Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
302

Borelioza. Jak rozpoznać objawy po ukąszeniu kleszcza?

Słuchaj artykułu

Wiosna i lato to okres, w którym odnotowujemy najwięcej przypadków boreliozy. Obecnie w Polsce nie mamy obszarów wolnych od kleszczy. Możemy spotkać je nie tylko na łąkach i w lasach, lecz również w miejskich parkach czy przydomowych ogródkach. Nietrudno zatem o ukąszenie, które może być początkiem uciążliwej infekcji. Jak rozpoznać boreliozę? Z jakimi objawami iść do lekarza?

Borelioza. Jak rozpoznać objawy po ukąszeniu kleszcza?

Kleszcze – kiedy i gdzie możemy je spotkać?

Czy wiesz, kiedy żerują kleszcze? Wbrew pozorom nie tylko wiosną i latem! Te niebezpieczne pajęczaki zaczynają być aktywne już przy temperaturze powyżej 4°C. Oznacza to, że możesz natknąć się na nie także jesienią lub zimą. Jednak to właśnie wiosną jesteśmy na nie najbardziej narażeni, ponieważ to okres intensywnego żerowania nimf. Nimfy to kleszcze w drugim (po larwie) stadium rozwojowym. Do uzyskania pełnej dojrzałości potrzebują one pokarmu, czyli krwi.

Kleszcze nie skaczą z drzew – to często powtarzany mit. Zimują one w ściółce leśnej, a gdy temperatura wzrasta, najczęściej czyhają na swoje ofiary na krzewach i trawach o wysokości do 70 cm. Po przedostaniu się na odzież, kleszcze wędrują po ciele swojego żywiciela. Najczęściej wbijają się tam, gdzie skóra jest stosunkowo cienka i dobrze ukrwiona, np. na głowie, pod kolanami i pod pachami. Dlatego po każdym spacerze dokładnie sprawdź właśnie te okolice.

Im dłużej kleszcz jest wbity w skórę, tym większe ryzyko zakażenia. Dlatego tak ważne jest poprawne usunięcie go przed upływem 24 godzin od ukąszenia.


Przyrządy do usuwania kleszczy
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Borelioza – stadia choroby

Krętki Borrelia wywołują trzy stadia choroby – nie wszystkie jednak muszą się pojawić. Mogą one też na siebie nachodzić.  

Pierwsze stadium choroby – rumień wędrujący  

U mniej niż połowy zakażonych boreliozą pierwszym objawem będzie zmiana skórna w postaci niebolesnej czerwonej plamki lub grudki, często z przejaśnieniem w środku. Typowo pojawia się ona w miejscu ukąszenia i stopniowo zwiększa swoją średnicę obwodowo. Jest to charakterystyczny dla wczesnej boreliozy objaw i nie wymaga potwierdzenia badaniami krwi. Lekarz od razu postawi trafną diagnozę.   

Rumień wędrujący może pojawić się w ciągu 3-30 dni po ukąszeniu i usunięciu kleszcza. Nie bagatelizuj go!   

To najlepszy moment na konsultację lekarską i skuteczną antybiotykoterapię.  

Rumieniowi często towarzyszą objawy grypopodobne:  

  • złe samopoczucie,  
  • bóle mięśni, stawów i głowy,
  • podwyższona temperatura.   

Dużo rzadszym objawem jest chłoniak limfocytowy skóry. Ten niebolesny czerwono-niebieski guzek występuje najczęściej na małżowinie usznej, mosznie, brodawkach sutkowych lub karku. Nieleczony może utrzymywać się do kilku miesięcy.  

Stadium narządowe – rozsiane  

Gdy dojdzie do rozsiewu krętków boreliozy przez krew, zajmą one narządy wewnętrzne i je uszkodzą. Objawy mogą pojawić się w ciągu kilku tygodni do kilku miesięcy po zakażeniu. Dotyczą stawów, serca i układu nerwowego.  

Często występują też objawy ogólne, takie jak:   

  • osłabienie,   
  • męczliwość,   
  • bóle mięśni.   

Na tym etapie zmiany są odwracalne pod warunkiem trafnej diagnostyki i wdrożenia leczenia. Występujące u kilku procent zakażonych zapalenia stawu, zaburzenia rytmu serca czy porażenie nerwu twarzowego (neuroborelioza wczesna) ustępują już po kilku tygodniach od rozpoczęcia antybiotykoterapii przeciwko boreliozie. Objawy często są niecharakterystyczne, co znacznie utrudnia postawienie właściwej diagnozy.   

Trzecie stadium choroby – powikłania późne  

Długotrwałe nieleczone zakażenie prowadzi do trwałego uszkodzenia zajętych narządów. Skuteczność leczenia wyraźnie spada wraz z upływem czasu od ukąszenia.  

Pojawiają się:  

  • zapalenie stawów – są to nawracające bóle dużych stawów (kolanowego, barkowego, łokciowego), które trwają kilka lub kilkanaście tygodni. Zapalenie stawów częściej występuje u dzieci, u których może być jedynym objawem boreliozy;  
  • przewlekła neuroborelioza – bardzo rzadkie powikłanie, które dotyczy ok. 5% zakażonych. Od neuroboreliozy wczesnej różni ją czas trwania choroby (powyżej 6 miesięcy) oraz poważniejszy charakter. Najgroźniejszym powikłaniem jest przewlekłe zapalenie mózgu i rdzenia (mniej niż 0,1% chorych). Niektórzy chorzy cierpią na zaburzenia poznawcze, zaniki pamięci i zaburzenia koncentracji.   

Pomimo obniżonej skuteczności leczenia na tym etapie antybiotykoterapia jest nadal wskazana. Jednak stosowanie antybiotyków dłużej niż zalecane 2-3 tygodnie nie ma udowodnionej naukowo skuteczności.  

Jak rozpoznać boreliozę? Objawy

Kleszcz jest mały, a samo ukąszenie bezbolesne. Jeśli na Twojej skórze nie pojawi się rumień, łatwo możesz przegapić zarażenie boreliozą. Infekcja nie daje także charakterystycznych objawów. 

Po zakażeniu boreliozą możesz odczuwać objawy grypopodobne – gorączkę, bóle mięśni i stawów, ogólne zmęczenie oraz osłabienie.

W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem są badania diagnostyczne. Jednym z nich jest tzw. badanie kleszcza, które sprawdza, czy w wyjętym kleszczu znajdują się krętki Borrelia. Większość kleszczy to nosiciele boreliozy – nie oznacza to jednak, że każde ukąszenie kończy się zakażeniem. Ryzyko przeniesienia choroby wynosi tylko ok. 2%. Jeśli wynik będzie dodatni, wykonaj badanie z krwi.


Ochrona przed kleszczami

Borelioza – objawy po latach?  

U niektórych pacjentów, mimo skutecznej antybiotykoterapii przeciwko boreliozie, utrzymuje się zespół niespecyficznych objawów.  

Pacjenci skarżą się na:  

  • bóle mięśni,   
  • zapalenie mięśni i stawów,
  • ból głowy,   
  • uczucie zmęczenia,  
  • problemy z pamięcią i koncentracją.  

Taki stan nosi nazwę zespołu poboreliozowego. Może utrzymywać się on nawet przez kilka miesięcy lub lat. Naukowcy nie wyjaśnili jeszcze jego przyczyny, ale podejrzewają udział uszkodzeń narządowych spowodowanych przez gromadzące się krętki i odpowiedź autoimmunologiczną na Borrelię. 

Borelioza – jakie badanie ją wykryje?

Badanie na boreliozę obejmuje tzw. dwuetapowy protokół diagnostyczny. Pierwszym etapem jest wykonanie badania przesiewowego na obecność przeciwciał anty-Borrelia. W przypadku wyniku pozytywnego wykonujemy test – potwierdzenie metodą Western Blott. Wczesną boreliozę wykrywamy badaniem przeciwciał IgM anty-Borrelia.

Badania przesiewowe IgM możesz wykonać w laboratorium lub samodzielnie za pomocą dostępnego w aptekach testu point of care. W próbce krwi z palca sprawdza się, czy obecne są w niej przeciwciała świadczące o wczesnej boreliozie. Na ich wytworzenie organizm potrzebuje co najmniej dwóch tygodni. Po zauważeniu ukąszenia odczekaj zatem ten okres, zanim wykonasz badanie. Przeciwciała IgM mogą zostać wykryte we krwi nawet rok po rozpoczęciu infekcji!

 Jeżeli wynik będzie pozytywny, niezwłocznie udaj się do lekarza. Wczesne wykrycie boreliozy daje największą szansę na podjęcie skutecznego leczenia i uniknięcie powikłań.

Leczenie boreliozy 

Po zdiagnozowaniu choroby wprowadza się antybiotykoterapię. Może trwać ona od 14 do 28 dni. W zależności od objawów choroby lekarz dobiera odpowiednie antybiotyki.  

Zazwyczaj lekami pierwszego wyboru są:  

  • doksycyklina,  
  • amoksycylina,  
  • cefuroksym,  
  • ceftriakson  
  • cefotaksym.  

W przypadku niedostatecznego efektu lekarz może zalecić klarytromycynę, azytromycynę lub erytromycynę. Podawane są także leki łagodzące objawy choroby, np. przeciwbólowe niesteroidowe leki przeciwzapalne

Przeczytaj również:
Jak wyciągnąć kleszcza?

Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

  1. 30 kwietnia 2019, 10:26
    RolnikPółrolkowy

    Jako osoba spędzająca dużo czasu w terenie leśnym jestem narażony na kleszcze dlatego zawsze posiadam test aby jak najwcześniej wykryć możliwą infekcje.

    1. 12 czerwca 2021, 16:33
      IGA lekarz rodzinny

      Ale jaki test? Czlowiek u siebie może wykryć borelioza po minimum 6 tyg. O czym pań mowi?

  2. 24 czerwca 2019, 08:43
    Hubi

    Najlepszy artykuł w sprawie kleszczy-jasno, prosto, konkretnie i krótko sformułowany. Odzwierciedla także w pełni rzeczywistość jaką my ukąszeni odbieramy. Wielkie dzięki!

  3. 17 lipca 2019, 20:58
    Agnieszka

    Jeśli zauważę rumień, powiedzmy na 2 tygodnie po ukąszeniu, udam się do lekarza i przejdę kurację antybiotykową to czy wciąż istnieje szansa, że nie wyleczę boreliozy?

    1. 12 czerwca 2021, 16:32
      Anonim

      Oczywiście. 2 tyg po ukąszeniu to już może być za późno. Proszę przebadać zawsze najpierw kleszcza o ile to możliwe.

  4. 12 czerwca 2021, 16:31
    IGA lekarz rodzinny

    Zawsze lepiej zbadać kleszcza niż człowieka! I nieprawda jest, że większość badań wychodzi pozytywna. Robiłam już 3 razy i wyniki były negatywne. Jeśli wyjdzie pozytywny wtedy można robić dalsza diagnostykę. ZAWSZE BADAJCIE KLESZCZE. WARTO!

    1. 11 lipca 2021, 15:24
      Dzej

      Przecież większość kleszczy nosi w sobie te bakterie

  5. 12 lipca 2022, 15:53
    Lucjan.

    Po trzech tygodniach od ukąszenia kleszcza mam zapalenie stawu kolanowego ( kolano spuchnięte i odczuwa się ból przy chodzeniu) . Czy może to być skutek zakażenia?
    Czy to jest inna przyczyna

    1. 13 lipca 2022, 15:14
      mgr farm. Agnieszka Działo
      mgr farm. Agnieszka Działo

      Dzień dobry, przyczyn może być wiele. Ze względu na ryzyko przykrych powikłań boreliozy, w przypadku niepokojących sygnałów warto udać się do lekarza – celem wstępnej diagnostyki choroby.

  6. 4 lutego 2023, 08:48
    Mietek

    Ugryzł mnie, miałem rumień, 10 dni antybiotyk, zbadałem, igg img, oba wysokie.
    I co dalej, skąd mam wiedzie jakimjest mój stan?

    1. 7 lutego 2023, 13:19
      mgr farm. Marta Grabowska
      mgr farm. Marta Grabowska

      Dzień dobry. Wysokie wyniki badania IgG oraz IgM świadczą o tym, że został Pan zakażony bakterią Borrelia. Nie oznacza to jednak, że zachorował Pan na boreliozę. Po antybiotykoterapii powinien Pan pozostawać pod stałą opieką lekarza, zwłaszcza w przypadku wystąpienia charakterystycznych objawów dla boreliozy.

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę