Właściwości kofeiny
Kofeina działa na wiele układów ludzkiego organizmu. W mózgu wrażliwe na jej działanie są przede wszystkim jego kora, hipokamp (odpowiedzialny za uczenie się, zapamiętywanie i orientację przestrzenną), móżdżek (biorący udział m.in. w zachowaniu równowagi i koordynacji ruchów) oraz prążkowie (odpowiedzialne m.in. za ruch). Po dostaniu się kofeiny do krwi dochodzi także do skurczu naczyń krwionośnym, a co za tym idzie wzrostu ciśnienia tętniczego. Udowodniono, że preparaty z tym alkaloidem w składzie podnoszą ciśnienie skurczone i rozkurczowe o ok. 10 mm Hg. Kolejną funkcją, jaką pełni kofeina w organizmie człowieka jest stymulacja wydzielania soku żołądkowego, co przekłada się na przyspieszenie metabolizmu. Dochodzi również do nasilenia procesów lipolizy i termogenezy, skutkujące niewielkim podwyższeniem temperatury ciała.
Kofeina dla sportowców
Wielu sportowców (profesjonalistów i amatorów) oraz miłośników kulturystyki sięga po preparaty z kofeiną w składzie. Pod względem chemicznym, alkaloid ten przyspiesza proces oksydacji związków tłuszczowych w mięśniach (co skutkuje wzrostem zapotrzebowania na energię), zmniejsza wrażliwość na insulinę mięśni szkieletowych poprzecznie prążkowanych i stymuluje uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych (ang. free fatty acid, FFA). W praktyce ma to mieć związek z poprawą wyników wysiłku krótkotrwałego. Uważa się ponadto, że kofeina może być pomocna w odchudzaniu, gdyż przyspiesza ogólny metabolizm organizmu.
Farmakokinetyka kofeiny
Maksymalne stężenie kofeiny we krwi następuje po upływie około 50 minut od jej spożycia. Związek ten łatwo przechodzi przez barierę krew-mózg oraz łożyskową. Alkaloid nie kumuluje się w organizmie. Do jego metabolizmu dochodzi w wątrobie, po czym jest usuwany przez nerki. Okres półtrwania kofeiny wynosi od ok. 4 do 6 godzin, jednak jest to zależność osobniczo zmienna. Czas ten może się zmieniać w zależności od wieku, ogólnego stanu organizmu oraz jednoczesnego przyjmowania leków.
Działania niepożądane
Toksyczna dawka kofeiny wynosi 1000 mg. Do objawów przedawkowania i zatrucia zaliczają się bóle głowy, tachykardię (przyspieszone bicie serca), nudności, światłowstręt, zaburzenia widzenia, bezsenność, hipoglikemię, hipokaliemię, drgawki oraz obniżenie ciśnienia krwi. Jako, ze kofeina powoduje ubytek elektrolitów, zaleca się ich systematyczne uzupełnianie poprzez picie dużej ilości płynów innych niż kawa i czarna herbata.
Suplementy diety z kofeiną w składzie nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Nie zaleca się przyjmowania przez osoby z zaburzeniami rytmu sercowego.