W jaki sposób glin trafia do organizmu człowieka?
Człowiek dostarcza glin do organizmu wraz z wodą pitną, pożywieniem, lekami czy kosmetykami. Jony glinu migrują do jedzenia z opakowań aluminiowych. Pierwiastek ten dostaje się do organizmu także drogą oddechową, a jego cząsteczki mają wielkość nie większą niż 5µm. Osobami szczególnie narażonymi na zatrucie glinem są pracownicy przemysłu metalurgicznego, wydobywczego i spawacze.
Z przewodu pokarmowego glin wchłania się w niewielkim stopniu – do 10%, a do krwi może przechodzić za pomocą białek transportowych.
Według danych WHO dzienna maksymalna dawka glinu wynosi 7 mg/kg masy ciała/tydzień, czyli 1 mg/kg masy ciała na dzień.
Szacuje się, że człowiek spożywa dziennie od 10 mg do 100 mg glinu dziennie. U zdrowego człowieka pierwiastek ten po przedostaniu się do krwiobiegu jest usuwany wraz z moczem, a ten niezaabsorbowany z kałem.
Kumulacja aluminium w organizmie
Glin odkłada się głównie w kościach, płucach, wątrobie. Ze względu na zdolność przenikania bariery krew-mózg można znaleźć go również w tym narządzie. Pierwiastek ten jest toksyczny dla organizmu.
Zatrucie aluminium wywołuje:
- nadmierne pocenie się,
- osłabienie,
- mdłości,
- biegunki.
Największe zagrożenie występuje u osób chorych poddawanych dializom, ponieważ glin nie jest skutecznie usuwany z aparatów do dializy. Konsekwencją tego jest pojawienie się encefalopatii podializowej, która objawia się drżeniem, zaburzeniem koordynacji ruchowej, ruchami mimowolnymi, a także w głównej mierze demencją. Występowanie tych objawów jest spowodowane uszkodzeniem układu nerwowego oraz odkładaniem się pierwiastka w tkance mózgowej. Obecnie wyeliminowano problem przepuszczalności glinu przez dializatory, dzięki czemu zagrożenie zatruciem pojawia się rzadko.
Badania wykazują, że nadmierne odkładanie się glinu w tkankach człowieka ma znaczenie w powstawaniu chorób Parkinsona oraz Alzheimera. Odkładanie się glinu w płucach, który dostał się tam drogą oddechową, jest określane jako Aluminiumlunge.
Objawami tego schorzenia są:
- duszność przy wydechu,
- suchy kaszel,
- trzaski w klatce piersiowej.
Odkładający się pierwiastek tworzy w płucach guzowate, włókniste zmiany, które otrzymały nazwę pylicy aluminiowej. Przyczyny powstania tych zmian nie są do końca poznane. Według badaczy pył glinowy przekształca się w wodorotlenek, który łączy się z białkami tkanki pęcherzyków płucnych, doprowadzając do powstania zgrubień. Pęcherzyki płucne tracą swoją elastyczność – zmiany te mogą doprowadzić do powstania rozedmy płucnej.
W jakich produktach można znaleźć glin i jak go unikać?
Największe stężenie glinu można znaleźć w:
- herbacie,
- zbożach,
- czarnym pieprzu,
- mące,
- cukrze,
- żywności przechowywanej w puszkach.
Aby ograniczyć spożycie glinu, zaleca się unikanie przechowywania i pieczenia żywności w folii aluminiowej.
Pierwiastek ten jest także używany w kosmetyce. Ponieważ przenika przez skórę do wnętrza organizmu, zaleca się unikanie kosmetyków, które zawierają glin. Są to najczęściej antyperspiranty i kremy przeciwsłoneczne. Aby upewnić się, czy produkt zawiera glin, należy wyszukać w jego składzie substancji takich jak:
- Aluminium Chlorohydrate,
- Aluminium Sesqiuchlorohydrate,
- Aluminium chloride.
Źródła:
- Zuziak J., Jakubowska M., Glin w otoczeniu i jego wpływ na organizmy żywe, 2016,
- Surgiewicz J., Glin i jego związki – metoda oznaczania, 2011,
- Sińczuk-Walczak H., Zmiany w układzie nerwowym, w następstwie narażenia zawodowego na związki glinu w świetle piśmiennictwa, 2001,
- Nasiadek M., Sapota A., Toksyczne oddziaływanie pyłów i dymów glinu oraz jego związków na drogi oddechowe pracowników, 2001.
