Niedoczynność tarczycy u dzieci – przyczyny, objawy, dieta i leczenie

Przyczyny niedoczynności tarczycy u dzieci – jakie są? 

O tym, jak ważną funkcję pełni tarczyca w rozwoju dziecka, świadczy fakt, że produkcja jej hormonów rozpoczyna się już w 12. tygodniu życia płodowego. Ilość wytwarzanych hormonów tarczycy – tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), jest regulowana przez hormon tyreotropowy (TSH) wydzielany przez przysadkę. Spadek stężenia tyroksyny powoduje wzrost poziomu TSH, który stymuluje tarczycę do produkcji większych ilości hormonów. Z kolei wzrost ich stężenia ogranicza wydzielanie TSH. Syntezę TSH pobudza tyreoliberyna (TRH) produkowana przez podwzgórze. Ten mechanizm regulacyjny nosi nazwę ujemnego sprzężenia zwrotnego. Hormony tarczycy odpowiadają przede wszystkim za:  

• rozwój ośrodkowego układu nerwowego – największe znaczenie na rozwój mózgu ma okres prenatalny i pierwsze 3 lata życia, 
• proces wzrastania i dojrzewania szkieletu, 
• termoregulację, 
• podstawową przemianę materii, 
• prawidłową pracę gruczołów płciowych, 
• regulację metabolizmu, 
• właściwą czynność serca, nerek i mięśni. 

Niedoczynność tarczycy to przewlekły stan chorobowy, w którym na skutek różnych czynników dochodzi do niewystarczającej produkcji tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3) lub braku odpowiedzi receptorowej tkanek na te hormony, co zaburza funkcjonowanie organizmu na wielu płaszczyznach. Niedoczynność tarczycy u dzieci może przybrać wiele postaci wywoływanych przez różnorodne czynniki: 

• wrodzona niedoczynność tarczycy – około 15% jej przypadków jest dziedziczonych w sposób autosomalny recesywny. Przyczyną genetycznie uwarunkowanej, wrodzonej niedoczynności tarczycy są najczęściej nieprawidłowości w procesie syntezy tyroksyny. Zdecydowana większość przypadków pojawia się jednak sporadycznie, bez wyraźnego powiązania rodzinnego. Najczęściej jest diagnozowana u wcześniaków, bliźniąt i dzieci z niską masą urodzeniową, u których z powodu niedojrzałości mechanizmów regulujących homeostazę hormonalną, pourodzeniowy wyrzut TSH i T4 jest opóźniony. Wśród wrodzonych nieprawidłowości wyróżnia się tzw. dysgenezje gruczołu tarczowego – aplazje, hipoplazje (niedostateczne wykształcenie) i ektopię (nieprawidłowe położenie) oraz dyshormonogenezy, które polegają na niewłaściwym procesie syntezy, transportu i działania hormonów tworzonych przez tarczycę. U rasy białej wrodzona niedoczynność tarczycy występuje z częstością 1:4000 noworodków. Im później zostanie rozpoznana, tym niższy iloraz inteligencji osiągnie dziecko, dlatego po zdiagnozowaniu zaburzenia należy natychmiast wdrożyć leczenie. W Polsce od 1995 roku wszystkie noworodki poddaje się badaniom przesiewowym w kierunku niedoczynności tarczycy. Około 10-20% przypadków wrodzonej niedoczynności tarczycy to postać przemijająca.  
• wtórna niedoczynność tarczycy – jej przyczyną są nieprawidłowości w układzie podwzgórze-przysadka, który reguluje pracę tarczycy. Za powstawanie schorzenia odpowiedzialne mogą być wady rozwojowe podwzgórza i przysadki, guzy przysadki, pooperacyjne uszkodzenie przysadki/podwzgórza, niedotlenienie porodowe, infekcje, źle kontrolowana nadczynność tarczycy u matki lub autoimmunologiczne choroby przysadki. Wtórnej niedoczynności mogą towarzyszyć także inne zaburzenia hormonalne oraz wady wrodzone, takie jak dysplazja przegrodowo-wzrokowa czy pośrodkowy rozszczep wargi i podniebienia. Nie wykrywają jej badania przesiewowe, ponieważ oznaczają one poziom TSH, który w przypadku wtórnej niedoczynności pozostaje niski.  
• niedoczynność indukowana przeciwciałami matki – ponieważ łożysko jest przepuszczalne dla immunoglobulin, do krwiobiegu płodu dostają się także przeciwciała przeciwtarczycowe produkowane przez matkę cierpiącą na chorobę autoimmunizacyjną tarczycy. Ta postać niedoczynności ma charakter przejściowy. 
• choroba Hashimoto – to przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. W przebiegu schorzenia organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała skierowane przeciwko własnym strukturom, w tym przypadku przeciwko peroksydazie tarczycowej (antyTPO) oraz tyreoglobulinie (antyTG). Naciek limfocytarny powoduje stopniową destrukcję miąższu tarczycy, prowadząc do niedoczynności. Gdy na skutek tego procesu dojdzie do uwolnienia zgromadzonych w niej hormonów, choroba początkowo może przejawiać się nadczynnością tarczycy. Na rozwój choroby Hashimoto mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe. Jest najczęstszą przyczyną występowania wola i niedoczynności tarczycy u dzieci i jedną z najpopularniejszych chorób przewlekłych wieku dziecięcego. Dotyka około 0,3-8% dzieci, dwukrotnie częściej atakując dziewczęta niż chłopców. Zapadalność na Hashimoto rośnie wraz z wiekiem – najwięcej przypadków wykrywa się u nastolatków między 14. a 18. rokiem życia. W okresie dojrzewania diagnozuje się ją u 1-2% dzieci. Niektóre zaburzenia chromosomowe, np. zespół Downa czy zespół Turnera, znacznie zwiększają ryzyko zachorowania. Co ciekawe, samoistna regresja choroby jest niekiedy możliwa.  
• niedobór jodu – niedostateczna podaż jodu wraz z pożywieniem wpływa na zmniejszenie produkcji hormonów tarczycy, prowadząc do powstawania wola i tzw. zaburzeń z niedoboru jodu. Polska należy do terenów o łagodnym i umiarkowanym niedoborze jodu, dlatego wprowadzono powszechną profilaktykę jodową, na którą składa się obowiązkowe jodowanie soli kuchennej, dodatek jodu do odżywek dla niemowląt, zalecenie suplementacji jodu w czasie ciąży i karmienia piersią oraz promowanie większego spożycia pokarmów bogatych w jod (ryby morskie, jaja, mleko, woda mineralna). Działania te przynoszą wymierne efekty, dlatego nie zaleca się podawania dzieciom suplementów zawierających jod na własną rękę. 
• nadmiar jodu – po dodatkową suplementację jodem sięgają zwłaszcza osoby ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto. Paradoksalnie większość z nich nie cierpi na niedobór jodu, tymczasem jego nadmiar może zaostrzyć przebieg choroby i przyspieszyć proces niszczenia gruczołu. Podczas przetwarzania jodu przez tarczycę dochodzi do uwolnienia nadtlenku wodoru, który jest zobojętniany przez selen. Podaż jodu przekraczająca możliwości neutralizacyjne organizmu powoduje oksydacyjne uszkodzenie tarczycy i nasilenie procesu autoimmunologicznego. 
• stosowanie niektórych leków – niedoczynność tarczycy może rozwinąć się w wyniku leczenia tzw. tyreostatykami stosowanymi w przebiegu nadczynności tarczycy (propyltiouracyl, metimazol, tiamazol, karbimazol), zwłaszcza gdy są podawane w dużych dawkach lub leczenie jest kontynuowane mimo ustąpienia nadczynności. Niedoczynność mogą wywołać także sole litu, leki przeciwdrgawkowe i amiodaron.  
• zabiegi lecznicze, np. zabieg chirurgiczny na tarczycy, napromieniowanie okolic szyi, terapia jodem promieniotwórczym – są to interwencje podejmowane w celu opanowania nadczynności tarczycy, zwłaszcza w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa lub przy nowotworach tarczycy. W wyniku tych działań dochodzi do zniszczenia miąższu tarczycy, co następnie prowadzi do klinicznej niedoczynności gruczołu. 
• otyłość – dotychczas uważano, że nadwaga i otyłość są skutkiem utrzymującej się niedoczynności tarczycy, jednak coraz więcej badań zwraca uwagę na fakt, że otyłość sama w sobie również może być czynnikiem zaburzającym równowagę hormonalną. U osób otyłych wraz z przyrostem masy ciała obserwuje się tendencję wzrostową hormonu TSH, przy czym poziom wolnych hormonów tarczycy zwykle mieści się jeszcze w normie (niedoczynność subkliniczna). Co ciekawe, zewnętrzne dostarczanie tyroksyny w formie leku nie ma wówczas większego wpływu na wagę. Zwykle odnotowywano u dzieci tylko niewielki spadek masy ciała, który wynikał z usunięcia nadmiaru nagromadzonej wody. Z kolei normalizacja masy ciała poprzez zmianę stylu życia (dieta, ruch) może sprawić, że stężenie hormonów tarczycowych samoistnie powróci do normy. Nadmiar tkanki tłuszczowej wpływa na homeostazę hormonalną prawdopodobnie poprzez wzrost stężenia leptyny, obwodową oporność na hormony tarczycy, chroniczny stan zapalny i próbę zwiększonego wydatkowania energii (mechanizm obronny organizmu). 
• zła dieta – niedobór selenu oraz monotonna dieta obfitująca w źródła goitrogenów. 
• rzadkie zaburzenia metaboliczne – oporność na TSH, która powstaje w wyniku mutacji genu receptora dla TSH lub bardzo rzadko występująca oporność tkanek obwodowych na hormon tyreotropowy (1:100000). 

