Średni czas wylęgania to 14 dni (u noworodków i niemowląt jest zazwyczaj krótszy). Najbardziej zakaźny okres (dochodzi wówczas do rozsiewania wirusa wśród osób zdrowych) to ok. 1-2 dni przed pojawieniem się charakterystycznych zmian skórnych w postaci wysypki. Człowiek chory przestaje rozprzestrzeniać zarazki w momencie, kiedy dojdzie do osuszenia zmian skórnych i odpadnięcia powstałych strupów, co zazwyczaj trwa około 7 dni. Zakażenie przenosi się także przez łożysko, co sprawia, że ospa w ciąży jest szczególnie niebezpieczna dla dziecka.
Ospa u dorosłych i kobiet w ciąży
Ospa wietrzna dotyka głównie dzieci i ma wówczas łagodny przebieg, jednak obserwuje się zwiększenie zachorowań wśród młodzieży i osób dorosłych. U osób powyżej 20 roku życia, u kobiet w ciąży (szczególnie w II i III trymestrze), u osób z niedoborami odporności oraz u noworodków matek, które zachorowały na ospę 5 dni przed porodem, przebieg choroby jest cięższy i występują znacznie poważniejsze powikłania po ospie.
Ospa – objawy
Ospa wietrzna na początku przypomina grypę. Towarzyszą jej następujące objawy:
Po około 2 dniach pojawia się wysypka. Zmiany skórne przechodzą przez różne stadia:
- plamki,
- grudki,
- pęcherzyki, które finalnie przysychają w krosty.
Ta przemiana trwa ok. tygodnia. Wysypka występuje na całym ciele i towarzyszy jej uporczywy świąd skóry. Drapanie zmian skórnych może powodować dodatkowe nadkażenie, co może prowadzić do powstania blizn.
Przebieg choroby jest szczególnie niebezpieczny u noworodków, których matki zachorowały na kilka dni przed porodem. Dzieci te są narażone na wystąpienie wielonarządowego zakażenia o ciężkim przebiegu. Z kolei noworodki z ospą wrodzoną charakteryzują się:
- niską masą urodzeniową,
- zaburzeniami rozwoju,
- zmianami skórnymi,
- niedorozwojem kończyn,
- objawami neurologicznymi.
Ospa – leczenie
Po zaobserwowaniu pierwszych objawów ospy wietrznej należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zadecyduje on o ewentualnym wdrożeniu farmakoterapii oraz o wprowadzeniu innych metod leczenia, które przyspieszą i złagodzą przebieg choroby.
W łagodnym przebiegu ospy leczenie zwykle polega na podawaniu leków przeciwgorączkowych i łagodzących świąd. Preparaty osuszające mogą prowadzić do dodatkowych nadkażeń, dlatego należy rozważyć ich ewentualne zastosowanie. W czasie ospy zaleca się codzienne kąpiele.
W przypadku cięższego przebiegu choroby należy stosować acyklowir – substancję przeciwwirusową przepisywaną przez lekarza na receptę. U chorych, u których występują powikłania, wymagana jest specjalistyczna opieka i hospitalizacja.
Wyleczenie z reguły następuje samoistnie. Wirus nie ulega całkowitej eliminacji z organizmu – pozostaje w stanie uśpienia i może zostać reaktywowany po wielu latach (jako półpasiec).
Ospa – szczepienie
W celu zapobieżenia zakażenia ospą wietrzną istnieje możliwość zaszczepienia się. W Polsce szczepienie jest obowiązkowe dla wszystkich. Wykonanie go na ok. 3 dni przed zachorowaniem może złagodzić przebieg choroby, a nawet uchronić osobę zaszczepioną przed ewentualnym zachorowaniem.
Ospa jest chorobą, której towarzyszą nieprzyjemne dolegliwości. Po zaobserwowaniu u siebie jej objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza. Warto pamiętać również o tym, aby w trakcie przebiegu choroby pozostać w domu, nie narażając na zachorowanie innych.
