy zauważą, że depresja lub lęk się nasiliły, lub wystąpiły niepokojące zmiany w zachowaniu.

Dzieci i młodzież w wieku poniżej 18 lat

Lek Betesda jest przeznaczony do stosowania u pacjentów dorosłych i zazwyczaj escylatopramu nie należy stosować u dzieci i młodzieży. Pacjenci z tej grupy stosujący lek, są szczególnie narażeni na wystąpienie działań niepożądanych takich, jak:

• próby samobójcze
• myśli samobójcze
• wrogość (szczególnie agresja, zachowania buntownicze i przejawy gniewu)

Mimo to lekarz może przepisać escytalopram młodszemu pacjentowi, jeżeli uzna to za korzystne w procesie leczenia. Należy poinformować lekarza w przypadku wystąpienia lub nasilenia przedstawionych wcześniej objawów.

Dotychczas nie wykazano długoterminowego wpływu leku Betesda na bezpieczeństwo dotyczące wzrostu, dojrzewania oraz rozwoju poznawczego w tej grupie wiekowej.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. Lek Betesda może być stosowany przez kobiety ciężarne jedynie po uprzednim omówieniu z lekarzem korzyści i zagrożeń związanych z leczeniem.

Przyjmowanie podczas ciąży leku Betesda, zwłaszcza w trzech ostatnich miesiącach ciąży, może zwiększać ryzyko wystąpienia u noworodka ciężkich powikłań, zwanych zespołem przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodka (PPHN), który powoduje przyspieszony oddech i sinicę u dziecka. Objawy te występują zwykle w pierwszych 24 godzinach po porodzie.

Jeśli pacjentka stosuje lek Betesda w ostatnich 3 miesiącach ciąży, powinna zdawać sobie sprawę, że u noworodka mogą wystąpić następujące objawy:

• trudności w oddychaniu
• sina skóra
• drgawki
• wahania ciepłoty ciała
• trudności w pobieraniu pokarmu
• wymioty
• niskie stężenie glukozy we krwi
• sztywność lub wiotkość mięśni
• wzmożone odruchy
• drżenia
• nerwowość
• drażliwość
• letarg
• płaczliwość
• senność
• trudności w zasypianiu

W przypadku wystąpienia u noworodka któregokolwiek z tych objawów należy natychmiast zgłosić się do lekarza.

W okresie ciąży nie należy nagle przerywać stosowania leku Betesda.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. Lek Betesda może być stosowany przez kobiety karmiące jedynie po uprzednim omówieniu z lekarzem korzyści i zagrożeń związanych z leczeniem. Przypuszcza się, że escytalopram przenika do mleka matki, dlatego nie zaleca się karmienia piersią podczas stosowania leku.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Należy poinformować lekarza, jeśli pacjent przyjmuje jakikolwiek z następujących leków:

• nieodwracalne nieselektywne inhibitory monoaminooksydazy (MAO) np. fenelzyna, iproniazyd, izokarboksazyd, nialamid, tranylocyprominę - stosowanie tych leków jednocześnie z lekiem Betesda jest przeciwwskazane - jeśli pacjent przyjmował któryś z nich, powinien odczekać 14 dni przed rozpoczęciem zażywania escylatopramu, natomiast po zakończeniu stosowania leku Betesda pacjent musi zaczekać 7 dni, zanim przyjmie którykolwiek z tych leków
• odwracalne, selektywne inhibitory monoaminooksydazy A (MAO - A) np. moklobemid stosowany w leczeniu depresji - stosowanie tych leków jednocześnie z lekiem Betesda jest przeciwwskazane
• nieodwracalne inhibitory monoaminooksydazy B (MAO - B) np. selegilina stosowana w leczeniu choroby Parkinsona - stosowanie tych leków jednocześnie z lekiem Betesda jest przeciwwskazane, ponieważ zwiększają ryzyko wystąpienia działań niepożądanych
• odwracalne nieselektywne inhibitory MAO np. linezolid (antybiotyk) - stosowanie tych leków jednocześnie z lekiem Betesda jest przeciwwskazane
• lit (stosowany w leczeniu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego)
• tryptofan
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. imipramina, dezypramina, klomipramina, nortryptylina) - stosowanie leków z esylatopramem zwiększa ryzyko obniżenia progu drgawkowego
• leki stosowane w leczeniu migreny należące do grupy tryptanów (np. sumatryptan) - stosowanie leków z esylatopramem zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych
• tramadol (stosowany w silnych bólach) podawany jednocześnie z esylatopramem zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych oraz obniżenia progu drgawkowego
• cymetydyna, lanzopazol, omeprazol (stosowane w leczeniu wrzodów żołądka) - leki mogą powodować zwiększenie stężenia escylatopramu we krwi
• flukonazol (lek przeciwgrzybiczy) może powodować zwiększenie stężenia escylatopramu we krwi
• fluwoksamina (lek przeciwdepresyjny) może powodować zwiększenie stężenia escylatopramu we krwi
• tyklopidyna (stosowana w celu zmniejszenia ryzyka udaru) może powodować zwiększenie stężenia escytalopramu we krwi
• dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) - lek ziołowy stosowany w depresji, może zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych
• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ np. aspiryna, ibuprofen) - stosowanie leków z escylatopramem może zwiększać ryzyko krwawień
• leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, dipyrydamol, fenprokumon - lekarz prawdopodobnie zleci badanie czasu krzepnięcia krwi na początku i po przerwaniu stosowania leku Betesda w celu ustalenia, czy dawka leku przeciwzakrzepowego jest wciąż odpowiednio dobrana
• meflochina (stosowana w leczeniu malarii) może zwiększać ryzyko obniżenia progu drgawkowego
• bupropion (stosowany w leczeniu depresji) może zwiększać ryzyko obniżenia progu drgawkowego
• neuroleptyki (leki stosowane w leczeniu schizofrenii, psychozy np. rysperydon, tiorydazyna, haloperydol) - stosowanie leków z escylatopramem zwiększa ryzyko obniżenia progu drgawkowego, może być wymagana zmiana dawkowania leku Betesda
• flekainid, propafenon, metoprolol (stosowane w chorobach układu krążenia) - może być wymagana zmiana dawkowania leku Betesda
• leki, które zmniejszają stężenie potasu lub magnezu we krwi, ponieważ w takich sytuacjach występuje ryzyko zagrażających życiu zaburzeń rytmu serca

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jednoczesne przyjmowanie leku Betesda i alkoholu nie jest zalecane.

Podczas leczenia nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn do czasu poznania indywidualnej reakcji na lek. Escytalopram może wpływać na sprawność pacjenta.

Lek Betesda w postaci tabletek oraz kropli doustnych należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.

Tabletki powlekane:

• przechowywać w temperaturze poniżej 30°C

Krople doustne:

• po otwarciu, krople zużyć w ciągu 8 tygodni i przechowywać w temperaturze poniżej 25°C
• butelkę przechowywać szczelnie zamkniętą i ustawioną w pozycji pionowej