Niedoczynność tarczycy u dzieci i jej objawy 

Objawy niedoczynności tarczycy u dzieci obejmują: 

• spowolnienie procesu wzrastania, niskorosłość, 
• zmęczenie, 
• zaparcia, 
• ciągłe uczucie zimna (nietolerancja zimna), 
• nadwaga lub podwyższone BMI, 
• problemy z koncentracją i zapamiętywaniem, 
• nadmierna senność, 
• osłabienie mięśni, 
• szorstka skóra, 
• wypadanie włosów, 
• bladość, 
• bradykardia – zwolniona akcja serca, 
• nasilone owłosienie na ciele, 
• powiększenie tarczycy, 
• u dziewcząt także nieregularne miesiączki. 

Warto zauważyć, że objawy te pojawiają się w sposób dyskretny, stopniowo zwiększając swoje nasilenie. Wrodzona niedoczynność tarczycy u noworodków nie przejawia się tak charakterystycznie. Długość i masa ciała mieszczą się zwykle w normie, za to obwód głowy może być nieco powiększony, a ciemiączko tylne duże i niezarośnięte. Inne objawy niedoczynności tarczycy u niemowląt to: 

• nadmierna ospałość, 
• zaburzenia ssania powodujące trudności z karmieniem, 
• obniżone napięcie mięśniowe,  
• sucha, łuszcząca się skóra, 
• obniżona temperatura ciała, 
• powiększenie języka,  
• przepuklina pępkową,  
• chrapliwy płacz, 
• wydłużony okres fizjologicznej żółtaczki, 
• opóźnione ząbkowanie. 

Niedoczynność tarczycy a zachowanie dziecka – po czym rozpoznać chorobę? 

Niemowlę, które cierpi na niedobór hormonów tarczycy, jest nadmiernie ospałe, rzadziej wchodzi w interakcje z otoczeniem, niechętnie ssie pokarm, wykazuje słabszą siłę mięśniową i później osiąga kolejne kamienie milowe w rozwoju.

Dziecko z niedoczynnością tarczycy jest często senne, szybko się męczy, brakuje mu energii, aby dorównać rówieśnikom w aktywnej zabawie. Osłabiona zdolność koncentracji i kłopoty z przyswajaniem nowych wiadomości mogą wpływać na gorsze wyniki w nauce. Dziecko może często narzekać, że jest mu zimno – zakłada gruby sweter lub okrywa się kocem, podczas gdy innym wystarczają lekkie ubrania. Może się zdarzyć, że mimo zdrowej diety zaczyna przybierać na wadze. Starsze dzieci mogą nie przyznać się do zaparć, ale czas spędzany w toalecie może sugerować kłopoty z wypróżnianiem. 

Diagnostyka, czyli badania tarczycy u dzieci 

Dzięki programowi badań przesiewowych wśród noworodków, który jest realizowany w Polsce od 1995 roku, wyeliminowano zagrożenie niewykrycia niedoczynności tarczycy na tym najbardziej kluczowym etapie rozwoju. Problemy z tarczycą pojawiające się w dzieciństwie diagnozuje się poprzez: 

• badanie palpacyjne – pomaga określić ewentualne powiększenie tarczycy oraz obecność guzków, 
•  badanie krwi oceniające parametry: 
• poziom hormonu tyreotropowego (TSH), 
• stężenie wolnych hormonów tyroksyny (FT4) i trójjodotyroniny (FT3), 
• obecność przeciwciał antyTPO i antyTG, 
• badanie ultrasonograficzne gruczołu tarczowego (USG tarczycy) – wykrywa charakterystyczne dla choroby Hashimoto obniżenie echogeniczności tarczycy oraz niejednorodność jej struktury, 
• biopsja cienkoigłowa – gdy obecny jest guz na tarczycy, biopsja może pomóc ocenić jego charakter. 

