Czym jest Metoda Dobrego Startu?
Każdy rodzic pragnie jak najlepszego startu w życie dla swojej pociechy. Aby tak się stało, trzeba ją do tego odpowiednio przygotować i stale wspierać, kładąc szczególny nacisk na rozwój psychiczny i motoryczny dziecka. Z myślą o różnych trudnościach, jakie przejawiają dzieci w wieku szkolnym i nie tylko została stworzona Metoda Dobrego Startu, której autorką jest psycholog kliniczny, profesor dr hab. Marta Bogdanowicz. Co warto wiedzieć o tej metodzie i dlaczego warto z niej skorzystać?
Skąd się wzięła Metoda Dobrego Startu (MDS)?
Metoda Dobrego Startu powstała w latach 60. XX wieku. Pierwowzorem MDS była inna metoda, mająca swoje początki w latach 40. we Francji – metoda Le Bon Depart, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza dobry wyjazd, start. Już sama nazwa metody miała zwracać uwagę, że jest ona przeznaczona dla najmłodszych, którzy niebawem rozpoczną naukę szkolną, w tym czytanie i pisanie, które nierzadko sprawia dzieciom sporo trudności. Le Bon Depart została szybko uznana przez specjalistów i od tego czasu jest stale w użyciu we Francji i u jej sąsiadów, m.in. w Szwajcarii. Metoda ta jest głównie stosowana w przedszkolach, ośrodkach rehabilitacyjnych i placówkach specjalnych. W Polsce MDS została opracowana przez Martę Bogdanowicz, która stworzyła własną wersję odpowiednika metody Le Bon Depart. Obecnie w Polsce Metoda Dobrego Startu jest powszechnie stosowana w przedszkolach, ośrodkach specjalistycznych, szkołach podstawowych (w klasach I-III), a także w ośrodkach dla dzieci z niepełnosprawnością.
Założenia MDS
Jak każda metoda, również Metoda Dobrego Startu ma swoje założenia. Jej głównym celem jest wspieranie rozwoju psychomotorycznego dziecka, wykorzystując do tego zabawę i symbole graficzne aktywizujące zmysły. Daje to możliwość szybkiego rozwoju funkcji mających ogromne znaczenie dla nauki czytania i pisania, czyli funkcje ruchowe, słuchowo-językowe czy wzrokowo-przestrzenne. Co więcej, MDS zmusza wszystkie te funkcje do wspólnego działania. Innym założeniem metody Marty Bogdanowicz jest praca nad schematycznością ciała, lateralizacją (stronność – przewaga lepszej połowy ciała).
Na czym bazuje Metoda Dobrego Startu?
Istnieją trzy stałe elementy MDS:
- wzrokowy – znaki graficzne, figury geometryczne, wzory, wzory zbliżone wizualnie do liter, znaki matematyczne,
- ruchowy (motoryczny) – ćwiczenia ruchowo-słuchowe, ruchowe, ruchowo-wzrokowe, wykonywane np. w trakcie słuchania piosenek,
- słuchowy – wiersze, piosenki, wyrazy.
Dla kogo MDS?
Metodę Dobrego Startu stosuje się dla szerokiej grupy wiekowej. Z powodzeniem jest wykorzystywana w pracy z dziećmi 2-letnimi (warunkiem jest ich prawidłowy rozwój), ale także z dziećmi starszymi, które niedługo rozpoczną naukę szkolną lub już ją rozpoczęły, a ich rozwój nie przebiega prawidłowo. Dla dzieci rozwijających się dobrze Metoda Dobrego Startu jest świetnym przygotowaniem do nauki czytania, pisania, a także nauki cyfr i liter. Na ogół określa się, że odbiorcami MDS są dzieci w przedziale wiekowym 2-10 lat. W wielu placówkach metodę tę wykorzystuje się jako program profilaktyczny, zapobiegający niepowodzeniom szkolnym (pomaga w postawieniu wczesnych diagnoz, a co za tym idzie szybkiej terapii). Efekty MDS są oceniane poprzez Skalę Oceny Skuteczności Metody Dobrego Startu, a także przez Skalę Ryzyka Dysleksji.
Warianty Metody Dobrego Startu
Na przestrzeni lat stosowania MDS wyróżniono jej trzy warianty:
- I – Łatwe wzory, piosenki, wierszyki – przeznaczone dla dzieci od 2. roku życia, a także dla dzieci starszych, które rozwijają się nieharmonijnie,
- II – Piosenki, wierszyki, wzory literopodobne – przeznaczone dla dzieci starszych, szczególnie tych z ryzykiem dysleksji, ale również z opóźnieniem pod względem ruchowym i nie tylko; ponadto dla dzieci, które znajdują się w fazie przygotowawczej do czytania i pisania. Wariant ten ma na celu wspomaganie rozwoju i profilaktykę niepowodzeń szkolnych;
- III – Piosenki lub wierszyki, wzory matematyczne, litery – przeznaczone dla uczniów klas I-III szkoły podstawowej, szczególnie tych, którzy przejawiają trudności w nauce czytania i pisania, z ryzykiem dysleksji i ze zdiagnozowaną dysleksją rozwojową.
Każdy wariant zawiera specjalnie opracowany program zajęć.
Metoda Dobrego Startu – ćwiczenia
W trakcie prowadzenia zajęć wyróżnia się kilka części:
- I – ćwiczenia wprowadzające,
- II – ćwiczenia właściwe (ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia ruchowo-słuchowe, ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe),
- III – ćwiczenia końcowe.
Warto zaznaczyć, że zajęcia prowadzone przy pomocy Metody Dobrego Startu są bardzo atrakcyjne dla dzieci, a to za sprawą różnorodności i zmienności ćwiczeń, podczas których dzieci są aktywne i mogą działać spontanicznie.
Efekty stosowania Metody Dobrego Startu
Praca Metodą Dobrego Startu trwa cały rok szkolny, pod koniec którego sprawdza się postępy dzieci. W wielu podsumowaniach nauczyciele i pedagodzy stwierdzają rozwój analizatorów słuchowych, wzrokowych, lepszą orientację przestrzenną, a także znaczną poprawę w zakresie motoryki.
Metoda Dobrego Startu jest z powodzeniem wykorzystywana od 60 lat i przynosi prawdziwe efekty. Dzięki MDS dzieci z trudnościami szybko wychodzą na prostą i z łatwością mogą sprostać wyzwaniom, które czekają na nie w szkole i w życiu codziennym.
Źródła:
- M.Bogdanowicz, Metoda Dobrego Startu, Warszawa, WSiP, wyd. I (1999),
- M. Bogdanowicz, Metoda Dobrego Startu we wspomaganiu rozwoju, edukacji i terapii pedagogicznej, wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk 2014,
- M. Bogdanowicz, Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria – diagnoza – terapia, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 1997.