Wiek ciąży – ile trwa ciąża i jak obliczyć termin porodu?

Wiek ciąży – dlaczego jest tak ważny?

Określenie właściwego wieku ciąży jest niezwykle istotne. W przypadku ciąż o nieprawidłowym przebiegu rzetelna identyfikacja wieku ciąży umożliwia wdrożenie w odpowiednim czasie właściwych procedur w przypadku np.

• zagrażającego poronienia,
• porodu przedwczesnego,
• wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu. 

Błędnie określony wiek ciąży może przyczynić się do podejmowania zbędnych działań, np. przyspieszenie porodu poprzez indukcję bądź cięcie cesarskie z powodu omyłkowego wyznaczenia wyższego wieku ciąży niż jest w rzeczywistości. 

Termin porodu – jak go obliczyć?

Obliczanie wieku ciąży i terminu porodu – reguła Naegelego

Prawidłowy czas trwania ciąży wynosi 280 dni, a więc 40 tygodni licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Za pomocą reguły Naegelego na podstawie daty ostatniej miesiączki wyznacza się termin porodu. 

Reguła Naegelego dla cyklu 28-dniowego:

Ostatnia miesiączka + 7 dni – 3 miesiące + 1 rok = TERMIN PORODU

Np.

Ostatnia miesiączka wystąpiła 10 września 2018.

10.09.2018 + 7 dni = 17.09.2018

17.09.2018 – 3 miesiące = 17.06.2018

17.06.2018 + 1 rok = 17.06.2019 ? termin porodu

Jeżeli ciąża jest wynikiem zastosowania technik wspomaganego rozrodu, podczas których dokładnie określa się dzień owulacji bądź jeżeli kobieta monitoruje swój organizm pod względem wystąpienia owulacji poprzez mierzenie temperatury lub stosowanie elektronicznego bądź chemicznego analizatora owulacji, do daty owulacji należy dodać 266 dni i tym sposobem obliczyć przewidywany termin porodu. 

Obliczanie wieku ciąży i terminu porodu – badanie ultrasonograficzne

Kolejnym sposobem wyznaczenia terminu porodu jest badanie kliniczne – ultrasonografia. W sytuacji, gdy data ostatniej miesiączki z różnych przyczyn jest nieznana, m.in. z powodu nieregularności cyklów miesiączkowych, pomocna staje się ultrasonografia. Na podstawie pomiarów długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) płodu wykonanych w okresie od 6. do 14. tygodnia ciąży można niezwykle dokładnie określić wiek ciąży, ponieważ margines błędu tej metody wynosi jedynie od 3 do 5 dni. Aby jak najdokładniej określić wiek ciąży, a dzięki temu również termin porodu, należy opierać się na wynikach ultrasonograficznych z I trymestru, ponieważ mają one najmniejszy margines błędu. Natomiast badania ultrasonograficzne wykonywane w II oraz III trymestrze ciąży, oparte na pomiarach wymiaru dwuciemieniowego główki (BPD), obwodu brzucha (AC) lub długości kości udowej (FL) mogą wiązać się z 2 lub nawet 3 tygodniami rozbieżności. 

Obliczanie wieku ciąży i terminu porodu – badanie ginekologiczne

Wiek ciąży można określić również na podstawie badania ginekologicznego. W tym przypadku badanie ginekologiczne skupia się na określeniu wysokości dna macicy. W zależności od zaawansowania ciąży dno macicy będzie znajdowało się na różnych wysokościach:

• w około 8. tygodniu ciąży na wysokości spojenia łonowego,
• około 16. tygodnia ciąży około 1-2 palce powyżej spojenia łonowego,
• w 20. tygodniu ciąży około 2-3 palce poniżej pępka,
• około 24. tygodnia ciąży na wysokości pępka,
• około 28. tygodnia ciąży na wysokości 2 palców powyżej pępka,
• w 32. tygodniu dno macicy osiąga połowę odległości pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym. 
• zazwyczaj około 36. tygodnia ciąży dno macicy znajduje się najwyżej, czyli pod łukami żebrowymi,
• około 40. tygodnia ciąży dno macicy obniża się o kilka centymetrów, ponieważ część przodująca płodu (zazwyczaj główka) zaczyna wstawiać się do kanału rodnego.

Wysokość dna macicy mierzona w centymetrach od spojenia łonowego do dna macicy określana jako SF (symphysis-fundus) między 26. a 34. tygodniem ciąży odpowiada danemu tygodniowi ciąży. Oznacza to, że 30 cm odległości między spojeniem łonowym a dnem macicy świadczy o trwającym 30. tygodniu ciąży. Jest to jednak metoda obarczona dużym marginesem błędu z powodu różnic wynikających z przebiegu ciąży. Wszelkie powikłania w trakcie ciąży, takie jak małowodzie, wielowodzie, nieprawidłowości w budowie macicy, będą wpływały na zaburzony odczyt danych parametrów. Metoda ta nie jest skuteczna w przypadku określania wieku ciąży w ciąży mnogiej, np. bliźniaczej bądź trojaczej.