W przebiegu niedoczynności tarczycy poziom hormonu TSH jest podwyższony, natomiast stężenie tyroksyny i trójjodotyroniny spada poniżej normy. Jeśli we krwi stwierdza się obecność przeciwciał anty-TPO lub anty-TG, u 35,2% dzieci dojdzie do rozwoju choroby Hashimoto w ciągu następnych 5 lat. Wykrycie przeciwciał anty-TG świadczy o wczesnej odpowiedzi immunologicznej odpowiadającej początkowemu etapowi zapalenia. Podwyższony poziom przeciwciał anty-TPO pojawia się zwykle później, w bardziej zaawansowanym stadium choroby Hashimoto.  

Subkliniczna niedoczynność tarczycy występuje, gdy stężenie wolnych hormonów mieści się w normie, podczas gdy ilość TSH jest nadmiernie podwyższona. Nie stwierdza się wówczas objawów klinicznych niedoczynności, ale taki stan może wskazywać na przyszłe problemy z jawną niedoczynnością. Dlatego też niektórzy specjaliści zalecają, aby po wykryciu subklinicznej niedoczynności u niemowląt i najmniejszych dzieci wprowadzić leczenie profilaktyczne trwające przynajmniej przez pierwsze trzy lata życia. Przy podejrzeniu przejściowego charakteru schorzenia po ukończeniu 3. roku życia (zakończenie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego) odstawia się lewotyroskynę na okres 4 tygodni i powtarza diagnostykę. Może się okazać, że dalsze leczenie nie będzie już konieczne. U starszych dzieci subkliniczna niedoczynność nie wymaga leczenia, lecz stałego monitorowania parametrów tarczycy (przez pierwsze dwa lata co pół roku, a następnie raz do roku). Częstszych kontroli wymagają dzieci: 

• u których wykryto przeciwciała przeciwtarczycowe,  
• poddane naświetlaniu okolic szyjnych, 
• z zespołem Turnera lub Downa. 

Każde laboratorium obok wyniku oznaczenia poziomu hormonów podaje zakres wartości prawidłowych. Nie wystarczy to jednak do samodzielnego postawienia diagnozy, ponieważ wartości te są jedynie orientacyjne. W interpretacji wyniku należy wziąć pod uwagę wiek pacjenta, płeć, masę ciała, obecność schorzeń współistniejących, stanu odżywienia oraz wpływ przyjmowanych leków. Taka sama wartość dla jednej osoby może stanowić normę, a dla drugiej wskazywać na istotne zaburzenia. Wydzielanie hormonu tyreotropowego zmienia się w ciągu doby, osiągając szczyt wieczorem i w nocy. Ponadto stężenie TSH spada podczas choroby, a w czasie zdrowienia wzrasta. Dlatego też interpretację wyniku badań należy pozostawić lekarzowi, który weźmie pod uwagę wszystkie te czynniki i podejmie decyzję o ewentualnym wdrożeniu leczenia. 

Niedoczynność tarczycy u dzieci – jak wygląda leczenie? 

Leczenie niedoczynności tarczycy u dzieci ma na celu normalizację stężenia tyroksyny we krwi. Uzyskuje się to poprzez codzienną podaż hormonu w postaci leku. Leczenie farmakologiczne zwykle wdraża się, jeśli stężenie TSH przekracza 10 mj.m./l lub gdy jest wyższe niż 5 mj.m./l z jednoczesnym pojawieniem się objawów niedoczynności lub wola. Dawkę ustala indywidualnie lekarz endokrynolog. Preparat lewotyroksyny podaje się doustnie w postaci tabletek. Są one zwykle niewielkich rozmiarów, ale jeśli dziecko jest zbyt małe lub ma problemy z połykaniem, przed podaniem można je miażdżyć i rozpuścić w niewielkiej ilości wody. Lewotyroksynę powinno się podawać na czczo, najlepiej zaraz po przebudzeniu, na 30 minut przed pierwszym posiłkiem czy karmieniem dziecka. Przyswajanie leku zakłóca także współistniejąca celiakia, nietolerancja laktozy oraz inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. 

