Apteczka szkolna – co powinna zawierać?

Co powinna zawierać apteczka szkolna?  

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach każda szkoła ma obowiązek dysponowania apteczką pierwszej pomocy. W rozporządzeniu nie ma wytycznych co do ilości apteczek, ale wyszczególniono kilka pomieszczeń, które powinny być w nie wyposażone, są to:  

• pokój nauczycielski,  
• laboratoria,  
• pracownie,  
• warsztaty szkolne,  
• pokój nauczycieli wychowania fizycznego,  
• kuchnia,  
• pokój kierownika internatu (bursy),  
• świetlice.  

Ponadto wszyscy pracownicy szkoły (zwłaszcza nauczyciele prowadzący zajęcia w laboratoriach i warsztatach oraz nauczyciele wychowania fizycznego) powinni zostać przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy.  

Szkolna apteczka powinna zawierać materiały opatrunkowe i artykuły sanitarne niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy. Nie może natomiast zawierać płynnych środków odkażających ani leków, które stanowią potencjalne zagrożenie dla uczniów.  

Podanie dziecku leku bez konsultacji z lekarzem zawsze wiąże się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych lub reakcji alergicznej.

Jeśli uczeń potrzebuje pomocy (np. z powodu bólu głowy, brzucha czy nudności), powinien zgłosić się do szkolnej higienistki lub bezpośrednio do lekarza. 

Apteczka szkolna powinna być dobrze oznakowana i umieszczona w widocznym, łatwo dostępnym miejscu, aby w razie konieczności móc szybko po nią sięgnąć. Są to zwykle pudełka wykonane z metalu lub tworzywa sztucznego o intensywnym, najczęściej czerwonym lub pomarańczowym, kolorze. Na apteczce lub w miejscu, w którym jest przechowywana przekleja się również numery telefonów alarmowych. Dobrą praktyką jest wyznaczenie konkretnej osoby odpowiedzialnej za stałe nadzorowanie stanu apteczki, jej kompletności oraz terminów ważności poszczególnych środków wyposażenia.  

Czy skład apteczki szkolnej jest regulowany prawnie?  

Według ustawy (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) apteczka szkolna powinna zawierać środki potrzebne do udzielenia pierwszej pomocy oraz czytelną instrukcję zasad jej udzielania. Do tej pory dokładny skład szkolnej apteczki nie jest w Polsce uregulowany prawnie. W rozporządzeniu zasugerowano, że wyposażenie apteczki powinno być skonsultowane z lekarzem, który sprawuje opiekę nad uczniami. W swojej rekomendacji powinien on uwzględnić rodzaj i nasilenie zagrożeń występujących na terenie danej placówki.  

Podstawowe wyposażenie apteczki szkolnej  

Podstawowe wyposażenie szkolnej apteczki powinno uwzględniać środki do udzielenia pierwszej pomocy w przypadku urazu lub skaleczenia do czasu uzyskania pomocy medycznej (jeśli jest konieczna). Poniżej przykładowe wyposażenie apteczki:

• rękawiczki lateksowe – kilka par;
• gaza jałowa – kilka opakowań o różnej wielkości (0,25/0,5/1 m2);
• kompresy – kilka sztuk w różnych rozmiarach (5×5, 7×7, 10×10);
• jałowe gaziki nasączone płynem dezynfekcyjnym – kilka sztuk;
• bandaż elastyczny; 
• opaska dziana – kilka sztuk o różnej wielkości (4×5, 4×10, 4×15);
• 1 opakowanie pojedynczych plastrów z opatrunkiem;
• plaster w rolce do cięcia;
• plaster z opatrunkiem w rolce do cięcia;
• nożyczki z zaokrąglonymi końcami;
• koc termiczny;
• chusta trójkątna;
• maseczka/ustnik do sztucznego oddychania;
• instrukcja pierwszej pomocy.  

Rozbudowana apteczka szkolna – co jeszcze można do niej włożyć?  

Duże apteczki szkolne mogą przede wszystkim pomieścić większą ilość poszczególnych środków opatrunkowych. Ponadto można je wyposażyć w:  

• aparat do płukania oka,  
• kompres na oko,  
• latarkę czołową i zwykłą,  
• worki foliowe,  
• worek samorozprężalny do sztucznego oddychania,  
• okulary ochronne,  
• termometr,  
• zimne kompresy jednorazowe.  

Apteczka na wycieczkę szkolną – co trzeba w niej mieć?  

Skład apteczki zabieranej na szkolną wycieczkę może się różnić w zależności od miejsca, w które się wybieramy. Na pewno podstawowe środki opatrunkowe i artykuły sanitarne zabierze opiekun wycieczki, więc nie trzeba ich pakować dzieciom. 

Pakując dziecko na wycieczkę szkolną, warto ustalić z wychowawcą czy dzieci powinny na własną rękę zabierać leki inne niż te stosowane przewlekle. Produkty, w które trzeba wyposażyć dziecko na samodzielny wyjazd to:  

• leki przepisane przez lekarza, które dziecko regularnie przyjmuje;
• strzykawkę z adrenaliną (w przypadku dzieci cierpiących na alergie);
• środki na chorobę lokomocyjną (np. dimenhydrynat, preparaty na bazie imbiru);
• spray odstraszający komary i kleszcze;
• maść na ukąszenia owadów;
• maść na stłuczenia (np. z octanowinianem glinu);
• plastry na drobne skaleczenia, plastry na odciski;
• krem z wysokim filtrem UV;
• maść ochronną z witaminą A na niekorzystne warunki atmosferyczne;
• piankę chłodzącą z pantenolem na oparzenia słoneczne;
• płyn dezynfekujący;
• jednorazowe maseczki ochronne;
• zapasową parę okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych.  

Skład apteczki powinien być dostosowany do stanu zdrowia dziecka, czasu trwania planowanej wycieczki oraz specyfiki miejsca docelowego pobytu. Wszelkie leki, które spakujemy dziecku na szkolną wycieczkę, powinny być dostosowane do jego potrzeb i wcześniej sprawdzone pod kątem wystąpienia nadwrażliwości lub reakcji alergicznych. Taką apteczkę najlepiej przekazać opiekunowi, który w razie potrzeby udzieli odpowiedniej pomocy dziecku po uprzedniej konsultacji telefonicznej z rodzicem. Bez konsultacji z opiekunem wycieczki nie powinno się dawać dziecku leków innych niż stosowane regularnie, np. przeciwbólowych. Dziecko powinno wiedzieć, że z każdym problemem zdrowotnym należy zgłosić się do opiekuna. Dotyczy to również ukąszeń kleszczy, których dzieci nie powinny próbować wyjmować samodzielnie. Jeśli planowana jest podróż zagraniczna, warto zapisać na kartce nazwy międzynarodowe stosowanych leków, aby można było je zakupić w aptece w razie wyczerpania zapasów lub zaginięcia apteczki. 

Data aktualizacji: 22.08.2022 r.