Plastry antykoncepcyjne. Jakie mają zalety i wady?
Pierwszy plaster antykoncepcyjny został zatwierdzony przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) w 2001 r. Stosowanie plastrów jest wygodnym rozwiązaniem, jednak nie dla każdego. Co warto o nich wiedzieć?
Jak działają plastry antykoncepcyjne?
Plaster antykoncepcyjny to metoda zapobiegania ciąży. Polega na przyklejeniu na skórę systemu transdermalnego zawierającego syntetyczne hormony (odpowiednik żeńskich hormonów płciowych). Plastry antykoncepcyjne uwalniają hormony do organizmu przez skórę, co powoduje zablokowanie owulacji (uwolnienia dojrzałej komórki jajowej), zwiększenie gęstości śluzu w szyjce macicy (by utrudnić migrację plemników), a także zmiany w obrębie błony śluzowej macicy.
Mechanizm działania wynika z samej obecności hormonów, więc plastry działają podobnie jak tabletki antykoncepcyjne. Różnice dotyczą sposobu podania.
Plastry antykoncepcyjne – rodzaje
Typowy system transdermalny zawiera dwa hormony syntetyczne, będące odpowiednikami żeńskiego estrogenu i progesteronu. W plastrach dostępnych na polskim rynku występuje połączenie etynyloestradiolu jako pochodnej estrogenu oraz norelgestrominu – pochodnej progesteronu. Do niedawna dostępny był także inny rodzaj plastrów zawierający gestoden.
Gdzie przykleić plaster hormonalny?
Plaster antykoncepcyjny zawsze przyklejaj na suchą, czystą i nieowłosioną skórę.
Miejsca, na których można umieszczać plaster, to:
- pośladki,
- brzuch,
- ramiona,
- górna część pleców.
Brzegi plastra powinny mocno przylegać do skóry. Przyczepność sprawdzaj codziennie, np. po kąpieli, ćwiczeniach fizycznych, skorzystaniu z sauny lub basenu. Miejsce umieszczenia plastra zmieniaj po przyklejeniu nowego, aby uniknąć podrażnień skóry.
Nigdy nie przyklejaj plastra na piersi.
Jak stosować plastry antykoncepcyjne?
Plaster antykoncepcyjny zmieniaj co 7 dni, w tym samym dniu tygodnia, przez 3 tygodnie. Po tym czasie ściągnij trzeci plaster i zrób 7-dniową przerwę. W tym czasie powinno rozpocząć się krwawienie. Następnie rozpocznij proces od nowa bez względu na to, czy krwawienie zakończyło się, czy też nie.
Przed przyklejeniem plastra dokładnie przeczytaj ulotkę dołączoną do leku.
Plastry antykoncepcyjne – skuteczność
Skuteczność metod antykoncepcyjnych określa się za pomocą tak zwanego wskaźnika Pearla. W najprostszym ujęciu jest to liczba niezamierzonych ciąż przypadająca na 100 kobiet stosujących określony rodzaj antykoncepcji przez rok. Im niższy wskaźnik Pearla, tym bardziej skuteczna metoda zapobiegania ciąży.
Plastry antykoncepcyjne cechuje jeden z najniższych wskaźników Pearla, co oznacza wysoką skuteczność tej metody antykoncepcji. Przy odpowiednim stosowaniu wskaźnik ten jest zbliżony do takich metod jak stosowanie tabletek antykoncepcyjnych czy wkładek domacicznych.
Plastry antykoncepcyjne – skutki uboczne
- Bóle piersi i głowy,
- plamienia w środku cyklu,
- nudności,
- wymioty,
- zmiany nastroju,
- spadek libido,
- wzrost masy ciała.
Objawy te zazwyczaj mają charakter łagodny lub umiarkowany i ustępują po 2-3 cyklach. W przypadku stosowania plastrów mogą wystąpić także okresowe zmiany uczuleniowe na skórze.
Stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych związane jest z ryzykiem wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, co ma miejsce zarówno w przypadku tabletek, jak i plastrów. Istnieją przypuszczenia, że stosowanie plastrów antykoncepcyjnych obarczone jest większym ryzykiem wystąpienia tej choroby. Badania nie potwierdziły tego jednoznacznie.
Plastry antykoncepcyjne – zalety
Prawdopodobieństwo popełnienia błędu podczas przyklejania plastra raz w tygodniu jest mniejsze niż w przypadku codziennego stosowania tabletek antykoncepcyjnych. W przypadku pigułek ryzyko wiąże się z pominięciem dawki, a w konsekwencji z zajściem w nieplanowaną ciążę.
Ponadto stosowanie plastrów jest dużo wygodniejsze. Łatwiej jest przykleić plaster raz w tygodniu niż codziennie pamiętać o zażyciu tabletki.
Stosowanie plastra antykoncepcyjnego pomija efekt pierwszego przejścia, czyli obciążenia wątroby doustnym środkiem antykoncepcyjnym. Ze względu na pominięcie udziału układu pokarmowego zmniejsza się także ryzyko wymiotów i biegunek, które mogą obniżyć skuteczność leku.
Plastry antykoncepcyjne – wady
Wady stosowania plastrów antykoncepcyjnych wiążą się niewątpliwie ze skutkami ubocznymi, jakie mogą one wywołać. Nie są też one zalecane każdej pacjentce. Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych zmniejsza się u pacjentek o masie ciała większej lub równej 90 kg. Za tycie podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej odpowiedzialne są estrogeny. Plastry zawierają jednak niższe dawki hormonów niż antykoncepcja starszej generacji, dlatego prawdopodobieństwo zwiększenia masy ciała jest w tym przypadku niższe i nie wystąpi ono u każdej kobiety. Plastry mogą się też odklejać częściowo lub całkowicie, choć jest to rzadko spotykane. W takim przypadku całkowicie usuń plaster i natychmiast przyklej nowy.
Przeczytaj również:
Metody antykoncepcji. Wybierz swój rodzaj zabezpieczenia
- Galzote R.M., Rafie S., Teal R., Mody S.K., Transdermal delivery of combined hormonal contraception: a review of the current literature, International Journal of Women’s Health, 2017.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Evra.
Biore tabletki od 8msc i przepisano mi plastry transdermalny i czy nadal mogę stosować tabletki antykoncepcyjne?
Dzień dobry. Plastry i tabletki antykoncepcyjne są stosowane jako alternatywne, zamienne środki zapobiegające zajściu w ciążę. Nie stosuje się jednocześnie dwóch hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Można natomiast dodatkowo korzystać z prezerwatywy. W ulotce leku znajdzie Pani dokładny schemat postępowania dotyczący momentu rozpoczęcia stosowania plastra w zależności od rodzaju tabletek przyjmowanych dotychczas (jedno- lub dwuskładnikowych).
A ja nie rozumiem. A czytam 10 raz . Przepisała mi ginekolog plastry. Czekam na miesiączkę by przykleić sobie pierwszy plaster . Mam nosic go siedem dni . I w tym dniu co odkleję przykleić nowy . Piszę że w 8 dzień. Czyli zdejmuje czekam jeden dzień i zakładam nowy ? Czy zdjemuje i odrazu w inne miejsce przyklejam . Bo się już pogubiłam. Dostała. 3 plastry w pudełku. Czyli kiedy mam isc znowu do ginekologa żeby dostać kolejne ? Jak mi się skończą plastry ?
Każdy plaster trzeba zdejmować i natychmiast zastępować go nowym plastrem w tym samym dniu tygodnia („Dzień Zmiany Plastra”) – w „8 dniu” oraz w „15 dniu” cyklu miesiączkowego. Zmianę
plastra można przeprowadzić o dowolnej porze w tym wyznaczonym „Dniu Zmiany Plastra”. Czwarty tydzień, w którym nie nakleja się plastra, rozpoczyna się od „22 dnia cyklu”. Oznacza to, że jeśli naklei Pani plaster w poniedziałek, to w kolejny poniedziałek musi Pani zmienić plaster. Po zużyciu wszystkich 3 plastrów z opakowania musi Pani zrobić tygodniową przerwę. W tym czasie pojawi się krwawienie. Wówczas może Pani poprosić swojego lekarza ginekologa lub lekarza rodzinnego o kolejną receptę na plastry.