Dieta przy biegunce u dziecka – co można, a czego nie można podawać dziecku?
Biegunki należą do częstych dolegliwości spotykanych u dzieci. Mogą być one bardzo niebezpieczne, dlatego bardzo ważne jest właściwe postępowanie w postaci uzupełnienia utraconych elektrolitów. Kluczową rolę odgrywa również odpowiednio dobrana dieta. Jak powinna wyglądać dieta przy biegunce u dziecka – co można a czego nie można podawać?
Najczęstsze przyczyny biegunki u dzieci
Do najczęstszych przyczyn występowania biegunek ostrych u dzieci są zakażenia wirusowe lub bakteryjne. Za biegunki wirusowe odpowiedzialne są głównie rotawirusy i występują zwłaszcza wiosną i jesienią. Biegunki te charakteryzują się łagodnym przebiegiem, towarzyszą im najczęściej wymioty. Biegunki bakteryjne są spowodowane przez różne typy bakterii, charakterystycznym ich objawem jest podwyższona temperatura ciała oraz pojawienie się krwi w stolcu. Najwięcej zakażeń bakteryjnych obserwuje się w okresie letnim. Rzadziej przyczyną biegunki są pasożyty – głównie lamblie, gdzie do zakażenia dochodzi zwłaszcza poprzez spożycie wody zawierającej cysty lamblii.
Dieta przy biegunce u dziecka – co warto podawać?
W przypadku biegunek u dzieci należy pamiętać o dostarczaniu płynów, zwłaszcza w postaci wody i preparatów nawadniających. Jest to pierwszy, ważny etap w przypadku wystąpienia biegunek. Początkowo najlepiej wstrzymać się od spożywania innych pokarmów i skupić się na uzupełnieniu elektrolitów. W aptekach można zakupić przeznaczone do tego specjalne elektrolity w postaci proszku, które rozpuszcza się w odpowiedniej ilości wody. Można również rozważyć wprowadzenie probiotyków. Kluczowe jest uzupełnienie strat elektrolitów spowodowanych przez biegunki, aby nie dopuścić do pogorszenia stanu zdrowia, odwodnienia czy niedoborów.
Po odpowiednim nawodnieniu można zacząć stopniowo wprowadzać inne pokarmy. Dobrym wyborem będzie przygotowanie marchwianki – zupy z marchwi (przepis poniżej), jak i dyni, np. w formie kremu. Zupy takie zawierają związki, które fermentują w jelicie i są źródłem krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, będących dobrym źródłem energii dla komórek jelitowych. Pektyny zawarte w zupach spowalniają ruchy jelit, osłaniają błonę śluzową i poprawiają konsystencję stolca.
Innym skutecznym sposobem żywieniowym w biegunce jest przygotowywanie kleików ryżowych, które działają lekko zapierająco, przeciwdziałając biegunkom. Zupy przygotowywane na bazie marchewki czy dyni można również wzbogacać kleikiem ryżowym.
Po kilku godzinach można zacząć wprowadzać dziecku dietę lekkostrawną, w której znajdziemy produkty o działaniu zapierającym, takie jak chude mięso, chude produkty białkowe, np. jogurty, sery twarogowe czy jajka. Oczywiście jeśli produkty nabiałowe są nietolerowane, należy wykluczyć je z jadłospisu.
Dieta przy biegunce u dziecka – czego lepiej nie podawać?
W przypadku biegunek nie należy podawać produktów ciężkostrawnych, obfitujących w błonnik pokarmowy wzmagający perystaltykę jelit. Wykluczyć należy zatem pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane, kasze gruboziarniste, surowe warzywa.
Niezalecane jest spożycie cukrów prostych w postaci słodyczy, soków i innych napojów, dżemów czy miodów, gdyż wywołują one procesy fermentacyjne w jelitach i mogą przyczynić się do nasilenia biegunek.
Zaleca się natomiast warzywa w formie gotowanej, rozdrobnionej bądź zmiksowanej. Przeciwwskazane są warzywa wzdymające (kapustne, cebulowe) i suche nasiona roślin strączkowych.
Nie należy podawać dziecku również dużej ilości tłuszczu w postaci olejów, masła czy tłustych gatunków mięs i serów, gdyż mogą one wzmagać biegunkę.
Czy można dawać dziecku banana przy biegunce?
Banan należy do owoców zalecanych w przypadku biegunek u dzieci. Owoc ten wpływa korzystnie na enterocyty (komórki jelit), działając przeciwbiegunkowo. Wprowadzenie banana do diety będzie miało działanie ochronne na błonę śluzową jelit i poprawi również konsystencję stolca. Według publikacji naukowych dieta wzbogacona w banany może pomóc szybciej wrócić do zdrowia w przypadku wystąpienia biegunek.
Biegunka u dziecka a jabłka
Do owoców zalecanych w przypadku biegunek u dzieci, oprócz bananów, należą również jabłka. Jabłka obfitują w pektyny, które mają wpływ na łagodzenie biegunek oraz wykazują właściwości antyperystaltyczne. Wskazane jest spożywać je obrane ze skórki oraz po obróbce termicznej, np. gotowane lub pieczone. Często poleca się również podawanie kompotu przyrządzonego z jabłek. Z jabłek gotowanych można również przygotować mus jabłkowy, na który przepis znajdziemy w dalszej części artykułu.
Przykładowe przepisy przy biegunce u dziecka
Marchwianka
- 250 g marchewki
- 500 ml wody
- sól do smaku
Marchewkę obrać, umyć, gotować w wodzie z dodatkiem soli ok. 50 min. Następnie całość zmiksować. Zupę można wzbogacić ryżem, kleikiem ryżowym bądź płatkami ryżowymi, co wzmocni działanie przeciwbiegunkowe.
Zupa z dyni
- 250 g dyni
- 500 ml wody
- sól do smaku
Dynię obrać, umyć, gotować w wodzie z dodatkiem soli przez ok. 50 min. Następnie całość zmiksować. Zupę można wzbogacić ryżem, kleikiem ryżowym bądź płatkami ryżowymi – co wzmocni działanie przeciwbiegunkowe.
Mus jabłkowy
- 3 jabłka
- 400 ml wody
Jabłka gotować w wodzie do miękkości (ok. 20 min), następnie całość zmiksować.
Przeczytaj również:
Zatwardzenie u dziecka – przyczyny, objawy i leczenie
Źródła:
- Rabbani G. H., Teka T., Saha S. K., Zaman B., Majid N., Khatun M., Wahed M., Fuchs G. (2004) Green banana and pectin improve small intestinal permeability and reduce fluid loss in Bangladeshi children with persistent diarrhea. Dig Dis Sci. 49(3):475-84.
- Rabbani G. H., Teka T., Zaman B., Majid N., Khatun M., Fuchs G. (2001) Clinical studies in persistent diarrhea: dietary management with green banana or pectin in Bangladeshi children. Gastroenterology, 121(3):554-60
- Rabbani G. H., Larson C. P., Islam R., Saha U. R., Kabir A. (2010) Green banana-supplemented diet in the home management of acute and prolonged diarrhoea in children: a community-based trial in rural Bangladesh. Trop Med Int Health, 15(10):1132-9.
- Ciborowska H. , Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, 2007
- Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, 2017
- Ming Yeong Lim, O’Neale Roach J., Metabolism and nutrition, Elsevier, 2012
- Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, 2010
Dziękuje, rady są mi bardzo przydatne.
Bardzo nam miło 🙂
Artykuł pomocny . Babcie znają domowe sposoby;) ale też wspomagamy się radami z Internetu;)
Cieszymy się, że artykuł okazał się przydatny 🙂