Za optymalne uznaje się utrzymanie przynajmniej środka zakresu normy dla danego wieku. Leczone dziecko wymaga stałej opieki endokrynologa. Należy kontrolować efektywność leczenia poprzez regularne oznaczanie stężeń hormonów i ewentualną modyfikację dawek leku. Im szybciej uda się osiągnąć i utrzymać optymalny poziom tyroksyny, tym lepsze są rokowania dla prawidłowego rozwoju neurologicznego dziecka. W niektórych przypadkach leczenie należy kontynuować przez całe życie. Czasami zdarza się, że po długim okresie nierozpoznanej niedoczynności tarczycy dziecku nie uda się osiągnąć prawidłowego wzrostu. Jeśli problemy z tarczycą rozpoczęły po ukończeniu 2-3. roku życia dziecka, najprawdopodobniej nie doszło do zaburzenia rozwoju intelektualnego. U dzieci leczonych z powodu niedoczynności tarczycy należy co 3-6 miesięcy oceniać parametry wzrostu i rozwoju psychoruchowego, a w 1., 2. i 3. roku życia powinno się dokonać oceny psychologicznej dziecka. 

Potencjalne skutki niedoczynności tarczycy u dzieci 

Jeśli rodzice bagatelizują objawy niedoczynności u dziecka, nie podejmują leczenia, przez dłuższy czas nie zgłaszając się do lekarza lub opuszczają regularne kontrole mające na celu dostosowanie odpowiedniej dawki leku, ryzykują poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi: 

• gorszy rozwój intelektualny – u dzieci z niedoborem hormonów tarczycy stwierdza się obniżone IQ w porównaniu do zdrowych rówieśników. W jednym z badań oceniano zdolności intelektualne w grupie dzieci, których rodzice zaniedbywali proces leczenia, w wyniku czego mali pacjenci otrzymywali za niskie dawki lewotyroksyny. Okazało się, że ich średnie IQ wyniosło 87, natomiast IQ dzieci z grupy kontrolnej osiągnęło średni poziom 105; 
• problemy w szkole i gorsze wyniki w nauce; 
• trudności z koordynacją ruchową, niezborność ruchów; 
• spowolniony wzrost lub niskorosłość; 
• nadwaga lub otyłość; 
• gorszy rozwój mowy; 
• zez; 
• gorsze zdolności wzrokowo-przestrzenne; 
• zaburzenie procesu dojrzewania płciowego – opóźnienie dojrzewania (rzadko może wystąpić także przedwczesne dojrzewanie), torbiele na jajnikach, hiperprolaktynemia skutkująca mlekotokiem; 
• u niemowląt z nieleczoną, ciężką niedoczynnością tarczycy obserwuje się niedojrzałe rysy twarzy, słabo rozwiniętą nasadę nosa oraz zaburzone proporcje ciała. 

Na szczęście wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie niedoczynności tarczycy zapewnia prawidłowy wzrost i rozwój intelektualny dziecka, porównywalny z wynikami osiąganymi przez zdrowych rówieśników. 

Dieta przy niedoczynności tarczycy u dzieci 

Odpowiednia dieta dzieci z niedoczynnością tarczycy jest bardzo ważna i stanowi uzupełnienie leczenia farmakologicznego. Powinna uwzględniać: 

• naturalne źródła jodu – jod jest składnikiem hormonów tarczycy. Znajdziemy go w świeżych rybach (dorsz, makrela, łosoś), owocach morza, niektórych wodach mineralnych, żurawinie i kurczaku; 
• pełnowartościowe białko – białko jest niezbędne do produkcji hormonów tarczycy, a jego większe spożycie przyspiesza spowolniony metabolizm. Dobre źródła białka to chude mięso drobiowe i wołowe, jaja i nabiał. Osoby chorujące na Hashimoto powinny dziennie dostarczać nawet 20-25% energii pochodzącej z białka; 
• probiotyki – wzmacniają mikroflorę jelit, która reguluje odpowiedź immunologiczną. Warto jeść kiszonki oraz przyjmować preparaty zawierające przebadane szczepy bakterii o udowodnionym dobroczynnym wpływie na organizm; 
• błonnik pokarmowy – pomoże w walce z zaparciami. Najwięcej błonnika znajdziemy w pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz w różnorodnych warzywach; 
• kwasy omega-3 – działają przeciwzapalnie i wzmacniają odporność. Ich dobrym źródłem są ryby morskie, tran, olej lniany i rzepakowy oraz orzechy włoskie. W przypadku niedostatecznego spożycia tych produktów kwasy omega-3 można zażywać w postaci suplementów; 
• źródła witaminy A – przyczynia się do poprawy kondycji skóry i włosów. Witaminę A zawierają m.in. jaja, nabiał, tran i podroby; 
• witaminy z grupy B, a zwłaszcza witamina B12 – witaminy z grupy B biorą udział w przemianach metabolicznych węglowodanów, białek i tłuszczów, dlatego ich niedobór może nasilać objawy niedoczynności. Źródłem witaminy B12 są produkty pochodzenia zwierzęcego, dlatego powinna być ona suplementowana u osób na diecie wegańskiej; 
• witamina C – jest skutecznym antyoksydantem i bierze udział w produkcji tyroksyny. Największą zawartość witaminy C ma nać pietruszki, czarna porzeczka, papryka, kiszonki, kiwi, truskawki, acerola i dzika róża; 
• witamina D – jej prawidłowy poziom redukuje nasilenie stanów zapalnych, co może spowolnić postęp niedoczynności tarczycy. Dodatkowo reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, a jej niedobór wpływa na łamliwość włosów, których kondycja jest obniżona z powodu niedoczynności tarczycy. W witaminę D są bogate tłuste ryby, tran, wątroba i żółtko jaja. Jej podaż wraz z pożywaniem często jest niewystarczająca, a synteza skórna w miesiącach jesienno-zimowych w naszym rejonie geograficznym praktycznie nie zachodzi. Dlatego też zaleca się suplementację witaminy D; 
• witamina E – to silny przeciwutleniacz, który wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, pomagając na obrzęki pojawiające się w przebiegu niedoczynności tarczycy. Dobrym źródłem witaminy E są orzechy, mak, sezam, migdały i oleje roślinne zimnotłoczone; 
• pierwiastki śladowe, które mają szczególne znaczenie w niedoczynności tarczycy to żelazo, selen i cynk – znajdziemy je w mięsie, rybach, nabiale, jajach, kiełkach warzyw i pestkach dyni. Selen dodatkowo występuje w dużych ilościach w orzechach brazylijskich, czosnku i w grzybach. 

W diecie dzieci z niedoczynnością tarczycy należy ograniczyć spożycie: 

• roślin z rodziny krzyżowych spożywanych na surowo – zawierają składniki, które hamują metabolizm jodu (goitrogeny oraz siarkocyjany), dlatego ich negatywne działanie potęguje niedobór jodu. Należą do nich kapusta, kalafior, jarmuż, brokuły, brukselka, rzodkiewka, chrzan. Mleko krów, które były karmione kiszonkami, także może zawierać goitrogeny. Warzywa krzyżowe można spożywać w umiarkowanych ilościach po uprzednim poddaniu ich obróbce termicznej; 
• soi – nie zaleca się jej spożycia zwłaszcza w niedługim czasie od zażycia lewotyroksyny, ponieważ substancje w niej zawarte zaburzają jej wchłanianie. Od podania leku do spożycia soi musi minąć co najmniej 4 godziny. Nadmierne spożycie soi przez osoby borykające się z niedoczynnością tarczycy skutkuje podwyższeniem poziomu TSH oraz powiększaniem wola; 
• żywności wysoko przetworzonej zawierającej barwniki, konserwanty, wzmacniacze smaku itp. 

Warto także zwrócić uwagę na: 

• odpowiedni sposób przyrządzania potraw z ograniczeniem smażenia na rzecz gotowania, gotowania na parze, pieczenia i duszenia, 
• niski indeks glikemiczny posiłków, 
• duże urozmaicenie diety, 
• odpowiednią kaloryczność dostosowaną do indywidualnego zapotrzebowania, pamiętając jednocześnie, że u dzieci nie wolno stosować restrykcyjnych diet. 

Dziecko z niedoczynnością tarczycy może prawidłowo się rozwijać i prowadzić normalne życie. Jedynym warunkiem jest szybka interwencja rodziców. Gdy tylko zauważymy niepokojące objawy, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, przeprowadzić diagnostykę i wdrożyć leczenie.

Przeczytaj również:
USG tarczycy – na czym polega i jak się przygotować?
Witamina D a tarczyca – wszystko, co musisz wiedzieć