*Owies, ze względu na duże zanieczyszczenie glutenem, również należy całkowicie wyeliminować z diety. Wyjątek stanowią produkty z owsa ze znakiem przekreślonego kłosa.
Na wigilijnym stole należy uważać na ukryte źródła glutenu, takie jak:
- opłatek komunijny,
- wędliny,
- konserwy (ze względu na przyprawy, skrobię pszenną),
- majonez,
- ketchup i inne gotowe sosy,
- mieszanki przypraw,
- kolorowe alkohole,
- piwo,
- mięsa paczkowane,
- dodatki maltodekstryny pszennej w gotowych produktach lub przyprawach,
- proszek do pieczenia.
Przeczytaj również:
Ile kalorii mają świąteczne potrawy?
Co jeść w trakcie świąt na diecie bezglutenowej?
Na szczęście część tradycyjnych świątecznych potraw nie zawiera glutenu. Do takich należą zupy, m.in. czerwony barszcz lub zupa grzybowa. Należy jednak zwrócić uwagę, by były one przygotowywane z naturalnych składników. Takie dodatki jak kostki rosołowe czy zupy z proszku mogą już zawierać gluten. Pamiętaj również, że uszka w barszczu także muszą być bezglutenowe. Jeżeli masz w swoim mieście restaurację serwującą dania bezglutenowe, warto dowiedzieć się, czy nie oferują świątecznego garmażu. Oczywiście wigilijne uszka można zrobić również samemu według poniższego przepisu:
Składniki
Ciasto:
- 300 g mieszanki mąk bezglutenowych, chlebowej,
- 1 szklanka gorącej wody,
- 1/2 łyżeczka soli,
- 2 łyżki oliwy z oliwek.
Farsz:
- 100 g grzybów,
- 250 g kapusty kiszonej,
- cebula,
- 2 łyżki oleju rzepakowego,
- przyprawy: liść laurowy, ziele angielskie.
Wykonanie
Wszystkie składniki na ciasto wymieszaj ze sobą i zagnieć. Stół posyp mąką bezglutenową. Ciasto rozwałkuj i wykrawaj szklanką lub innym przyrządem. Na patelni lub w garnku rozgrzej olej rzepakowy. Dodaj posiekaną cebulę i grzyby. Podsmaż przez około 3 min. Następnie dodaj kapustę oraz przyprawy. Podlej minimalną ilością wody i gotuj około 20-30 minut (aż kapusta będzie miękka). Farsz wykładaj na ciasto i zawiń dwa końce jak w tradycyjnych uszkach. Gotuj w osolonym wrzątku przez około 2-3 minuty. Ten przepis możesz wykorzystać również na pierogi.
Pamiętaj, jeżeli również przygotowujesz uszka czy pierogi z glutenem, to nie gotuj ich w tym samym garnku co bezglutenowe i oraz wyłóż je na inny talerz. Dodatkowo zwróć uwagę, żeby użyć innego wałka i bardzo dokładnie oczyścić stolnicę. Produkty bezglutenowe najlepiej przygotowywać jako pierwsze.
Na wigilijnym stole nie może również zabraknąć ryb. Na szczęście same w sobie nie zawierają glutenu, więc są bezpiecznym daniem dla osób chorujących na celiakię. Należy jedynie pamiętać, że ryby nie można panierować w tradycyjny sposób z użyciem bułki tartej. Możesz ją natomiast upiec lub usmażyć bez panierki lub z panierką z mąki bezglutenowej. Ważna jest również kolejność smażenia ryb. Pamiętaj, żeby „rybę bezglutenową” smażyć jako pierwszą i położyć na osobnym talerzu. Również bezpieczne będą śledzie i ich wszelkie formy, ale najlepiej przyrządzić je samemu, gdyż producent może dodać przyprawy, które będą zanieczyszczone glutenem.
Bezpieczne będą również dodatki warzywne, takie jak kapusta z grzybami, groch z kapustą czy sałatka jarzynowa zrobione samodzielnie. Większym problemem niestety są wigilijne ciasta. Wszystkie w swoich oryginalnych recepturach posiadają gluten. Do ich wypieku możesz użyć gotowych mieszanek mąk bezglutenowych lub postarać się zrobić desery bez użycia mąki. Postaw wtedy na takie ciasta jak: sernik na zimno, sernik pieczony bez spodu lub tiramisu na bezglutenowych biszkoptach.
Obecnie dieta bezglutenowa zyskuje na popularności. Dzięki temu osoby cierpiące na celiakię mają do wyboru coraz większą gamę produktów. Dodatkowo pojawia się coraz więcej restauracji oferujących bezglutenowe dania, również te świąteczne. Warto więc sprawdzić ofertę producentów i restauracji tak, aby móc się w pełni cieszyć Bożym Narodzeniem bez glutenu.
Przeczytaj również:
Co to jest celiakia?
Dieta bezglutenowa – dla kogo jest wskazana?
Czym są choroby glutenozależne?
Źródła:
- Samasca G, Sur G, Lupan I, Deleanu D. Gluten-free diet and quality of life in celiac disease. Gastroenterol Hepatol Bed Bench. 2014;7(3):139-143.
- H. Ciborowska. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, 2015.
- Zalecenia Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ, dostęp z dnia 08.11.2020 r.
