Probiotyki. To musisz wiedzieć!

Probiotyki – co to jest? 

Probiotyki to bakterie, które naturalnie występują w naszym organizmie i wywierają na niego korzystny wpływ. Są to także produkty zawierające żywe drobnoustroje o właściwościach probiotycznych. Zaliczamy tutaj np. suplementy diety czy żywność wzbogaconą o takie bakterie.  

Różne bakterie mają zdolności probiotyczne. Najczęściej wykorzystywane są bakterie z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium oraz drożdżaki z rodzaju Saccharomyces. 

W jakim celu stosuje się probiotyki? 

Obecnie najczęstszym zastosowaniem szczepów bakteryjnych jest antybiotykoterapia. Szacuje się, że w jelicie grubym znajduje się od 10⁶ do 10¹² bakterii. Ta liczba zmniejsza się po zastosowaniu kuracji antybiotykowej, co może prowadzić do pojawienia się biegunek. Aby przywrócić odpowiednią ilość bakterii w jelicie, powinniśmy przyjmować probiotyki.  

Dodatkowo stosuje się je również: 

• w zapobieganiu tzw. biegunce podróżnych – są to dolegliwości jelitowe związane ze spożyciem żywności i/lub wody skażonej drobnoustrojami chorobotwórczymi w krajach o niskim standardzie higieniczno-epidemiologicznym; badania dowodzą, że suplementacja skraca czas trwania objawów o ok. jeden dzień oraz zdecydowanie zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia długotrwałej infekcji; 
• w łagodzeniu objawów nietolerancji laktozy – bakterie probiotyczne wytwarzają enzym β-galaktozydazę, który rozkłada laktozę; 
• immunostymulująco – w okresach obniżonej odporności stymulują one namnażanie i aktywność makrofagów oraz limfocytów; wzmagają proces fagocytozy, czyli jeden z elementów nieswoistej odporności naszego organizmu; 
• w leczeniu zakażenia H. Pylori  – badania pokazują, że stosowanie szczepów L. acidophilus  i L. johnsonii  podczas leczenia H.Pylori zmniejsza dolegliwości ze strony układu pokarmowego; 
• przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego;
• w leczeniu zakażenia i nawracających biegunek wywołanych przez Clostridium difficile – zastosowanie znajdują bakterie L. rhamnosus, L. plantarum oraz drożdżaki. 
• w hipercholesterolemii – szczep Lactobacillus acidophilus poprawia profil lipidowy poprzez absorpcję cholesterolu w obecności kwasów żółciowych. 

Preparaty zawierające żywe kultury bakterii – podział 

Ze względu na postać i drogę podania wyróżniamy: 

Tradycyjne tabletki/kapsułki

Najprostsza i najczęściej stosowana postać probiotyku przeznaczona dla osób, u których nie ma żadnych przeciwwskazań do przyjmowania leków oraz suplementów diety.

Saszetki

Zalecane u osób, które cierpią na dysfagię (problem z połykaniem leków) lub stosują wiele leków jednocześnie. Dotyczy to przede wszystkim dzieci i osób starszych.

Krople

Postać leku dedykowana przede wszystkim najmłodszym pacjentom, jednak może być również stosowana przez dorosłych.

Probiotyki ginekologiczne

Przeznaczone dla kobiet cierpiących na infekcje intymne. 

W kontekście probiotyków możemy spotkać się z pojęciami prebiotyku i synbiotyku.  

Prebiotykami nazywamy substancje, które pobudzają wzrost i rozwój bakterii probiotycznych w przewodzie pokarmowym, ale nie są przez nas trawione. Dzięki dodatkowi prebiotyku bakterie szybciej kolonizują układ pokarmowy i wykazują działanie terapeutyczne.  

Do naturalnych prebiotyków zaliczamy: 

• inulinę,  
• cykorię,  
• szparagi,  
• karczochy, 
• banany.  

Z kolei synbiotyk to nazwa określająca preparaty, które zawierają bakterie probiotyczne i prebiotyk.  

Jak przyjmować probiotyki? 

Jeśli stosujesz probiotyk podczas antybiotykoterapii, pamiętaj o zachowaniu 2-godzinnego odstępu między zażyciem antybiotyku i probiotyku.   

Bakterie probiotyczne najlepiej przyjmować wieczorem. Wówczas praca naszych jelit zwalnia. Są to optymalne warunki do kolonizacji przez bakterie. 

Kobiety, które cierpią na infekcje intymne, muszą pamiętać o tym, że preparatów dopochwowych nie powinny stosować jednocześnie z lekami o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwrzęsistkowym czy też przeciwgrzybiczym. Tutaj również trzeba zachować 2-godzinny odstęp między aplikacją preparatu dopochwowego a przyjęciem probiotyku. 

Probiotyki w ciąży 

Probiotyki to produkty bezpieczne w trakcie ciąży i podczas karmienia piersią, jednak przed ich zastosowaniem najlepiej skonsultuj się z lekarzem prowadzącym ciążę. 

 W tym czasie wybieraj probiotyki, które zawierają szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium.  

Probiotyki to żywe kultury bakterii, które warto stosować m.in. w trakcie antybiotykoterapii. Aby były jak skuteczne, pamiętaj o ich właściwym przyjmowaniu. 

Naturalne probiotyki

Najpopularniejsze naturalne probiotyki to kiszonki, przede wszystkim: 

• kapusta kiszona i sok z kiszonej kapusty (bogate również w witaminę C),
• ogórki kiszone,
• zakwas z buraków ćwikłowych,
• przetwory mleczne (np. jogurty naturalne, kefiry i maślanki),
• kwas chlebowy.

W przypadku przetworów mlecznych zwróć uwagę, czy w ich składzie znajdują się bakterie ze szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium. Nie powinny natomiast zawierać cukru.

Pamiętaj, że zawartość szczepów bakterii probiotycznych w żywności jest dużo mniejsza niż w gotowych preparatach probiotycznych. 

Przeczytaj również:
Ranking probiotyków. Sprawdź, który wybrać!