Zapalenie wyrostka robaczkowego. Przyczyny, objawy, leczenie
Silny ból brzucha, nudności, wymioty i brak apetytu? To mogą być objawy zapalenia wyrostka robaczkowego! Sprawdź, jakie mogą być jego przyczyny i jak wygląda leczenie.
Wyrostek robaczkowy, nazywany potocznie ślepą kiszką, to niewielkie, ślepo zakończone uwypuklenie jelita. Najczęściej ma długość ok. 8-10 cm i leży w okolicy prawego podbrzusza lub swobodnie zwisa do miednicy. Jego rola nie została do końca wyjaśniona. Ponieważ u dzieci jest on bogato wyścielony tkanką chłonną, podejrzewa się, że bierze udział w kształtowaniu odporności.
Zapalenie wyrostka jest jedną z najczęstszych przyczyn ostrego bólu brzucha, który wymaga interwencji chirurgicznej. Schorzenie to może wystąpić w każdym wieku, choć najczęściej dotyczy osób w wieku 20-30 lat.
Szacuje się, że w krajach rozwiniętych ok. 16% osób wymaga interwencji chirurgicznej z powodu zapalenia wyrostka robaczkowego.
Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego
Najczęstszą przyczyną zapalenia wyrostka robaczkowego jest zamknięcie jego światła.
Przyczyną tego są m.in.:
- kamienie kałowe;
- pasożyty bytujące w jelitach, np. owsiki, glista ludzka;
- ciała obce, np. fragmenty niestrawionego pokarmu, nasiona, pestki;
- nowotwory (np. rakowiaki);
- rozrost tkanki limfatycznej.
Zablokowanie odpływu śluzu z wyrostka powoduje wzrost ciśnienia w jego świetle. Skutkuje to uciśnięciem naczyń krwionośnych i w konsekwencji martwicą ściany wyrostka. Zmieniona zapalnie i martwiczo ściana łatwo ulega przedziurawieniu. Zakażona treść wylewa się do jamy brzusznej, powodując rozprzestrzenianie zapalenia na okoliczną otrzewną.
Inną przyczyną mogą być owrzodzenia ściany wyrostka, czyli uszkodzenia w obrębie błony śluzowej wyściełającej jelito. W efekcie śluzówka jest bardziej podatna na zakażenia bakteriami obecnymi w jelitach, co może powodować zapalenie.
Jak rozpoznać zapalenie wyrostka robaczkowego?
Zwykle jako pierwszy pojawia się kolkowy, trudny do umiejscowienia ból brzucha. Wraz z postępem choroby, zwykle po kilku lub kilkunastu godzinach ból pojawia się coraz bliżej prawego podbrzusza, staje się coraz bardziej dotkliwy, a każda zmiana pozycji powoduje jego nasilenie.
Zwykle towarzyszą mu:
Tylko u około 60% osób objawy choroby są charakterystyczne. U niektórych chorych przebieg i symptomy zapalenia wyrostka robaczkowego mogą być jednak wyjątkowo nietypowe, np. u kobiet w ciąży, dzieci i osób starszych.
Zapalenie wyrostka robaczkowego u kobiet w ciąży
Na skutek powiększonej macicy jelita zmieniają swoje położenie, a wyrostek często ulega przemieszczeniu ku górze, aż pod prawy łuk żebrowy. W związku z tym objawy bywają mylące, a choroba trudniejsza do zdiagnozowania. Podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego u ciężarnej zawsze wymaga pilnej diagnostyki i różnicowania z innymi schorzeniami jamy brzusznej (np. kamicą pęcherzyka żółciowego) oraz wykluczenia przyczyn ginekologiczno-położniczych, do których należy m.in. przedwczesne odklejenie łożyska.
Zapalenie wyrostka robaczkowego u dzieci
Zapalenie wyrostka robaczkowego jest jedną z wielu przyczyn bólu brzucha u dzieci. Rzadko występuje u dzieci poniżej 2. roku życia, częściej natomiast dotyczy dzieci starszych. Zapalenie wyrostka może u nich przebiegać bez typowych objawów, a dolegliwości są raczej niecharakterystyczne.
Znacznie częściej niż ból występują u nich:
- nudności,
- gorączka,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- wzdęcie brzucha.
Wskutek tego schorzenie jest trudniejsze do zdiagnozowania.
Zapalenie wyrostka robaczkowego u osób starszych
U osób w podeszłym wieku początek choroby jest zazwyczaj bardziej podstępny. Często zapalenie przyjmuje postać ograniczoną z wytworzeniem nacieku okołowyrostkowego, który może uciskać na przewód pokarmowy, dając objawy niedrożności jelit.
Są to:
- zatrzymanie stolca i wiatry,
- ból brzucha,
- wymioty.
Jak przebiega zapalenie wyrostka robaczkowego?
Choroba może rozwijać się gwałtownie lub powoli. Jeśli przebieg choroby jest szybki, a objawy rozwijają się w ciągu niecałej doby, może dojść do przedziurawienia wyrostka i w konsekwencji rozprzestrzenienia stanu zapalnego na otrzewną. Gwałtownie rozwijająca się postać choroby to ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.
Gdy choroba rozwija się wolniej, zapalenie może zostać ograniczone przez oklejenie wyrostka sąsiadującymi tkankami. Wówczas powstaje naciek okołowyrostkowy, objawiający się najczęściej jako guz w jamie brzusznej. Może on się wchłonąć samoistnie po odblokowaniu odpływu ze światła wyrostka lub, jeśli odpływ treści ze światła wyrostka pozostanie zablokowany, w miejscu nacieku może wytworzyć się ropień.
Diagnostyka zapalenia wyrostka robaczkowego
Zapalenie wyrostka robaczkowego jest stanem wymagającym pilnej konsultacji lekarskiej.
Podczas wizyty lekarz:
- wykona badanie fizykalne,
- zbada jamę brzuszną,
- zleci badania krwi i moczu, które pomogą zdiagnozować stan zapalny i wykluczyć dolegliwości ze strony układu moczowego i rozrodczego.
Charakterystyczny dla zapalenia wyrostka robaczkowego jest objaw Jaworskiego. Sprawdza się go u pacjenta w pozycji leżącej poprzez uniesienie kończyny dolnej, uciśnięcie okolicy wyrostka robaczkowego, a następnie powolne opuszczanie kończyny. Objaw uznaje się za dodatni, gdy podczas ruchu kończyny w dół występuje nasilenie dolegliwości bólowych.
Często wartościowym badaniem jest również USG, które może pomóc ustalić źródło dolegliwości. Jest ono szybkie, łatwo dostępne i często wykorzystuje się je w diagnostyce dolegliwości bólowych brzucha. Nie zawsze w trakcie badania udaje się uwidocznić zmieniony chorobowo wyrostek robaczkowy.
Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego
Podstawową metodą leczenia jest appendektomia, czyli chirurgiczne usunięcie wyrostka robaczkowego. Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. Można go wykonać laparoskopowo lub klasycznie.
Wybór metody zależy od:
- stanu pacjenta,
- przebiegu choroby,
- doświadczenia ośrodka wykonującego zabieg.
Naciek okołowyrostkowy leczy się zachowawczo w warunkach szpitalnych, podając dożylnie antybiotyki i płyny. Następnie lekarz zleca kontynuację terapii poprzez stosowanie preparatów doustnych, a po kilku tygodniach wykonuje planowy zabieg usunięcia wyrostka. Jeśli w przebiegu choroby w okolicy wyrostka pojawi się ropień, specjalista wykona jego drenaż przez skórę pod kontrolą USG lub operacyjnie.
Wycięcie wyrostka robaczkowego – rekonwalescencja
Po zabiegu usunięcia wyrostka robaczkowego pozostaniesz w szpitalu w pozycji leżącej przez pierwszych kilka lub kilkanaście godzin. Po 1-3 dniach od zabiegu, w zależności od zaleceń chirurga, możesz zjeść pierwszy, lekkostrawny posiłek. Przez następne 2 tygodnie prowadź oszczędzający tryb życia i dbaj o dietę. Nie podnoś ciężkich rzeczy i nie wykonuj ćwiczeń fizycznych, które mogą spowodować wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Do czasu zdjęcia szwów przemywaj ranę pooperacyjną, a po ich zdjęciu mobilizuj ją, najlepiej pod okiem fizjoterapeuty. Możesz stosować żele lub plastry, które zmiękczają bliznę i sprawiają, że staje się ona mniej widoczna.
Wycięcie wyrostka robaczkowego – powikłania
W niektórych przypadkach po zabiegu mogą pojawić się powikłania.
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli:
- rana zaczęła krwawić,
- utrzymuje się gorączka 39°C,
- masz nasilające się wzdęcia brzucha,
- cierpisz na silny ból brzucha, który nie ustępuje po lekach rozkurczowych,
- występują nudności i wymioty,
- nie masz apetytu,
- wokół rany pojawiło się zaczerwienienie.
Rokowanie w przypadku szybko wykrytego zapalenia wyrostka robaczkowego jest dobre, jeśli szybko zostanie podjęte skuteczne leczenie. U dzieci, kobiet w ciąży oraz u osób w podeszłym wieku choroba może przyjmować nietypowy przebieg bez charakterystycznych objawów. Zachowaj czujność i w razie niepokojących symptomów zgłoś się do lekarza, który na podstawie badań klinicznych i wyników dodatkowych badań postawi rozpoznanie i udzieli fachowej pomocy.
Przeczytaj również:
Lewatywa – kiedy ją stosować?
- Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Duży podręcznik, Medycyna Praktyczna, 2015, s. 1012-1013.
- Garden J., Bradbury A., Forsythe J., Parks R., Chirurgia, 2015, s. 227-230.
- Noszczyk W., Chirurgia repetytorium, s. 381-387.
Syn ma ból po prawej stronie brzucha silny od biodra aż w dół w literze L , wymiotował raz , nie ma wzdęć , nie ma gorączki, tylko ten silny ból po prawej stronie , podejrzewam wyrostek ale nie ma typowych objawów.
Ja mam 44lata i od miesiąca coś podobnego. Oprócz bólu od czasu do czasu nic się nie dzieje, zero jakichkolwiek objawów o których piszą. Sam nie wiem co to jest, powstało mi podczas stos.seks. z żoną przy wielkim wysiłku. Coś strzeliło w prawej pachwinie i od tamtej pory jest cały czas. Kiedyś maiłem operację na przepuklinę (w wieku 4lat), może coś się stało.
Panie Marku, to niestety może być ponownie przepuklina. Aby rozwiać wątpliwości, warto wykonać badanie USG.
Żylaki powrózka nasiennego, USG i wyzyta u Urologa
Dzięki za informacje ;0
Ja od tygodnia mam bóle żołądka i biegunkę , żołądek przestał boleć ale za to jak coś zjem zaczyna mi bulgotać w brzuchu i muszę lecieć na toaletę i tak za kazdym razem, a ból brzucha jest straszny. Ponadto mam odruchy wymiotne i słaby apetyt. Czy to może być wyrostek?
Dzien dobry do południa czułam sie dobrze ,nic mi nie dolegało po godzinie 17 dostalam naglych gwałtownych silnych bóli brzucha ,przy tym mialam mdlosci . Ból był tak silny ze nie dalo rady siedzieć ,żadna czynność, momentami to było mi aż słabo .Nie jestem wstanie powiedzieć gdzie brzuch boli ,ale bardziej po prawej stronie .Jaka moze być przyczyna
Dzień dobry.
Przyczyn takiego stanu może być naprawdę wiele. Bez podstawowych badań trudno jest ocenić, czy są to problemy z układem pokarmowym, czy na przykład moczowo-płciowym. Sytuacja wymaga konsultacji lekarskiej, zwłaszcza jeśli ból nadal się utrzymuje. Lekarz rodzinny może skierować Panią na odpowiednia badania.
Ja terz właśnie chyba mam
Czy nadmierne spożywanie soli jako dodatku do wody pitnej, może być powodem stanu zapalnego wyrostka robaczkowego (praktycznie powinienem użyć poprawnej nazwy tego jakże ważnego jak się okazuje organu, mianowicie migdałek jelitowy)? Pozdrawiam
Dzień dobry.
Nadmierne spożywanie soli nie jest czynnikiem wywołującym stan zapalny wyrostka robaczkowego. Ponadto może prowadzić do innych poważnych schorzeń.
Hmm, a np. 50g moczonych ponad 10h w wodzie orzechów włoskich?
Bol po prawej stronie w dole brzucha gazy- podejrzewałam okres ale kał w postaci kamyczków co jakiś czas ..miałam silny ból nogi prawej ale minął.. czy to wyrostek
Dzień dobry. Ból nogi nie jest objawem zapalenia wyrostka, któremu towarzyszy silny ból w prawej dolnej części brzucha, nudności, wymioty, brak apetytu, gorączka. Opisane przez Panią symptomy mogą być związane np. z zaparciem. Mogą one być także spowodowane dwoma niezależnymi czynnikami np. nadchodzącą miesiączką i niestrawnością lub spożyciem wzdymającej potrawy. Jeśli objawy powrócą lub będą się utrzymywać zalecamy skonsultować z lekarzem.
I co lekarz pani stwierdził bo mam podobne objawy?
Mam 20 lat przez ostatnie dwa tygodnie mam bóle po prawej części brzucha mam nudności, gazy, odruchy wymiotne. Podobne obiowy ukazują się u mnie przy wielkim stresie lecz ostatnio nic takiego się u mnie wielkiego nie wydarzyło stresującego i teraz nie wiem co jest przyczyną tych dolegliwości.
Dzień dobry, problem należy skonsultować z lekarzem, gdyż objawy nie są specyficzne. Zgodnie z opisem nie są związane z wcześniejszymi dolegliwościami i stresem. Utrzymujące się wymioty mogą być przyczyną zaburzeń elektrolitowych i innych warto więc porozmawiać z lekarzem.
Witam chcialam zapytac czy to mozliwe ze zapalenie wyrostka trwa u mnie od 4 lat ?dopiero w ostatnich 2 latach nasiliły sie objawy ale juz cieżko sobie z nimi radze oczywiscie jestem umowiona na wizyte lekarska
Dzień dobry, stan zapalny wyrostka robaczkowego może trwać kilka miesięcy, z okresami zaostrzania i wyciszenia. Jednakże objawy te mogą być wywołane także przez inne choroby w obrębie jamy brzusznej, dlatego konieczna będzie konsultacja lekarska.
Witam. Od 2 miesięcy mam ból umiejscowiony po prawej stronie brzucha na dole. Ból promieniuje do biodra ale nie do kości tylko w tamtą stronę. Nasila się przy zmianie pozycji, napieciu mięśni, naciśnięciu lub gdy podnosze coś schylona. Lekarka myślała że to złogi w jelitach bo mam zaparcia, ale podczas kolonoskopii usunięto mi mały polip z esicy. Reszta w idealnym stanie a ból jest i był bez zmian. Podejrzewam wyrostek lub przepuklinę. Brak gorączki, apetyt mniejszy.
Dzień dobry, wskazane jest wykonanie badania fizykalnego przez lekarza oraz badanie USG jamy brzusznej. Proszę skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Mnie od dziś tak od 16 boli brzuch tzn napadowy silny ból promieniujący na całe ciało z etapami zimno i mnie trzęsie i czasami gorąca umiejscowiony nad pępkiem po środku co to może byc
Dzień dobry, stan wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego charakteryzuje się objawami bliżej prawego podbrzusza jednak symptomy mogą być mniej charakterystyczne.
Witam. Moj problem polega na tym, ze od kilku dni miewam ból brzucha w jego centralnej części i uczucie promieniowania w strone serca i lewej strony jamy brzusznej. Jest to uczucie jak gdyby skurcz a następnie puszcza, głównie gdy leze i na pustym żołądku, tak mi sie wydaje. Obecnie mam 38 lat i ok 15 lat temu mialem defloracje ścian dwunastnicy…
Dzień dobry, proszę skonsultować się z lekarzem POZ. Wskazane jest wykonanie badania fizykalnego przez lekarza oraz badanie USG jamy brzusznej.
Dzień dobry,
od jakiegoś czasu mam bóle w prawej stronie brzucha. Chwilami bolało mnie pod klatką piersiową z prawej strony (ucisk i delikatne kłucie). Od około dwóch dni kłuje mnie głównie z prawej strony brzucha na wysokości pępka (środkowa część brzucha po prawej stronie, tak z boku). Morfologia i próby wątrobowe są w normie. Nie mam wymiotów, ani biegunki. Przez 2 tygodnie miałem zaparcia, ale one przeszły. Mam za to mniejszy apetyt.
Dzień dobry. Odczuwane przez Pana objawy mogą mieć związek z zaburzoną w ostatnim czasie perystaltyką jelit. Konsekwencją długotrwałego zaparcia są zalegające masy kałowe, które mogą odpowiadać zarówno za dyskomfort w jamie brzusznej jak i zmniejszony apetyt. Najlepszym rozwiązaniem będzie wykonanie badania USG. Po wykluczeniu niedrożności i innych stanów chorobowych wskazane będzie zastosowanie łagodnego środka przeczyszczającego np. zawierającego makrogol.
Dzień dobry brzuch mnie boli i nie mam apetytu co oznacza
Dzień dobry. Opisane objawy są bardzo niespecyficzne i mogą być spowodowane zatruciem pokarmowym, niestrawnością, zatwardzeniem, przyjmowanymi lekami czy stresem. Kluczowe jest także umiejscowienie bólu (nadbrzusze, podbrzusze, ból jednostronny) i jego charakter – ciągły czy przerywany, nawracający. W przypadku wystąpienia gorączki, biegunki lub znacznego pogorszenia samopoczucia, proszę skontaktować się z lekarzem.
Jestem nie pewny ale dziś dostałem mocne objawy wyrostka robaczkowego mam 17 lat i nie wiem czy zatrułem sie czymś czy to właśnie wyrostek.
Dzień dobry, objawy takie jak silny ból brzucha z czasem lokalizujący się po prawej stronie, nudności, wymioty czy gorączka mogą świadczyć o zapaleniu wyrostka robaczkowego. W przypadku jego podejrzenia, konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem, który na podstawie badania fizykalnego, USG oraz badań krwi postawi właściwą diagnozę.
Witam od 3 tygodni mam ucisk po prawej stronie brzucha to nie jest ból stały tylko zależności jak siedzę jak leżę najgorzej jest przy kaszlu albo przy kichnięciu czy to może być wyrostek nie mam żadnych objawów
Dzień dobry, opisane przez Pana objawy oraz ich charakter prawdopodobnie nie wskazują na zapalenie wyrostka robaczkowego. Potencjalnych przyczyn takiego stanu może być wiele, dlatego nie powinien Pan zwlekać z wizytą u lekarza, który przeprowadzi właściwą diagnostykę lub skieruje do specjalisty.
Dzień dobry, mam 21 lat, dzisiaj rano miałam ból brzucha nad pępkiem z towarzyszącymi temu nudnościami i brakiem apetytu. Później ból się przemieszczał. Ból ten był piekący i kłujący. Objawy mi przeszły, powrócił mi apetyt, czasem coś mnie jeszcze zakłuje, ale powoli to znika, teraz mam tylko wzdęty brzuch. Czy to jest zapalenie wyrostka robaczkowego, czy może nerwica żołądkowa? Jakiś miesiąc temu miałam podobny atak, z tym że ból umiejscowiony był w prawym podbrzuszu (potem się rozchodził na cały brzuch) i pomagało mi położenie się na boku (atak trwał przez całą noc i ranek).
Dzień dobry. Atak wyrostka robaczkowego jest nagły i szybko postępuje, nie rozciąga się w czasie do miesiąca. Występujące u Pani ataki bólu różnią się lokalizacją, mają inny charakter. Każdy z nich mógł być spowodowany przez inny czynnik. Powinna Pani skonsultować się z internistą i ginekologiem, być może również z gastroenterologiem. Lekarze zlecą Pani badania, które będą pomocne w postawieniu właściwej diagnozy.
Miałam podejrzenie zapalenia wyrostka, byłam w szpitalu lekarze stwierdzili ze jest powiększony i puścili mnie do domu. Było to kilka
Miesięcy temu do teraz czuje bóle. Nie wiem czy to normalne proszę o pomoc
Dzień dobry. Przewlekłe bóle brzucha z pewnością nie są normalne i wymagają diagnostyki. Niestety jest to dość niespecyficzny objaw, który może towarzyszyć wielu schorzeniom czy sytuacjom. Powinna się Pani zgłosić do lekarza POZ, który następnie skieruje na odpowiednie badania oraz, w razie potrzeby, do gastroenterologa czy chirurga.