Olejek rycynowy – właściwości i zastosowanie oleju rycynowego

Jak powstaje olej rycynowy? 

Olej rycynowy pozyskuje się z rącznika pospolitego (Ricinus  communis) – tropikalnej rośliny pochodzącej z Indii. Obecnie występuje także na terenie Rosji, Brazylii i południowej Afryki. Produkcja olejku rycynowego polega na tłoczeniu nasion na zimno. Następnym etapem jest poddanie go obróbce termicznej, aby unieszkodliwić toksyczną dla człowieka substancję – rycynę. Finalnie składnikami oleju rycynowego są kwasy tłuszczowe: rycynolowy, oleinowy i linolowy w stosunku 90:7:3. Olej rącznikowy jest przejrzystym płynem o delikatnie żółtawym zabarwieniu i charakterystycznej, gęstej konsystencji.  

Olej rycynowy – zastosowanie

Olejek rycynowy jako środek na zaparcia 

Olej rycynowy od wielu lat stosowany jest przede wszystkim jako silny środek przeczyszczający. Po podaniu doustnym uwolniony podczas trawienia kwas rycynolowy drażni błonę śluzową jelit i pobudza ruchy perystaltyczne. Następuje także lekkie przekrwienie ścian jelita i zwiększone przenikanie wody do mas kałowych, co w efekcie prowadzi do wypróżnienia. Z reguły oddanie stolca występuje po 2-3 godzinach od zażycia. 

Olejek rycynowy na wywołanie porodu

Olejek rycynowy jest głównym składnikiem tzw. koktajlu położnych, czyli mieszaniny mającej przyspieszyć rozpoczęcie akcji porodowej. Wzmożone ruchy perystaltyczne jelit pobudzają do pracy mięśnie macicy, wywołując skurcze. Koktajl stosowano, gdy minął przewidywany termin porodu, a ciąża była uznana za donoszoną. Dawniej metoda ta stosowana była na szerszą skalę, dziś jednak wielu lekarzy zdecydowanie ją odradza, uważając ją za zbyt drastyczną, a przede wszystkim niosącą ryzyko niebezpiecznych komplikacji (gdy szyjka macicy nie jest dostatecznie dojrzała, może nastąpić niedotlenienie płodu). W niektórych indywidualnie rozpatrywanych przypadkach olej rycynowy można zastosować, ale tylko po konsultacji z lekarzem lub położną. 

Kompresy z oleju rycynowego 

Olejek rycynowy można również stosować w postaci okładów na skórę przy schorzeniach wątroby, pęcherzyka żółciowego, okrężnicy oraz gdy występują zrosty wewnątrz powłok brzusznych i schorzenia kobiecych narządów rodnych. Gorące okłady z oleju rycynowego pomagają także w łagodzeniu bólu pleców, brzucha i głowy. Dobrze sprawdzi się on także jako olejek do masażu. 

Olejek rycynowy w kosmetyce 

Zastosowanie oleju rycynowego w kosmetyce jest bardzo szerokie. Jego właściwości odżywcze i nawilżające sprawdzają się w pielęgnacji całego ciała: 

• Olej rycynowy na rzęsy i brwi – wystarczy umyć szczoteczkę po tuszu do rzęs i ostrożnie aplikować nią olejek rycynowy na brwi i rzęsy, tak aby nie dostał się do oczu (może podrażnić i wywołać łzawienie). Stosowany regularnie powoduje wzmocnienie i przyciemnienie włosków. 
• Olej rycynowy na włosy – ponieważ sam olejek rycynowy jest bardzo gęsty, najlepiej wymieszać go z naftą kosmetyczną lub oliwką i w takiej formie nałożyć na skórę głowy. Olej rycynowy można również zaaplikować na same końcówki lub na całą długość włosów. Efektem takiej pielęgnacji powinno być ogólne wzmocnienie włosów, ale także szybszy porost, większy blask i puszystość, redukcja ilości rozdwojonych końcówek. Jedynym przeciwwskazaniem jest nadmierne wypadanie włosów, ponieważ nieco ciężka struktura oleju rycynowego może nadmiernie przeciążyć i tak już osłabione cebulki. 
• Olej rycynowy na twarz – dzięki właściwościom antybakteryjnym olej rycynowy pomaga w problemach z trądzikiem. W celu otwarcia porów najpierw należy przemyć twarz ciepłą wodą, a następnie wmasować olej. Tak zastosowany olejek rycynowy będzie działał na skórę zmiękczająco i nawilżająco. Olej rycynowy doskonale sprawdzi się również w oczyszczaniu skóry twarzy z makijażu i zanieczyszczeń. W tym celu najlepiej zmieszać go w proporcji 1:9 z innym olejem (np. migdałowym). Po rozprowadzeniu mieszanki na skórze należy nałożyć na twarz ręcznik zmoczony w ciepłej wodzie i odczekać 2 minuty. Wszystkie zabrudzenia powinno usunąć delikatne wytarcie nadmiaru olejów ręcznikiem. 
• Olej rycynowy na twardą skórę pięt, łokci, kolan – w celu zmiękczenia stwardniałej skóry stosuje się miejscowo niewielką ilość oleju. Należy jednak pamiętać o systematyczności. 
• Olej rycynowy na blizny – regularne stosowanie na blizny powinno przynieść poprawę wyglądu skóry. 

Olej rycynowy – działania niepożądane

Olejek rycynowy w zalecanych małych dawkach jest bezpieczny, jednak należy używać go krótkotrwale (maksymalnie kilka dni) jedynie w uzasadnionych przypadkach. Długotrwałe stosowanie może podrażnić przewód pokarmowy. 

Warto pamiętać, aby zachować odstęp pomiędzy zażyciem oleju rycynowego a podaniem innych leków czy suplementów, ponieważ jego działanie może zaburzyć wchłanianie innych substancji. 

Olej rycynowy – przeciwwskazania  

Z zastosowania oleju rycynowego jako preparatu na zaparcia nie powinny korzystać: 

• osoby z chorobami zapalnymi przewodu pokarmowego,  
• kobiety w ciąży, 
• dzieci do 7. roku życia.

Data aktualizacji: 24.08.2022