Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
6

Jaskra – rodzaje, objawy i leczenie

Słuchaj artykułu

Jaskra to zespół chorób oczu, które prowadzą do trwałego uszkodzenia wzroku, a nawet do ślepoty. Choroba ta objawia się ubytkiem w polu widzenia, zmianami w samym nerwie wzrokowym oraz podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym, które u zdrowych osób mieści się w granicach 11-21 mm Hg. Szacuje się, że na tę chorobę cierpi około 68 milionów ludzi na całym świecie.

Jaskra – rodzaje, objawy i leczenie

Jaskra – przyczyny

Ciecz wodnista, która wypełnia gałkę oczną, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie oka. Jest ona produkowana w oku bez przerwy, a jej nadmiar opuszcza gałkę oczną do krwiobiegu w miejscu zwanym kątem przesączania. Jaskra występuje wówczas, gdy opisany proces jest zaburzony – ciecz nie może wydostać się z oka i równocześnie wzrasta ciśnienie w gałce ocznej

Jaskra – rodzaje i objawy

Chorobę możemy podzielić na dwa typy:

  • jaskra otwartego kąta przesączania,
  • jaskra zamkniętego kąta przesączania. 

Produkty na ochronę wzroku
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Jaskra otwartego kąta przesączania

Jest to najczęstsza odmiana choroby, której zwykle nie towarzyszą żadne objawy. Odprowadzanie cieczy wodnistej jest utrudnione wskutek uszkodzenia kanału przesączania. Ciśnienie w gałce ocznej wzrasta i nerw wzrokowy ulega stopniowemu uszkodzeniu. Jaskra otwartego kąta przesączania może objawiać się:

  • bólami głowy,
  • pogorszeniem widzenia,
  • zamazaniem pola widzenia.

Jaskra zamkniętego kąta przesączania

Dochodzi tutaj do całkowitego zamknięcia odpływu cieczy wodnistej z oka. Jest ono związane z nieprawidłową budową gałki ocznej i pod wpływem stresu czy gwałtownego rozszerzenia źrenicy może doprowadzić do wystąpienia tego schorzenia. Jaskra zamkniętego kąta przesączania objawia się:

  • ostrym bólem czy przekrwieniem gałki ocznej, 
  • wymiotami, 
  • nudnościami, 
  • pogorszeniem pola widzenia, przy którym mogą występować „tęczowe poświaty”.

Dolegliwość może doprowadzić do całkowitej ślepoty spowodowanej nieodwracalnym uszkodzeniem nerwu wzrokowego.

Kobiece oko

Kto jest narażony na wystąpienie jaskry?

Jaskra może rozwinąć się u osób, które cierpią na:

  • przewlekłe migreny,
  • cukrzycę,
  • miażdżycę,
  • hiperlipidemię. 

Do grupy ryzyka należą również osoby ze znaczną krótkowzrocznością, u których występują zmiany w obrazie siatkówki. Jaskra jest chorobą dziedziczną

Jaskra – diagnostyka

Jaskrę trudno wykryć ze względu na brak jednoznacznych objawów u chorego. Ponadto pogorszenie wzroku w jednym oku jest często wyrównywane dzięki drugiej, zdrowej gałce. 

Podczas rutynowej kontroli okulistycznej lekarz może stwierdzić wzrost ryzyka wystąpienia choroby lub jej rozwój, co ma miejsce dzięki:

  • badaniom dna oka,
  • obrazowaniu stanu nerwu wzrokowego,
  • badaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego,
  • badaniu pola widzenia, badaniu kąta przesączania. 

Badania w kierunku jaskry powinno się wykonywać profilaktycznie co 2 lata, a u osób o podwyższonym ryzyku wystąpienia choroby – co 6-12 miesięcy

Jaskra – leczenie

Leczenie jaskry polega na obniżaniu ciśnienia w gałce ocznej, co zatrzymuje proces degradacji nerwu wzrokowego. W terapii stosuje się krople do oczu, które zawierają następujące substancje czynne o różnym działaniu:

Beta-blokery

Hamują syntezę cieczy wodnistej w gałce ocznej. Ta grupa leków blokuje receptory beta-adrenergiczne zlokalizowane w nabłonku ciała rzęskowego. Receptory beta-adrenergiczne są odpowiedzialne za produkcję cieczy wodnistej. Ich stosowanie obniża ciśnienie o około 27%. Zwykle aplikuje się je 2 razy dziennie, należy jednak pamiętać o tym, aby wieczorem zakroplić je ok. 2 godziny przed snem, ponieważ beta-blokery nie wykazują działania leczniczego podczas snu. Ich stosowanie może powodować wystąpienie działań niepożądanych, m.in.:

  • spadek ciśnienia tętniczego krwi,
  • bradykardię,
  • zaburzenia funkcji serca,
  • depresję, 
  • skurcz oskrzeli.

Adrenomimetyki

Ich działanie polega na pobudzeniu receptorów alfa-2-adrenergicznych w nabłonku ciała rzęskowego, przez co hamują syntezę cieczy wodnistej, wykazując działanie hipotensyjne. Leki z tej grupy są przeciwwskazane w leczeniu jaskry zamkniętego kąta przesączania, ponieważ mogą wywołać atak poprzez rozszerzenie źrenicy oka. Zaleca się stosowanie 2 razy w ciągu dnia. Mogą wywoływać reakcje alergiczne u osób uczulonych na substancję czynną.

Inhibitory anhydrazy węglanowej

Działają poprzez blokowanie enzymu – anhydrazy węglanowej znajdującej się w nabłonku ciała rzęskowego. Enzym ten odpowiada za produkcję cieczy wodnistej. Leki z tej grupy mogą być stosowane doustnie w formie tabletek, np. acetazolamid, metazolamid, a także miejscowo – w postaci kropli, np. dorzolamid. Krople stosuje się zwykle 2-3 razy na dobę. Wykazują one słabsze działanie niż leki podawane doustnie. Zarówno tabletki, jak i krople, mogą powodować reakcje alergiczne, szczególnie u osób uczulonych na sulfonamidy.

Prostaglandyny

Leki te wpływają na zwiększenie odpływu cieczy wodnistej z gałki ocznej tzw. drogą niekonwencjonalną, czyli poprzez drogę naczyniówkowo-twardówkową. Prostaglandyny powodują poszerzanie przestrzeni międzykomórkowej w ciele rzęskowym, dzięki czemu ciecz wodnista może przejść do krwiobiegu, obniżając przy tym ciśnienie wewnątrzgałkowe. Leki te mają silne działanie – obniżają ciśnienie o około 33%. Aplikujemy je raz dziennie, zwykle na noc. Nie wywołują działań niepożądanych.

Parasympatykomimetyki

Zastosowanie znajduje tutaj pilokarpina, jednak jest używana tylko w jaskrze z zamkniętym kątem przesączania. Powoduje zwężenie źrenicy, dzięki czemu otwiera się kąt przesączania blokowany przez tęczówkę, a nadmiar cieczy odpływa z gałki ocznej. Pilokarpinę podaję się 3 razy na dobę. Może powodować zaburzenia akomodacji wzroku, pogarszając ostrość widzenia.

Leki osmotycznie czynne

W leczeniu jaskry zastosowanie znajdują glicerol i mannitol, które po podaniu dożylnym, odwadniają ciecz wodnistą. Mannitol 20% jest najsilniejszym lekiem zmniejszającym ciśnienie wewnątrzgałkowe. Oba leki nie mogą być stosowane przewlekle. Przyjmowanie glicerolu nie jest wskazane u osób, które chorują na cukrzycę, gdyż może podnosić poziom cukru we krwi

Aby substancje zawarte w kroplach do oczu działały prawidłowo, muszą przeniknąć do wnętrza oka. Kropli nie należy aplikować do wewnętrznego kącika, ponieważ zostaną zassane przez kanał łzowy i nie zostaną wchłonięte do głębi oka. 

Leczenie z wykorzystaniem kropli może doprowadzić do wystąpienia skutków ubocznych, m.in.:

  • reakcji alergicznych,
  • zaczerwienienia oka, 
  • podrażnienia, 
  • pieczenia. 

Jaskrę można również leczyć za pomocą zabiegów laserowych i chirurgicznych, jednak są to metody stosowane jedynie w zaawansowanych przypadkach.

Leczenie jaskry polega na hamowaniu dalszego rozwoju choroby. Jeżeli pacjent cierpi na jaskrę z otwartym kątem przesączania, terapia trwa przez całe życie.


Źródła
Zwiń
Rozwiń

Źródła:

  1. Shields M.B., Textbook of Glaucoma, 4th ed. Baltimore, Md: Williams & Wilkins; 1998:1-2,
  2. Kański J., Okulistyka Kliniczna, Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2005, 194-228, 
  3. Niżankowska M.H., Podstawy Okulistyki, Wrocław 2004,
  4. Olszewska H., Wojciechowska K., Jegier A., Profilaktyka jaskry,
  5. Flammer J., Jaskra, Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2004.
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

  1. 11 września 2019, 13:11
    Łukasz

    Doskonale napisany artykuł. Widać, ze Marta wie o czym piszę!

    1. 11 września 2019, 13:22
      Poradnik Gemini
      Poradnik Gemini

      Dziękujemy 🙂 – przekażemy Marcie!

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę