Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
3

Gorączka Chikungunya – tropikalna choroba wirusowa

Słuchaj artykułu

Gorączka Chikungunya (CHIK) po raz pierwszy została odnotowana w Tanzanii w 1952 roku. Jest to choroba wywoływana przez alfawirusy należące do rodziny Togaviridae, które zawierają jednoniciowy RNA i są przenoszone przez komary z rodzaju Aedes, np. gatunek Aedes aegypti oraz A. albopictus.

Gorączka Chikungunya – tropikalna choroba wirusowa

Gorączka Chikungunya – etiologia

Chorobę przenoszą komary. Rezerwuarem wirusów Chikungunya (CHIKV) w środowisku są małpy, gryzonie i ptaki, natomiast podczas epidemii źródłem zakażenia może być także człowiek.

Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez ukąszenie przez zainfekowanego komara. Inną przyczyną może być transmisja matczyno-płodowa, np. podczas porodu. Odnotowano również przypadki zakażenia wirusem Chikungunya wśród personelu medycznego wykonującego analizy laboratoryjne zainfekowanej krwi. 


Ochrona przed komarami
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Objawy gorączki Chikungunya 

Nazwa choroby pochodzi z tanzańskiego języka Kimakonde i oznacza „stawanie się pokrzywionym”, co pokrywa się z obrazem osoby chorującej na gorączkę Chikungunya. 

Okres wylęgania choroby wynosi zwykle od 2 do 10 dni po ukąszeniu przez komara. 

U chorego pojawiają się następujące objawy:

  • wysoka gorączka (powyżej 39°C),
  • osłabienie organizmu,
  • silne bóle stawowe,
  • bóle mięśni, 
  • skórna wysypka plamisto-grudkowata,
  • ból głowy,
  • światłowstręt,
  • mogą wystąpić powikłania ze strony układu nerwowego, np.
    • zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, 
    • zapalenie rdzenia i korzeni rdzeniowych,
    • zapalenie nerwu wzrokowego.

Zarażenie wirusem Chikungunya zazwyczaj mocno osłabia organizm chorego, ale nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia. Warto wspomnieć, że objawy choroby mogą być nasilone wśród: 

  • osób starszych,
  • kobiet,
  • osób z toczącym się stanem zapalnym,
  • osób z osłabionym układem immunologicznym. 

Stadia gorączki Chikungunya 

W przebiegu zakażenia wirusem Chikungunya wyróżniamy dwa stadia:

  • stadium ostre, które trwa zazwyczaj 1-4 dni. Tej postaci towarzyszą:
    • wysoka gorączka, 
    • bóle stawowo-mięśniowe, które mogą ograniczać ruch,
    • silny ból głowy,
    • wysypka skórna. 

Po około 2 tygodniach następuje faza poprawy stanu klinicznego i powrotu do zdrowia. 

  • stadium późne, które charakteryzuje się dominacją objawów związanych z silnym bólem stawów i mięśni. Dolegliwości utrzymują się zazwyczaj przez 3 miesiące, ale aż 20% pacjentów uskarża się na uporczywy ból nawet po roku od zainfekowania wirusem Chikungunya.

Gorączka Chikungunya – obszary występowania

Gorączka Chikungunya występuje endemicznie w krajach:

  • Afryki,
  • Azji,
  • w rejonach Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku.

Kilka lat temu potwierdzono przypadki pojawienia się choroby w Ameryce Północnej i Południowej oraz na Wyspach Karaibskich. Ryzyko rozprzestrzenienia się wirusa do kolejnych rejonów świata wzrasta z każdym rokiem, co jest związane z:

  • ociepleniem klimatu,
  • antropogenicznym oddziaływaniem człowieka na środowisko

Czynniki te sprzyjają migracji komarów z rodzaju Aedes, które przenoszą wirusa Chikungunya, stanowiąc tym samym poważne zagrożenie dla zdrowia i życia wielu osób. 

Komar na skórze

Liczne przypadki zakażenia CHIK zostały odnotowane w Europie, m.in. w:

  • Grecji, 
  • Francji, 
  • Włoszech,
  • Holandii, 
  • Hiszpanii,
  • Szwajcarii. 

Zachorowanie na gorączkę Chikungunya staje się więc realne dla wszystkich osób, które podróżują po świecie. W związku z tym Europejskie Centrum Kontroli Chorób (ang. European Centre for Disease Prevention and Control, ECDC) zaleca nadzór oraz wykrywanie każdego przypadku CHIK u turystów i osób przyjeżdżających do Europy z miejsc naturalnego występowania wirusa Chikungunya. 

Dotychczas nie odnotowano CHIK w Polsce. Należy jednak podkreślić, że w naszym kraju nie istnieje obowiązek zgłaszania gorączki Chikungunya jako choroby zakaźnej. Niesie to ryzyko zignorowania lub przeoczenia obecności wirusa CHIK w polskiej populacji, co może stwarzać problemy w monitorowaniu sytuacji epidemiologicznej. 

Gorączka Chikungunya – jak uniknąć zachorowania? 

Dotychczas nie została opracowana szczepionka przeciwko gorączce Chikungunya. Działania profilaktyczne obejmują więc ogólnie stosowaną ochronę przed ukąszeniami komarów. Zalecane jest:

  • noszenie odpowiedniej odzieży i nakrycia głowy,
  • stosowanie środków odstraszających komary,
  • montowanie moskitier, 
  • unikanie przebywania w miejscach lęgowych komarów. 

Diagnostyka i leczenie gorączki Chikungunya

W przypadku diagnostyki gorączki Chikungunya:

  • konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu z pacjentem, z uwzględnieniem zrealizowanych podróży,
  • należy wykluczyć inne choroby wirusowe, np. gorączkę Denga,
  • rekomendowane jest wykonanie badania genetycznego metodą RT-PCR,
  • ponadto można wykonać badania serologiczne w kierunku obecności we krwi pacjenta specyficznych przeciwciał.

Leczenie ma charakter wyłącznie objawowy i polega na podawaniu leków przeciwbólowych (paracetamolu) oraz dbaniu o możliwie dobrą kondycję pacjenta. W przypadku długo utrzymujących się bólów stawów lekarz może rozważyć podanie leków zawierających morfinę. Po ustąpieniu objawów związanych z ostrym stadium gorączki Chikungunya można wprowadzić zabiegi fizjoterapii, które pomogą zwalczyć uporczywe dolegliwości bólowe w stawach.  

Niewskazane jest podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) np. kwasu acetylosalicylowego znanego powszechnie jako aspiryna. Substancja ta może zwiększać ryzyko wystąpienia objawów krwotocznych, szczególnie u pacjentów, u których nie wykluczono występowania wirusa Dengi. 

W świetle rosnącego zagrożenia zainfekowaniem chorobami tropikalnymi konieczne staje się podnoszenie świadomości społecznej i wiedzy lekarzy na temat choroby. Takie działania mają na celu poprawę diagnostyki i leczenia przypadków wystąpienia gorączki Chikungunya na obszarach, które do tej pory nie były objęte wirusem, lecz w przypadku których istnieje realna szansa na pojawienie się choroby.

Źródła:

  • Truszczyński M., Pejsak Z. (2015), Pierwotne i wtórne źródła nowo pojawiających się oraz od dawna znanych wirusów zoonotycznych. Życie Weterynaryjne, 90 (03),
  • Walczak A., Milona M. (2015), Potencjalne zagrożenie zdrowia podróżujących Polaków–gorączka Chikungunya,
  • http://www.pis.mswia.gov.pl/is/aktualnosci/zagrozenia-epidemiolog/3335,Goraczka-chikungunya.html.
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę