Bajpasy. Co to takiego? Wskazania, przebieg operacji, ryzyko i rokowania
Czy wiesz, że ponad 100 tys. Polaków w ciągu roku umiera z powodu choroby niedokrwiennej serca? Jedną z metod leczenia tego schorzenia są bajpasy. Sprawdź, co to jest i na czym polega zabieg ich wszczepienia.
Co to są bajpasy?
Bajpasy są pomostami naczyniowymi łączącymi aortę i naczynia wieńcowe. Dodatkowo pozwalają one ominąć przewężenia tętnic, które pierwotnie doprowadzają krew do serca.
Pomostowanie aortalno-wieńcowe (coronary-artery bypass grafting, CABG) to wciąż najczęstsza operacja kardiochirurgiczna wykonywana na całym świecie. Bajpasy to zabieg, podczas którego wykonuje się przeszczep w celu ominięcia tętnic wieńcowych częściowo lub całkowicie zablokowanych przez blaszkę miażdżycową. Do jego wykonania lekarze mogą wykorzystać Twoje tętnice lub żyły lub takie wykonane ze sztucznych materiałów. Wszczepienie bajpasów pozostaje złotym standardem leczenia wielonaczyniowej choroby wieńcowej.
Jakie są wskazania do wszczepienia bajpasów serca?
Lekarze mogą wszczepić Ci bajpasy przede wszystkim wówczas, gdy cierpisz na zaawansowaną chorobę niedokrwienną serca.
Kardiolog zleca również wykonanie zabiegu w przypadku:
- krytycznego zwężenia w odcinku początkowym tętnicy międzykomorowej przedniej i jednoczesnej dysfunkcji lewej komory,
- zwężenia dominującej prawej tętnicy wieńcowej,
- zwężenia pnia lewej tętnicy wieńcowej powyżej 50%,
- krytycznego zwężenia trzech naczyń wieńcowych powyżej 70% przy jednoczesnej dysfunkcji lewej komory,
- powikłań pooperacyjnych, które powodują mocne zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej.
Pozostałe wskazania to:
- przebyty zawał serca,
- zdiagnozowana dławica piersiowa,
- brak pożądanych efektów po leczeniu farmakologicznym.
Przeciwwskazania do operacji bajpasów
Wszczepienie bajpasów nie może być wykonane, jeśli występuje u Ciebie:
- aktywna choroba nowotworowa,
- tocząca się infekcja,
- niedokrwistość,
- ciężka skaza krwotoczna,
- czynne krwawienie,
- odchylenie w wynikach laboratoryjnych, m.in. znaczne zaburzenia elektrolitowe,
- znacząco upośledzona wydolność serca,
- ciężkie nadciśnienie tętnicze,
- zwężenie naczynia na całej jego długości,
- zaawansowana choroba nerek lub płuc.
Na decyzję o wszczepieniu bajpasów decydujący wpływ ma wynik koronarografii.
Jak się przygotować do zabiegu wszczepienia bajpasów?
Do zabiegu wszczepienia bajpasów kwalifikuje kilku specjalistów: kardiolog, kardiochirurg i anestezjolog. Lekarz może Cię również skierować na konsultację neurologiczną czy nefrologiczną.
Przed zabiegiem musisz wykonać następujące badania:
- morfologia krwi,
- grupa krwi,
- układ krzepnięcia,
- badanie ogólne moczu,
- koronarografia,
- próba wysiłkowa,
- EKG serca,
- ECHO serca,
- RTG klatki piersiowej.
W przypadku zaplanowanego zabiegu powinieneś/naś zaszczepić się także przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B). Lekarz wskaże, czy i kiedy musisz odstawić leki przyjmowane na stałe. Dotyczy to zwłaszcza leków przeciwzakrzepowych.
Na czym polega operacja wszczepienia bajpasów? Przebieg zabiegu
Jeśli tętnice są całkowicie zarośnięte, nie zawsze można im przywrócić pierwotną sprawność, stosując balonikowanie lub stenty. To właśnie na podstawie drożności światła naczyń tętniczych lekarz podejmuje decyzję o konieczności wykonania operacji. Nowe połączenia, którymi popłynie krew, to tzw. pomosty aortalno-wieńcowe, czyli bajpasy.
Etapy wszczepienia bajpasów:
- Wykonanie sternotomii pośrodkowej (przecięcie mostka).
- Zatrzymanie serca.
- Podłączenie chorego do aparatu nazywanego płucosercem.
- Zespolenie naczyń.
- Przywrócenie pracy serca.
Po zabiegu krew może płynąć nową, zdrową żyłą lub tętnicą, omijając zniszczony przez miażdżycę fragment naczynia.
Najczęściej używane własne przewody bajpasowe to lewa tętnica piersiowa wewnętrzna i żyła odpiszczelowa większa. Przeszczep żyły odpiszczelowej może zostać pobrany z Twojego uda.
Inne sposoby przeprowadzenia tej procedury to:
- operacja na bijącym sercu bez zastosowania płucoserca; jej zaletą jest krótsza hospitalizacja;
- metoda MIDCAB – małoinwazyjna wersja zabiegu wykonywana poprzez ograniczony dostęp z lewej strony klatki piersiowej;
- metoda TEACAB –nieinwazyjne, endoskopowe pomostowanie.
Zabieg wszczepienia bajpasów jest wykonywany w celu poprawy jakości życia. To skomplikowany zabieg kardiochirurgiczny, dzięki któremu możliwy jest dopływ krwi w obszary niedokrwienia mięśnia sercowego.
Czas trwania operacji wszczepienia bajpasów
Wszczepienie bajpasów trwa od 3 do nawet 5 godzin. Po zabiegu musisz pozostać w szpitalu przez 5 do 7 dni.
Ile trwa rekonwalescencja po wszczepieniu bajpasów?
Czas, który potrzebujesz na powrót do pełni sił, to 6 do 12 tygodni po wypisie.
Jakie jest ryzyko związane z operacją bajpasów? Możliwe powikłania
Wszczepienie bajpasów to rozległy zabieg, jednak ryzyko powikłań jest niewielkie. Najpoważniejszymi z nich są zawał serca i udar. Śmiertelność w trakcie operacji i tuż po niej sięga około 1%.
Pozostałe komplikacje, które mogą wystąpić u Ciebie w trakcie rekonwalescencji, to:
- zakażenia rany,
- krwawienie z bajpasu,
- konieczność reoperacji,
- zapalenie płuc,
- zatorowość płucna,
- ostra niewydolność nerek.
Ryzyko komplikacji może wzrosnąć, jeśli jesteś w podeszłym wieku, Twój ogólny stan zdrowia jest ciężki lub jeśli zmagasz się z chorobami współistniejącymi.
Jaka jest alternatywa dla bajpasów? Co zamiast nich?
Jeśli cierpisz na chorobą wieńcową i nie można uzyskać poprawy Twojego stanu zdrowia przy pomocy angioplastyki wieńcowej, lekarz może zadecydować o wszczepieniu bajpasów. Zabieg angioplastyki wieńcowej (PTCA) wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i wymaga niewielkiego nacięcia skóry. Polega on na poszerzeniu zwężonego naczynia za pomocą balonika wprowadzonego przez cewnik. Aby podtrzymać efekt, niekiedy wszczepia się stent, który wyglądem przypomina sprężynkę.
Bajpasy serca są alternatywą dla interwencji przezskórnych w bardziej zaawansowanych przypadkach choroby wieńcowej.
Co zmienia się po wszczepieniu bajpasów?
Życie po bajpasach zaczyna się na nowo.
Aby zabieg przyniósł oczekiwane rezultaty, musisz mieć świadomość, że niezbędna jest zmiana dotychczasowego stylu życia.
Działaniem, które może pomóc Ci częstość powikłań i nawrotów choroby, jest terapia przeciwpłytkowa. Leczenie farmakologiczne sprzyja drożności przeszczepionych naczyń.
Po zabiegu możesz uczestniczyć w krótkoterminowym programie rehabilitacji kardiologicznej. Holistyczne spojrzenie na Twój stan zdrowia przyspieszy powrót do zdrowia i pomoże Ci zmienić styl życia. Pamiętaj o regularnych ćwiczeniach aerobowych, diecie ubogiej w tłuszcze nasycone i węglowodany oraz zaprzestaniu palenia.
Operacja wszczepienia bajpasów zmniejsza lub prowadzi do ustąpienia dolegliwości dławicowych, ale mimo wszystko nie hamuje postępu choroby wieńcowej i powstawania zmian miażdżycowych w tętnicach. Aby operacja przyniosła pożądane efekty, Twoje postępowanie po operacji musi być mocno ukierunkowane na zdrowe nawyki żywieniowe i aktywny tryb życia. Aby zminimalizować ryzyko pojawienia się następnych zwężeń tętnic i zapobiec wystąpieniu zawału serca, stosuj farmakoterapię zaleconą przez lekarza.
Przeczytaj również:
Stenty – co to są stenty? Rodzaje i informacje o stentach!
Witam serdecznie. Moja matka ma 74 lata i jest dwa tygodnie po bajpasach, żyła wzięta z nogi. Problem polega na tym, że po wypisie ze szpitala i tygodniu w domu trafiła do innego szpitala ze względu na anemię, odwodnienie, brak potasu, wymioty i biegunki. Mija kolejny tydzień i ma wyjść ze szpitala. Stan obecny jest zły pomimo dobrych wyników badań. Chodzi o to, że ciągle spożywa mało pokarmu, nie potrafi o własnych siłach wstać, nie może o własnych siłach chodzić (nawet do toalety potrzeba 2 osób), ma okropne odleżyny i nie da się tego zaleczyć, bo leży w łóżku w pampersie. Jakby tego było mało po przejściu 2 czy 3 metrów dostaje zadyszki i się przewraca. Występują też zawroty głowy. Mama opada drastycznie z sił. Moje pytanie co robić dalej? Mija czas, a kolejny termin sanatorium odwołany. Jak postępować dalej? Czy jest jakaś możliwość pomocy w przywróceniu zdrowia? Nie widzę cienia szansy na choćby małą poprawę.
Dzień dobry.
Zapewne podczas powtórnej hospitalizacji w pierwszej kolejności lekarze postarali się przywrócić prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową, stąd po uzyskaniu zadawalających wyników nastała decyzja o wypisie ze szpitala. Aby sytuacja się nie powtórzyła, warto porozmawiać z lekarzem lub dietetykiem, jeśli takowy jest obecny na oddziale o niedożywieniu pacjenta, które faktycznie wykazuje prawie połowa pacjentów przyjmowanych do szpitala. Żywienie dojelitowe lub pozajelitowe wprowadza się dopiero po nieskuteczności standardowych metod żywienia, jednakże od decyzji lekarza prowadzącego zależy, czy takowe zostanie wprowadzone oraz zrefundowane w warunkach szpitalnych lub domowych. Dodatkowo w aptece czy sklepie medycznym dostępne są preparaty odżywcze w formie napoju do picia lub proszku, który można dosypać do potraw i napojów, nie zmieniając przy tym ich smaku. Ich skład stanowi kompletną dietę, często wysokoenergentyczną, bogatobiałkową, ukierunkowaną na przyspieszenie gojenia ran w okresie rekonwalescencji lub po operacji. Ze względu na stan mamy oraz brak samodzielności należy rozważyć pomoc pielęgniarki środowiskowej, zgłaszając się do swojej placówki POZ lub opiekunki.
prawda trzeba dbać i stosować się do zaleceń jestem po bajpasach mam 75 lat czuję się nieżle
Jestem po bajpasach 4 lata i klatka dalej mnie boli okazało się ze jest nie zrosnięta i do.tego.mam bliznowca czy ma ktoś tak
Dzień dobry mój znajomy jest takim zabiegu i chciałby wiedzieć czy po miesiącu od operacji może wrócić do pracy
Pacjent powinien się skonsultować z lekarzem, który ustali, czy po tym czasie powrót do pracy jest możliwy i bezpieczny.
Ja mam 63 lata , jestem 3.5 roku po operacji , mam 5 bajpasów czuję się świetnie , nie było problemów od samego początku
Myślę że artykuł bardzo dla mnie interesujacy
Dziękujemy 🙂
Witam.Jestem po bajpasach już 3lata.Niestey nie doszedlem do siebie.Ciagle problemy z chodzeniem,ból dolnych partii pleców,no i ud gdzie wycięto żyły na bajpasy.Do tego depresja i niechęć życia.
Wyczerpująca informacja na temat schorzenia, po przeczytaniu wiem co mnie czeka przy moim schorzeniu.
Cieszymy się, że artykuł okazał się pomocny. Życzymy dużo zdrowia 🙂