Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
111

Rotawirusy – jakie mogą być objawy zakażenia?

Słuchaj artykułu

Rotawirusy są czynnikiem zakaźnym wywołującym nieżyt żołądkowo-jelitowy nawet u 140 milionów ludzi rocznie na świecie. Do typowych objawów należą: wodnista biegunka, często ze śluzem, gorączka, objawy ze strony górnych dróg oddechowych oraz wymioty i ból brzucha. 

Rotawirusy – jakie mogą być objawy zakażenia?

Co to jest rotawirus? 

Rotawirusy to patogeny o wielkości 60-70 nanometrów, należące do rodziny Reoviridae. Po raz pierwszy zostały odkryte w 1973 roku przez australijską wirusolog Ruth Bishop, która przy wykorzystaniu mikroskopii elektronowej badała próbki pobrane z dwunastnicy dzieci chorych na ostre zapalenie żołądka i jelit.  

Rotawirusy zawierają materiał genetyczny w postaci podwójnej nici RNA, podzielonej na 11 segmentów. Nie mają otoczki lipidowej, są natomiast wyposażone w trzywarstwowy kapsyd, w którym znajdują się między innymi glikoproteiny VP7 zajmujące nawet 90% wirionu (antygen G) oraz białka VP4 z epitopami dla odpowiednich przeciwciał (antygen P).  

Do chwili obecnej wyodrębniono 7 różnych antygenowo grup rotawirusów, które oznaczono literami od A do G.  

Dla człowieka szczególnie niebezpieczne są rotawirusy z grupy antygenowej A, B i C, przy czym grupa A jest główną przyczyną ostrych, zakaźnych biegunek oraz zapalenia żołądka i jelit.  


Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Dla kogo rotawirusy są najbardziej niebezpieczne? 

Choć infekcje rotawirusowe mogą dotyczyć każdego, to najczęściej występują u dzieci poniżej 5. roku życia.  

Najbardziej niebezpieczne są zarażenia w dwóch grupach wiekowych: 

  • rotawirus u dzieci – u niemowląt w wieku od 6 do 24 miesięcy. 
  • rotawirus u dorosłych – u osób po 65. roku życia, szczególnie jeśli mają obniżoną odporność.  

Rotawirus w ciąży 

Warto wspomnieć, że same rotawirusy nie stanowią poważnego zagrożenia dla kobiet w ciąży i rozwijającego się płodu. Problem może pojawić się w przypadku zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej u przyszłej mamy, dlatego tak ważne jest odpowiednie nawadnianie i dokładne obserwowanie organizmu. Jeśli stwierdzimy jakiekolwiek niepokojące objawy (np. odwodnienie), powinniśmy niezwłocznie skorzystać z pomocy lekarza. 

Czy rotawirusy występują w Polsce? 

Każdego roku na świecie odnotowywanych jest nawet 140 milionów rotawirusowego zapalenia żołądka i jelit. W Polsce statystyki utrzymują się na poziomie 20-35 tysięcy zachorowań rocznie, jednak dane te wydają się być niedoszacowane, gdyż zaliczane są tu głównie osoby wymagające hospitalizacji.  

Oszacowano, że właściwie wszystkie dzieci do 5. roku życia przejdą infekcję rotawirusową. Przebieg może mieć różny stopień nasilenia – od formy bezobjawowej, poprzez klasyczną biegunkę, aż po stan zagrażający życiu.  

Jak dochodzi do zakażenia rotawirusami? 

Dużym problemem jest termostabilność wirusów z rodziny Reoviridae. Wykazują dobrą tolerancję na temperaturę -20°C, a inkubacja w 56°C niszczy je dopiero po upływie 60 minut. Poza tym rotawirusy mogą przetrwać na różnych powierzchniach nawet kilka miesięcy, co niestety sprzyja licznym zarażeniom.  

Przyczyną infekcji rotawirusowej może być: 

  • bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, 
  • kontakt z wydalinami i wydzielinami zawierającymi wirusa, 
  • dotykanie zanieczyszczonych powierzchni, 
  • brak prawidłowej higieny, 
  • droga pokarmowa (np. zanieczyszczona woda i żywność), 
  • obecność wirusa w powietrzu (np. suche fragmenty wydalin osoby zarażonej), 
  • zakażenie szpitalne w czasie hospitalizacji. 

Test na obecność rotawirusów

Rotawirus – objawy zarażenia 

Rotawirusy namnażają się w nabłonku jelita cienkiego, doprowadzając do jego  uszkodzeń i pojawienia się stanu zapalnego. Przekłada się to na zaburzenie procesu wchłaniania wody, glukozy i elektrolitów. Zostaje także upośledzony proces trawienia, jako skutek obniżonej aktywności niektórych enzymów rąbka szczoteczkowego. 

Rotawirus – ile trwa? 

Wiele osób przechodzi infekcję rotawirusową bezobjawowo, jednak u części zarażonych dochodzi do wystąpienia objawów trwających zazwyczaj od 4 do 10 dni. W tym czasie mogą wystąpić: 

  • charakterystyczna wodnista biegunka, często zawierająca śluz, 
  • gorączka, 
  • wymioty i ból brzucha, 
  • objawy ze strony górnych dróg oddechowych. 

Rotawirus – jak długo zaraża? 

Należy pamiętać, że okres wylęgania rotawirusa trwa zwykle od 24 do 72 godzin, podczas których chory może nieświadomie zarażać inne osoby. Niestety wraz z ustąpieniem objawów choroby nie kończy się okres wydalania wirusa. Możliwe jest przenoszenie patogenu nawet kilka tygodni po wyleczeniu. 

Rotawirus – powikłania 

Przebyta infekcja rotawirusowa może wywołać powikłania w postaci uszkodzenia wątroby oraz stanowi prawdopodobny czynnik etiologiczny: 

  • zespołu hemolityczno-mocznicowego, 
  • zespołu Reya, 
  • zapalenia trzustki, 
  • zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS, ang. Sudden Infant Death Syndrome). 

Diagnostyka zarażenia rotawirusami obejmuje między innymi: 

  • badanie kału w kierunku rotawirusów (np. metodą immunofluorescencyjną), 
  • wykorzystanie mikroskopii elektronowej,  
  • testy genetyczne obejmujące technikę PCR (ang. polymerase chain reaction), 
  • stosowanie metod immunoenzymatycznych (ELISA, ang. enzyme linked immunosorbent assay), 
  • test aglutynacji lateksowej (AL), w którym wykorzystywane są mikrocząsteczki lateksu opłaszczone specyficznymi przeciwciałami. 

Rotawirus – leczenie 

Leczenie infekcji rotawirusowej ma charakter objawowy, którego kluczowym aspektem jest utrzymanie prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej. Jeśli istnieje duże ryzyko odwodnienia, należy zalecić serię kroplówek podawanych w warunkach szpitalnych. Konieczne może też być zastosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. 

Dobre rezultaty daje wykorzystanie preparatów zawierających Lactobacillus rhamnosus. Stosowanie probiotyków nie chroni przed zakażeniem, ale wpływa na łagodniejszy przebieg biegunki rotawirusowej. 

Rotawirus – dieta 

W czasie trwania infekcji nie należy spożywać ciężkostrawnych potraw ani surowych warzyw i owoców. W początkowej fazie choroby postawmy na lekkie kleiki i sucharki, potem stopniowo włączmy gotowane potrawki mięsno-warzywne z ryżem.  

Czy rotawirus powraca? 

Wiadomo, że pierwotne zarażenie rotawirusami ma zazwyczaj najcięższy przebieg, lecz jednocześnie wywołuje częściową odporność naturalną. Oznacza to, że ponowne infekcje są możliwe, ale mają zdecydowanie łagodniejszy charakter. Nabyta po przechorowaniu odporność chroni nie tylko starsze dzieci, ale też osoby dorosłe. Ma to duże znaczenie zwłaszcza dla seniorów i pacjentów z obniżoną odpornością, którzy znajdują się w grupie ryzyka zakażeń rotawirusami.    

W jaki sposób można uniknąć zarażenia rotawirusami? 

Profilaktyka zakażeń obejmuje głównie dbanie o higienę osobistą i częste mycie rąk. Pamiętajmy o regularnej dezynfekcji nocników, toalet, powierzchni użytkowych i codziennie wykorzystywanych przedmiotów, takich jak: klamki do drzwi, włączniki światła, klucze do domu, telefon komórkowy, portfel czy karty płatnicze. Zwróćmy też szczególną uwagę na czystość miejsca, w którym przygotowujemy i jemy posiłki

Skutecznym sposobem uniknięcia infekcji rotawirusowej jest stosowanie szczepień, które w większości przypadków chronią przed ciężką biegunką i koniecznością hospitalizacji (możliwy jest natomiast przebieg bezobjawowy lub wystąpienie łagodnych objawów).

Zarówno odporność wywołana naturalnymi zakażeniami, jak i stosowanie szczepień ochronnych u niemowląt składają się na występowanie tzw. odporności zbiorowiskowej (populacyjnej, grupowej), dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia infekcji rotawirusowej także u osób nieuodpornionych.   ‘

Przeczytaj również:
Szczepionka na rotawirusy – czy jest skuteczna?

Źródła: 

  • Bigoraj, E., Mizak, B.., & Król, J. (2006). Struktura rotawirusów–czynnika etiologicznego infekcji pokarmowych u człowieka. Med. Weter, 62, 1215-1218. 
  • Korycka, M. (2001). Epidemiologia zakażeń Rotawirusowych u dzieci. Przegl Epidemiol, 55, 275-279. 
  • Kuchar, E., Nitsch-Osuch, A., Szenborn, L., & Ołdak, E. (2012). Rotawirusy jako czynnik etiologiczny zakażeń szpitalnych w Polsce–przegląd systematyczny z metaanalizą 11 badań. Przegl Epidemiol, 66(3), 409-415. 
  • Kuchar, E., Nitsch-Osuch, A., & Szenborn, L. (2013). Szczepienia niemowląt przeciwko rotawirusom–czy ochronę populacyjną zyskują starsze dzieci i dorośli? Forum zakażeń, 4(6), 365-371. 
  • Rustecka, A., Kalicki, B., Maślany, A., & Jung, A. (2010). Najczęstsze zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt i ich związek z żywieniem Część II. Biegunki ostre i zaparcia. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6(3), 198-203. 
  • https://gis.gov.pl/zdrowie/podstawowe-informacje-dotyczace-rotawirusow-cz-1/ (Data dostępu: 27.04.2020). 
  • https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/rotawirusy/ (Data dostępu: 27.04.2020).
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

  1. 14 sierpnia 2021, 16:51
    Lionheart

    Szczepienie? Akurat po szczepieniu zachorowalo dziecko znajomego-obowiazkowe na rota-i pneumo-…. A teraz je ma we krwi, nie mowiac o goraczce i biegunce….

  2. 28 kwietnia 2022, 06:50
    Klaudia

    Wlasnie jestem wraz z mężem po ostrym przebiegu rota. Oparło się o szpital a ja nigdy nie była. Tak chora. Dwoje małych dzieci w domu po szczepieniach bez objawów na szczęście. Ja nigdy nie byłam aż tak chora

    1. 22 października 2022, 22:04
      Marek

      Taaak oczywiście

  3. 21 marca 2023, 20:29
    Krzysztof

    Bardzo klarowny opis choroby i przydatne informacje .

    1. 22 marca 2023, 08:22
      Weronika Zielińska
      Poradnik Gemini

      Dziękujemy 🙂

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę