Dezynfekcja powierzchni – jak powinna przebiegać?

Jakie środki stosować do dezynfekcji powierzchni? 

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), zalecają, by w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 każdego dnia rutynowo czyścić często dotykane powierzchnie, np. 

• stoły,  
• klamki,  
• włączniki światła,  
• uchwyty,  
• biurka,  
• toalety,  
• krany,  
• umywalki.  

Należy je myć mydłem, płynem do mycia naczyń bądź innymi środkami używanymi w domu. Następnie powierzchnie te należy dezynfekować chlorowymi preparatami użytku domowego (płyn do czyszczenia toalety), bądź środkami dezynfekcyjnymi zalecanymi przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (EPA)*. 

Mycia powierzchni domowymi środkami czystości nie należy mylić z dezynfekcją. Myjąc, usuwa się (nie zabija!) mikroorganizmy i nieczystości. Zmniejsza to ich liczbę i ryzyko zakażenia. Dezynfekowanie stosuje się w celu zabicia mikroorganizmów i używa się do tego środków innych niż do czyszczenia powierzchni. 

*EPA regularnie zwiększa listę środków, które mogą być używane do dezynfekcji, jednak wymienione są tam produkty dostępne głównie w Stanach Zjednoczonych. Spośród dostępnych w Polsce preparatów znajdziemy tam płyny zawierające: 

• nadtlenek wodoru (woda utleniona),  
• fenol,  
• podchloryny, 
• izopropanol.  

Warto zapytać w aptece bądź w sklepie chemicznym o środki zawierające wymienione substancje. 

Zalecenia dotyczące osób objętych kwarantanną domową (z podejrzeniem bądź rozpoznaniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2) są bardziej restrykcyjne: 

• Czyszczenie powierzchni często dotykanych (jak wyżej). 
• W łazience i sypialni użytkowanych jedynie przez osobę z podejrzeniem lub rozpoznaniem zakażenia ograniczenie czyszczenia powierzchni jedynie do tych zabrudzonych, aby ograniczyć kontakt z osobą zakażoną. Najlepiej, aby osoba objęta kwarantanną czy izolacją samodzielnie czyściła swoje otoczenie. 
• Jeśli niemożliwe jest wydzielenie toalety do wyłącznego użytku przez osobę zakażoną, należy czyścić i dezynfekować pomieszczenie każdorazowo po skorzystaniu przez osobę potencjalnie zakażającą. 

Jak czyścić i dezynfekować? 

Powierzchnie 

• Zakładaj rękawiczki jednorazowego użytku, gdy czyścisz lub dezynfekujesz powierzchnie. Rękawiczki należy wyrzucać po każdym użyciu. Jeśli jednorazowe rękawiczki są niedostępne, należy stosować jedną parę tylko i wyłącznie do czyszczenia powierzchni, które mogą być skontaminowane materiałem zakaźnym. Umyj ręce natychmiast po zdjęciu rękawiczek. 
• Jeśli powierzchnie są brudne, powinny być wymyte środkiem czyszczącym, zanim zostanie przeprowadzona dezynfekcja. 
• Do dezynfekcji powierzchni należy używać wybielacza (np. płyny z chlorem do czyszczenia toalet) lub rozcieńczonego według stosunku podanego na etykiecie alkoholu etylowego o stężeniu ok. 70%. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska dopuszcza także stosowanie m.in. środków zawierających nadtlenek wodoru (woda utleniona) oraz fenol. 
• Powierzchnie porowate, miękkie np. dywan, wykładzina czy zasłony należy czyścić za pomocą środków wskazanych przez producenta, a jeśli to możliwe, prać w najwyższej dopuszczalnej temperaturze. 

Ubrania, ręczniki i pościel 

Podobnie jak w przypadku każdej potencjalnie zanieczyszczonej materiałem zakaźnym powierzchni wymienione przedmioty należy czyścić, używając jednorazowych rękawiczek (jeśli to możliwe). Po zdjęciu rękawiczek należy niezwłocznie umyć dłonie. Pozostałe wskazówki: 

• Staraj się przechowywać rzeczy przeznaczone do prania w pobliżu pralki, aby zminimalizować ryzyko przeniesienia wirusa. 
• Wybieraj najwyższą dopuszczalną przez producenta temperaturę wody do prania. 
• Brudna pościel chorej osoby może być prana wraz z przedmiotami pozostałych domowników. 

• Czyść i dezynfekuj kosz na pranie. Jeśli to możliwe, zamień kosz na worek jednorazowego użytku bądź materiałowy, który będzie prany wraz z brudnymi przedmiotami. 

Jak myć dłonie? 

Dłonie należy myć mydłem i ciepłą wodą po każdym kontakcie z powierzchnią, która mogła być zanieczyszczona przez osobę rozsiewającą wirusa, bądź po kontakcie z tą osobą. Jeśli nie mamy dostępu do mydła, a na dłoniach nie ma widocznych zanieczyszczeń – można zdezynfekować je alkoholem o stężeniu co najmniej 60%. Jeśli jednak na dłoniach znajdują się widoczne zanieczyszczenia, dezynfekcja może okazać się niewystarczająca.  

Bezwzględnie unikaj dotykania okolic oczu, nosa i ust nieumytymi i niedezynfekowanymi dłońmi. 

Jeśli preparaty alkoholowe są niedostępne, warto poszukać spirytusu rektyfikowanego, który należy następnie rozcieńczyć w stosunku 5 części spirytusu i 2 części wody (np. 0,5 litrowa butelka spirytusu i kubek wody). Tak przygotowany preparat może być z powodzeniem stosowany jako środek dezynfekujący. 

Źródła: 

• Interim Recommendations for US Households with Suspected/Confirmed Coronavirus Disease 2019, https://www.cdc.gov, 
• List N: Disinfectants for Use Against SARS-CoV-2, https://www.epa.gov/pesticide-registration/list-n-disinfectants-use-against-sars-cov-2.