Zatrucia opiatami i innymi narkotykami

Zatrucie opiatami 

Opioidami nazywamy wszystkie substancje, zarówno syntetyczne, naturalne, endo- i egzogenne, które oddziaływują na receptor opioidowy w sposób podobny do morfiny. Opiaty natomiast to substancje pozyskiwane z opium – soku maku lekarskiego (Papaver somniferum). Tych dwóch pojęć nie można używać zamiennie.  

Jakie substancje należą do opiatów i które z nich są nadużywane w celach rekreacyjnych?  

Najważniejszym przedstawicielem opiatów jest morfina, od wielu lat stosowana w leczeniu bólu. Innym dobrze znanym opiatem jest półsyntetyczna pochodna morfiny – heroina, używana w celach rekreacyjnych. Rzadziej wykorzystywane w lecznictwie opiaty przeciwkaszlowe – kodeina oraz dekstrometorfan – są niestety często stosowane w celach rekreacyjnych, ze względu na wywoływane przy stosowaniu w dużych dawkach działanie psychoaktywne. Według statystyk po kodeinę i dekstrometorfan sięga głównie młodzież poniżej 18. roku życia. Opiaty przeciwbiegunkowe, takie jak loperamid, nadużywane są raczej rzadko, ze względu na nieprzyjemne efekty uboczny, jakimi są uporczywe, przedłużające się zaparcia.  

Jak wygląda pacjent zatruty opiatami?  

Opisuje się charakterystyczną triadę objawów: senność (wynikającą z depresji ośrodkowego układu nerwowego), zwężenie źrenic i zmniejszoną częstość oddechów. Dodatkowo występują zaparcia, mogą wystąpić nudności czy wymioty. Przy podaży dużej dawki opiatu może dochodzić do zagrażającej życiu depresji oddechowej.  

Zatrucie amfetaminą 

Amfetamina należy do grupy związków nazywanych fenyloaminami. Ma właściwości stymulujące, hamujące apetyt, euforyzujące i halucynogenne. Jej przewlekłe stosowanie prowadzi między innymi do zapalenia naczyń czy nadciśnienia płucnego. Literatura opisuje także perforacje struktur twarzoczaszki, np. przegrody nosa, przy wieloletnim przyjmowaniu fenyloamin donosowo. 

W Polsce posiadanie i rozpowszechnianie amfetaminy jest przestępstwem, ale w wielu krajach jest ona nadal stosowana jako lek. Niektóre z jej przeznaczeń to leczenie ADHD, narkolepsji czy otyłości.  

Jak wygląda pacjent zatruty amfetaminą? 

Pacjenci są znacznie pobudzeni, rytm serca jest przyspieszony, kołataniu serca może towarzyszyć ból w klatce piersiowej. Osoby po spożyciu amfetaminy mogą prezentować nawet kilkudniowe psychozy. Źrenice będą rozszerzone, pacjent będzie się pocił, może skarżyć się na bezsenność, bóle głowy i drżenia. Oddech będzie znacznie przyspieszony.  

Zatrucie marihuaną 

Marihuana to wysuszone kwiatostany i liście roślin konopii indyjskiej (Cannabis indica). Głównymi komponentami psychoaktywnymi są THC (tetrahydrokannabinol) oraz inne kannabinoidy. Według WHO 2,5% światowej populacji używa marihuany, co sprawia, że jest to najczęściej nadużywana nielegalna substancja. Jest ona używana we wszystkich grupach społecznych, zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn. Niektóre źródła wskazują jednak, że głównymi użytkownikami są młodzież oraz studenci.  

Jak wygląda pacjent zatruty marihuaną?  

Marihuana wywołuje efekt euforyzujący, miorelaksacyjny (rozluźniający mięśnie szkieletowe), a także zwiększa apetyt. Może wywoływać zaburzenia pamięci, równowagi i koordynacji. Ostre zatrucie charakteryzuje się przyspieszoną akcją serca, rozszerzeniem źrenic, nastrzyknięciem (zaczerwienieniem) spojówek, zaburzeniem funkcji poznawczych. Mogą występować halucynacje i objawy psychotyczne, takie jak paranoja. 

Efekty długotrwałego nadużywania marihuany to między innymi problemy z pamięcią, depersonalizacja czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.  

Ponadto palenie marihuany jest bardziej niebezpieczne niż palenie tytoniu, ponieważ zawiera ona znacznie więcej tlenku węgla i substancji smolistych niż papierosy.  

W jej składzie znajduje się kancerogenną siarkę, która ma znacznie wyższy potencjał mutagenny niż siarka zawarta w papierosach.