Durogesic (Fentanyl)

Jak działa lek Durogesic?

Lek Durogesic należy do grupy opioidów i wykazuje silne działanie przeciwbólowe. 

Kiedy stosuje się lek Durogesic?

Lek Durogesic stosuje się w przypadku leczenia ciężkiego bólu przewlekłego:

• u dorosłych wymagających stałego podawania leków przeciwbólowych
• u dzieci powyżej 2 roku życia, u których stosowano już leki opioidowe i wymagających stałego podawania leków przeciwbólowych

Jak stosować lek Durogesic?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Stosowanie i zmiana plastrów:

• każdy plaster zawiera ilość leku wystarczającą na 3 dni (72 godziny)
• jeżeli lekarz nie zaleci inaczej, plaster należy zmieniać co trzeci dzień, zawsze o tej samej porze
• zawsze należy odkleić zużyty plaster przed przyklejeniem nowego
• jeżeli pacjent stosuje więcej niż 1 plaster, należy zmieniać wszystkie plastry jednocześnie
• zaleca się zapisać datę i godzinę przyklejenia plastra, by pamiętać, kiedy należy go zmienić
• nie należy przyklejać plastra w to samo miejsce dwa razy pod rząd, w okolicach stawów, na podrażnioną lub uszkodzoną skórę, jak również na bardzo owłosioną skórę (w razie konieczności zaleca się nie golić włosów, a przyciąć je jak najbliżej skóry)
• plaster należy przyklejać na oczyszczoną, osuszoną i chłodną skórę
• nie należy stosować mydła ani innych środków myjących, oliwek, kremów, balsamów lub talku przed przyklejeniem plastra
• nie należy aplikować plastra bezpośrednio po kąpieli

Aplikacja plastra:

• ostrożnie otworzyć torebkę z plastrem tak, aby nie uszkodzić plastra (torebkę należy zachować)
• sprawdzić, czy plaster nie jest uszkodzony (nie należy stosować uszkodzonych plastrów)
• nie można dzielić lub przecinać plastrów
• odkleić połowę błyszczącej warstwy ochronnej od środka plastra, nie dotykając jego przylepnej powierzchni
• przyłożyć przylepną warstwę plastra do skóry
• usunąć drugą część warstwy ochronnej plastra
• docisnąć plaster dłonią do skóry i przytrzymać przez 30 sekund
• upewnić się, czy plaster przylega całkowicie, zwłaszcza na brzegach

Usuwanie plastra:

• natychmiast po odklejeniu plastra należy złożyć go na pół, aby skleić warstwę przylepną
• włożyć do oryginalnej torebki i wyrzucić zgodnie z zaleceniami farmaceuty
• zużyte plastry również mogą zagrażać zdrowiu i życiu dzieci - należy przechowywać je w miejscu niedostępnym dla dzieci

Maksymalne działanie pierwszego plastra może wystąpić z opóźnieniem, dlatego lekarz może zalecić dodatkowo inne leki przeciwbólowe. Docelowo plaster powinien zapewnić stałe uśmierzenie bólu, więc będzie można odstawić inne leki przeciwbólowe, jeżeli lekarz nie zaleci inaczej. Jeżeli ból nasili się, lekarz może zadecydować o stosowaniu plastra o większej dawce fentanylu lub zalecić dodatkowe leki przeciwbólowe. Jeżeli zwiększenie dawki nie poprawi stanu pacjenta, lekarz może zadecydować o zaprzestaniu stosowania plastrów.

Stosowanie u dorosłych:

W przypadku dorosłych pacjentów plaster należy przyklejać na płaskiej powierzchni górnej części ciała, bądź na ramieniu (omijając okolice stawów).

Stosowanie u dzieci:

W przypadku dzieci plaster należy przyklejać na górną część pleców, w celu uniknięcia dotykania lub usunięcia plastra przez dziecko. Należy często kontrolować, czy plaster jest dobrze przyklejony do skóry. Bardzo istotne jest, aby dziecko nie odkleiło plastra i nie włożyło go sobie do ust, gdyż może to skutkować śmiercią dziecka. Należy szczególnie obserwować dziecko w ciągu 48 godzin od przyklejenia pierwszego plastra, bądź zastosowania plastra o większej dawce. Działanie plastra po zastosowaniu pierwszej dawki może przebiegać z opóźnieniem, dlatego dziecko może otrzymywać w tym czasie inne leki przeciwbólowe, o czym poinformuje lekarz. 

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku

Jeżeli pacjent zastosuje zbyt dużą ilość plastrów lub plaster o nieprawidłowej dawce fentanylu, należy niezwłocznie usunąć plastry i skontaktować się z lekarzem. 

Objawy przedawkowania to:

• zaburzenia oddychania
• płytki oddech
• zmęczenie
• nadmierna senność
• niemożność jasnego myślenia, chodzenia lub normalnej rozmowy
• omdlenie
• zawroty głowy
• splątanie

Pominięcie zastosowania leku

Jeżeli pacjent zapomni zmienić plaster, należy zmienić go natychmiast po przypomnieniu sobie i zanotować dzień i godzinę zmiany. Następny plaster należy zmienić po 3 dniach (72 godzinach). Jeżeli minie dłuższy czas od zmiany plastra, należy zgłosić się do lekarza, gdyż może zaistnieć konieczność zastosowania dodatkowych leków przeciwbólowych. Nie wolno wtedy przyklejać nowego plastra.

Jeżeli plaster odklei się, zanim nastąpi pora jego zmiany, należy przykleić w jego miejsce nowy i zanotować dzień i godzinę zmiany. Plaster należy przykleić w innym miejscu niż poprzedni. Należy poinformować lekarza o zaistniałej sytuacji i zmienić nowy plaster po upływie 3 dni (72 godzin), bądź według innych zaleceń lekarza. Jeżeli sytuacja się powtórzy, należy skontaktować się z lekarzem, pielęgniarką lub farmaceutą.

Przerwanie stosowania leku 

Nie należy przerywać stosowania leku bez konsultacji z lekarzem. W przypadku stosowania preparatu przez dłuższy okres, organizm może przyzwyczaić się do leku, zatem nagłe przerwanie stosowania plastrów może wywołać złe samopoczucie. Jeżeli terapia została przerwana, nie należy rozpoczynać jej ponownie bez konsultacji z lekarzem. W tym przypadku może być konieczne zastosowanie innej dawki leku niż dotychczas.

Kiedy nie stosować leku Durogesic?

Leku Durogesic nie powinno się stosować w przypadku: 

• uczulenia na fentanyl lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
• bólu trwającego krótko, nagłego lub pooperacyjnego
• ciężkiej depresji oddechowej (znacznego spowolnienia i spłycenia oddechu)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Durogesic może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Należy zaprzestać stosowania leku Durogesic i natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego oddziału ratunkowego, jeśli wystąpi którekolwiek z wymienionych poniżej działań niepożądanych:

• uczucia nadmiernej senności, spowolnienia lub spłycenie oddechu 
• drgawki
• zmniejszona świadomość lub utrata świadomości
• nagły obrzęk twarzy lub gardła, zaczerwienienie lub pęcherze na skórze

Inne działania niepożądane:

Bardzo często występują (u więcej niż 1 na 10 osób):

• nudności i wymioty
• zaparcie
• senność
• uczucie oszołomienia
• ból głowy

Często występują (u nie więcej niż 1 na 10 osób):

• reakcje alergiczne
• bezsennsość
• jadłowstręt
• depresja
• uczucie lęku lub splątania
• omamy
• drżenie lub skurcze mięśni
• zaburzenia czucia, mrowienie, pieczenie skóry
• zawroty głowy
• przyspieszony rytm serca lub kołatanie serca
• nadciśnienie tętnicze
• duszność
• biegunka
• suchość w ustach
• niestrawność i ból brzucha
• nadmierne pocenie się
• świąd, wysypka, zaczerwienienie skóry
• niemożność oddania moczu lub całkowitego opróżnienia pęcherza
• uczucie osłabienia, zmęczenia, złe samopoczucie
• uczucie zimna
• obrzęki obwodowe na kończynach

Niezbyt często występują (u nie więcej niż 1 na 100 osób):

• pobudzenie lub dezorientacja
• euforia (nienaturalny stan wesołości i wzmożonej aktywności)
• niedoczulica (zmniejszone czucie, zwłaszcza skóry)
• utrata pamięci
• niewyraźne widzenie
• zwolnienie rytmu serca lub niskie ciśnienie tętnicze krwi
• niedotlenienie (sinica)
• niedrożność jelit
• swędzący wyprysk, reakcja alergiczna, bądź inne reakcje skórne w miejscu aplikacji plastra
• objawy grypopodobne
• uczucie zmian temperatury ciała
• gorączka
• drżenie mięśni
• zaburzenia erekcji lub zaburzenia funkcji seksualnych

Rzadko występują (u nie więcej niż 1 na 1000 osób):

• zwężenie źrenic
• bezdech (okresowe zatrzymania oddechu)

Częstość nieznana:

• niedobór androgenów (męskich hormonów płciowych)
• pobudzenie
• niepokój, strach, dezorientacja
• uczucie splątania
• omamy
• zaburzenia snu, koszmary senne
• nagły obrzęk twarzy lub gardła 
• ciężkie podrażnienie, zaczerwienienie lub pęcherze na skórze

Lek Durogesic może zagrażać zdrowiu i życiu osób, które nie stosują regularnie leków zawierających opioidy oraz dzieci. Dotyczy to również zużytych plastrów. Należy mieć na uwadze, iż wygląd plastra (nowego lub zużytego) może zachęcić dziecko np. do włożenia plastra do ust, przyklejania do ciała, co może spowodować działania niepożądane skutkujące zgonem dziecka.

Plastry może stosować jedynie osoba, której zostały one przepisane. Odnotowano kilka przypadków przemieszczenia się plastra na powierzchnię ciała innej osoby podczas spania w jednym łóżku lub bliskiego kontaktu fizycznego. Niezamierzone przyklejenie plastra na powierzchnię skóry innej osoby, może spowodować ciężkie działania niepożądane zagrażające życiu, np. zaburzenia oddychania, płytki oddech. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji należy natychmiast usunąć plaster i skontaktować się z lekarzem.

Przed zastosowaniem leku Durogesic należy omówić to z lekarzem, gdy u pacjenta występują:

• obecnie lub w przeszłości choroby płuc, lub trudności w oddychaniu
• obecnie lub w przeszłości zaburzenia czynności serca, wątroby lub nerek
• obecnie lub w przeszłości niskie ciśnienie tętnicze
• obecnie lub w przeszłości bóle głowy, uraz głowy lub guz mózgu
• podeszły wiek 
• miastenia (choroba, w której występuje męczliwość i osłabienie mięśni)
• nadużywanie lub uzależnienie od alkoholu, leków lub narkotyków przez pacjenta, lub kogokolwiek z jego bliskich
• palenie tytoniu
• zaburzenia nastroju (depresja, lęk lub zaburzenia osobowości) lub leczenie innych chorób psychicznych

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

Stosowanie leku nie jest zalecane w okresie ciąży, jeżeli nie jest to bezwzględnie konieczne. Decyzja o stosowaniu leku w czasie ciąży należy do lekarza.

Nie należy stosować leku Durogesic w okresie okołoporodowym, gdyż może wywołać zaburzenia oddechowe u noworodka.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Nie stosować leku Durogesic w czasie karmienia piersią. Nie należy karmić piersią w czasie 3 dni od usunięcia plastra Durogesic. Lek może przenikać do mleka ludzkiego.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę, jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie jeśli pacjent przyjmuje poniższe leki, a w szczególności:

• inne opioidowe leki przeciwbólowe, takie jak buprenorfina, nalbufina, pentazocyna
• leki nasenne, takie jak temazepam, zaleplon, zolpidem
• leki uspokajające, takie jak alprazolam, klonazepam, diazepam, hydroksyzyna, lorazepam
• leki przeciwpsychotyczne, takie jak arypiprazol, haloperydol, olanzapina, rysperydon, fenotiazyna
• leki zmniejszające napięcie mięśniowe, takie jak cyklobenzapryna, diazepam
• niektóre leki przeciwdepresyjne, takie jak cytalopram, duloksetyna, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, sertralina, wenlafaksyna
• niektóre leki przeciwdepresyjne lub stosowane w leczeniu choroby Parkinsona, takie jak izokarboksazyd, fenelzyna, selegilina, tranylcypromina
• niektóre leki przeciwhistaminowe, takie jak chlorfeniramina, klemastyna, cyproheptadyna, difenhydramina, hydroksyzyna
• niektóre antybiotyki, takie jak erytromycyna lub klarytromycyna
• leki przeciwgrzybicze, takie jak itrakonazol, ketokonazol, flukonazol, worykonazol
• leki stosowane w terapii zakażenia wirusem HIV, takie jak rytonawir
• leki przeciwarytmiczne, takie jak amiodaron, diltiazem, werapamil
• leki przeciwgruźlicze, takie jak ryfampicyna
• niektóre leki przeciwpadaczkowe, takie jak karbamazepina, fenobarbital, fenytoina
• niektóre leki stosowane w leczeniu nudności i choroby lokomocyjnej, takie jak fenotiazyny
• niektóre leki stosowane w leczeniu zgagi i wrzodów żołądka, takie jak cymetydyna
• niektóre leki stosowane w leczeniu choroby wieńcowej lub nadciśnienia tętniczego, takie jak nikardypina
• niektóre leki stosowane w leczeniu nowotworów krwi, takie jak idelalisyb

Stosowanie leku Durogesic z lekami przeciwdepresyjnymi

W przypadku stosowania leku Durogesic z lekami przeciwdepresyjnymi wzrasta ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. W przypadku interakcji tych leków mogą wystąpić objawy zespołu serotoninowego takie, jak:

• pobudzenie
• omamy
• wahania ciśnienia tętniczego
• szybki rytm serca
• wysoka temperatura
• nadmierne odruchy
• zaburzenia koordynacji
• sztywność mięśni
• nudności i wymioty, biegunka

W przypadku jednoczesnego stosowania tych leków lekarz będzie dokładnie monitorował pacjenta, szczególnie podczas rozpoczynania leczenia lub zmiany dawki.

Stosowanie z lekami działającymi hamująco na ośrodkowy układ nerwowy

Jednoczesne stosowanie leku Durogesic i leków uspokajających takich, jak benzodiazepiny i ich pochodne zwiększa ryzyko wystąpienia:

• senności
• trudności w oddychaniu (depresji oddechowej)
• śpiączki

Taka sytuacja stanowi zagrożenie życia pacjenta, dlatego jednoczesne stosowanie tych leków powinno być rozważane wyłącznie wtedy, gdy nie ma innych możliwości leczenia. Jeżeli lekarz zdecyduje o wdrożeniu tego typu terapii, czas skojarzonego leczenia i dawka powinny być ograniczone przez lekarza.

Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach uspokajających. Ważne jest ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarza dotyczących dawki. Należy poinformować bliskie osoby o możliwości wystąpienia powyższych objawów. Jeżeli tego typu objawy wystąpią, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Podczas stosowania leku Durogesic nie należy pić alkoholu.

Należy obserwować indywidualną reakcję pacjenta na leczenie, gdyż u niektórych pacjentów zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn może być zaburzona. Nie należy prowadzić pojazdów do czasu poznania indywidualnej reakcji na lek. W razie wystąpienia objawów, takich jak senność i zawroty głowy, nie należy prowadzić pojazdów oraz obsługiwać żadnych maszyn.

Jak przechowywać lek Durogesic?

• w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem
• brak zaleceń dotyczących temperatury przechowywania preparatu
• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci

Zużyty plaster należy szczelnie złożyć na pół częściami pokrytymi klejem do wewnątrz, umieścić w oryginalnej torebce i umieścić w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla osób trzecich, szczególnie dzieci, do czasu usunięcia plastra.