Wszy to małe, 2-3 mm pasożyty, które umiejscawiają się za uszami, z tyłu głowy i w okolicach skroni. Nie przenoszą chorób, ale nie można ich lekceważyć. Żywią się ludzką krwią, a ich ugryzienia powodują świąd i zaczerwienienie podobne do ugryzienia komara. Pierwszym symptomem wszawicy u dziecka jest częste drapanie się po głowie. Drapanie powoduje mikrourazy skóry głowy, co w skrajnych przypadkach prowadzi nawet do wyrywania włosów. Wesz żyje od 7 do 10 dni, ale codziennie może złożyć do 10 jajeczek, z których po około tygodniu wykluwają się następne. Wszy nie skaczą i nie latają, a jedynie pełzają. Mogą żyć bez pożywienia (na odzieży lub meblach) nawet do 48 godzin, więc bardzo łatwo przenieść je z człowieka na człowieka.

Jak pozbyć się wszy?

Po pierwsze zachowaj spokój, bo to bardzo popularny problem. Wytłumacz dziecku, z czym ma do czynienia i jak będzie wyglądał cały proces pozbywania się wszy. Nie zwlekaj z leczeniem, by zapobiec rozprzestrzenianiu się wszawicy w otoczeniu dziecka. Poinformuj o problemie wychowawcę i rodziców dzieci, które w ostatnim czasie miały kontakt z Twoim maluchem. Skontroluj głowy wszystkich członków rodziny. Na rynku dostępne są szampony, płyny i pianki zabijające wszy. Pamiętaj, aby stosować je zgodnie z zaleceniami producenta. Skuteczny produkt działa na wszystkie stadia rozwojowe wszy, eliminuje je bez użycia neurotoksycznych insektycydów, które mogą wywołać nietolerancję na wrażliwej skórze głowy. Pilnuj, aby preparat nie dostał się do oczu i uszu dziecka. Po zastosowaniu specyfiku wszy powinny zginąć. Martwe wszy należy wyczesać gęstym grzebienie dołączonym do opakowania. Największym problemem są gnidy, jajeczka wszy, które mocno trzymają się włosów. Należy przejrzeć dokładnie pasmo po paśmie i ściągać je palcami. Największa skupiska gnid są najczęściej za uszami oraz nad karkiem. Głowę dziecka należy oglądać codziennie przez co najmniej 10 dni. Jeżeli zauważymy gnidy tuż przy skórze, możemy mieć do czynienia z nawrotem wszawicy. Gnidy oddalone od skóry głowy są najprawdopodobniej pozostałością po starym zakażeniu.

Nie dopuść do rozprzestrzenienia wszawicy!

Mimo, że wszy nie potrafią skakać ani latać, bardzo łatwo przenoszą się z człowieka na człowieka, tworząc małą „epidemię”. Jeżeli u dziecka zostały wykryte wszy bezwzględnie powinna sprawdzić się cała rodzina. Po wyeliminowaniu i wyczesaniu wszy oraz gnid należy dokładnie wysprzątać całe mieszkanie. Ubrania, pościel, zasłony, pluszaki dziecka itp pierzemy w możliwie jak najwyższej temperaturze (najlepiej co najmniej 60°C) i dodatkowo przeprasować żelazkiem. Wszystkie tapicerowane meble, kanapy, fotele, dywany, a także wnętrze auta warto dokładnie odkurzyć, a szczotki i grzebienie koniecznie trzeba umyć w gorącej wodzie lub nawet wyparzyć we wrzątku. Wszystkie rzeczy, których nie da się dobrze wyczyścić schowaj do plastikowego worka, dokładnie zamknij i wyjmij, a potem wytrzep dopiero po 2 tygodniach – tyle bowiem trwa cykl rozmnażania wszy. Żeby zmniejszyć do minimum ryzyko zarażenia wszami przestrzeż swoje dziecko, żeby nie pożyczało od innych dzieci gumek ani wsuwek i żeby nie przymierzało czapek innych dzieci. Walka z wszami bywa uciążliwa, lecz zwykle kończy się sukcesem. Do lekarza należy udać się, gdy wszy pojawiają się w brwiach i rzęsach, dziecko jest alergikiem, ma astmę, nie ukończyło 2 lat lub kiedy zakażona jest kobieta w ciąży lub karmiąca.

Owsica

Owsiki to choroba wstydliwa, lecz nadal występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Można zarazić się nią chociażby przez jedzenie nieumytych warzyw i owoców. Jak wygląda owsik? Samica – biała, półprzejrzysta 1 cm długości i 4 mm szerokości. Samiec – mniejszy i trudno dostrzegalny gołym okiem. Owsiki dostają się do organizmu przez jamę ustną, dorastają i żywią się w jelitach. Samica składa jaja na skórze dziecka w okolicach odbytu. Po ok. 6 godzinach z jaj wylęgają się owsiki i wracają przez jelito grube do jamy brzusznej. Jaja otoczone są kleistą substancją, która powoduje swędzenie, a drapiąc się łato o przeniesienie zakażenia.

Jak leczyć owsicę?

Zakażenie owsikami może przebiegać bezobjawowo, ale często dziecko, które jest zakażone gorzej śpi, wierci się, drapie po pupie, jest blade, ma podkrążone oczy, czasem moczy się w nocy, może być także nadpobudliwe i skarżyć się na ból brzucha. By potwierdzić obecność owsików, konieczna jest wizyta u lekarza. Zwykle zleca on badanie kału (które najlepiej powtórzyć kilka dni z rzędu) lub zrobienie wymazu (zwilżoną pałeczką pobiera się wydzielinę z okolic odbytu, by zbadać ją pod mikroskopem). Owsiki eliminuje się poprzez leczenie farmaceutyczne, które przebiega kilkuetapowo, ponieważ leki działają na dorosłe osobniki, a nie na ich jaja. Ponowne przyjęcie preparatu gwarantuje zwalczenie osobników, które wylęgły się z jaj po skończonym etapie kuracji.

Jak nie dopuścić do rozprzestrzenienia choroby?

Owsikami bardzo łatwo się zarazić! Szczególnie szybko mogą się rozprzestrzenić w grupie dzieci (w szkole, przedszkolu, żłobku), które przebywają ze sobą niemal codziennie. Jeśli u dziecka rozpoznano owsicę bezzwłocznie należy poinformować szkołę oraz innych rodziców, ponieważ leki będą musiały przyjąć wszystkie dzieci, które miały kontakt z zakażonym. Leki należy podać również wszystkim domownikom. Jaja owsików zachowują żywotność poza organizmem człowieka aż przez 3 tygodnie i bardzo łatwo roznoszą się po mieszkaniu, chociażby z kurzem (mogą unosić się w powietrzu np. podczas ścielenia łóżka). Nie obejdzie się więc bez gruntownego sprzątania. Pościel, bieliznę, odzież oraz pluszaki dziecka należy wyprać w możliwie najwyższej temperaturze i dodatkowo wyprasować tkaniny gorącym żelazkiem. Pozostałe rzeczy dokładnie odkurzyć i wytrzeć na mokro. Wszystkie zabawki trzeba starannie umyć i, jeśli to możliwe, sparzyć wrzątkiem. Niestety jaja owsików odporne są na niskie, a nawet ujemne temperatury, więc wietrzenie nie przyniesie efektów. Sprzątanie należy powtórzyć wraz z kolejnym cyklem leczenia.

Dieta i higiena podczas wszawicy

Przy owsicy kluczowa jest higiena. Należy wpoić dziecku, że musi myć ręce gorącą wodą z mydłem po każdej wizycie w toalecie i przed każdym posiłkiem. Warto zadbać również o to, by zawsze miało krótko przycięte paznokcie, ponieważ to właśnie pod paznokciami najczęściej gromadzą się jaja i rozprzestrzeniają na wszystko, czego dotyka. Przypominaj dziecku, że nie może wkładać rąk do buzi, pilnuj, by nie jadło niemytych owoców i warzyw i koniecznie myło ręce przed posiłkiem. W leczeniu owsicy pomaga zmiana diety. Usuniecie owsików z dróg pokarmowych ułatwi pobudzenie perystaltyki jelit. Do diety włączcie więc produkty bogate w błonnik, np. kasze, chleb razowy czy warzywa strączkowe. Należy ograniczyć przetworzone węglowodany i wyeliminować słodycze. Pomóc mogą również produkty, po które sięgały nasze babcie (kiedyś owsiki leczyło się wyłącznie za pomocą diety), takie jak czosnek, kiszona kapusta czy sok z czerwonych buraków. Pamiętajmy, że problemy, które dla nas bywają małe lub łatwe do rozwiązania, dla naszych pociech są często ogromnymi wyzwaniami. Pierwsze dni dziecka w szkole lub przedszkolu to bardzo stresujący czas, dlatego wspierajmy nasze maluchy, abyśmy wszyscy odnaleźli się w nowej sytuacji.