Jak leczyć gorączkę w przeziębieniu? Paracetamol czy ibuprofen?

Co warto wiedzieć na temat gorączki?

Gorączka jest reakcją obronną organizmu. Stanowi ważny sygnał ostrzegawczy o toczącym się procesie chorobowym lub jego zaostrzeniu. Jest ona związana z nasilonym wytwarzaniem tzw. cytokin gorączkotwórczych, które powodują aktywację enzymów – cyklooksygenaz (COX) w podwzgórzu. Prowadzi to do zwiększonej produkcji prostaglandyn (m.in. PGE2), które wpływają na ośrodek termoregulacji. Konsekwencją tego jest wzrost temperatury ciała.

Nieznaczny wzrost temperatury nazywamy stanem podgorączkowym (37,1-38,0°C). Może on pozytywnie wpływać na przebieg infekcji.

Gdy podwyższonej temperaturze towarzyszy dyskomfort i ogólne złe samopoczucie lub gdy przekracza ona 38,5°C, wprowadź leczenie farmakologiczne.

Głównym celem leczenia gorączki jest nie tyle jej obniżenie, lecz poprawa samopoczucia. W tym celu możesz zastosować m.in. preparaty zawierające paracetamol czy niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). Leki te charakteryzują się również działaniem przeciwbólowym. Dzięki nim możesz pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości towarzyszących infekcji wirusowej takich jak bóle głowy czy bóle mięśniowe.

Pamiętaj, że temperatura ciała przekraczająca 40°C jest stanem niebezpiecznym dla życia.

Temperatura powyżej 40°C może prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej czy odwodnienia. Gorączka jest również szczególnie niebezpieczna dla osób z chorobami przewlekłymi, ponieważ może stanowić dodatkowe obciążenie organizmu, prowadząc do niewydolności wielu narządów. 

Jak działają leki przeciwgorączkowe? 

Najpopularniejszymi lekami stosowanymi w celu obniżenia gorączki i złagodzenia towarzyszących jej objawów są preparaty z grupy NLPZ (np. ibuprofen) oraz paracetamol. Substancje te są także wykorzystywane jako leki przeciwbólowe. W większości są dostępne bez recepty.

Możesz je zastosować w przypadku słabego i umiarkowanego bólu różnego pochodzenia, m.in.:

• głowy,
• zębów,
• mięśni,
• kości,
• stawów,
• przy bolesnym miesiączkowaniu.

Dodatkowo preparaty z grupy NLPZ mają działanie przeciwzapalne i mogą być stosowane w leczeniu objawowym reumatoidalnego zapalenia stawów czy chorobie zwyrodnieniowej. 

Ibuprofen jest substancją stosowaną od niemal 60 lat. Ma udokumentowane działanie przeciwgorączkowe, co potwierdzają badania kliniczne. Mechanizm działania ibuprofenu jest związany z zahamowaniem aktywności enzymu – cyklooksygenazy (COX). Jest on odpowiedzialny za syntezę prostaglandyn (m.in. PGE2). Pozwala to na ograniczenie ich wpływu na ośrodek termoregulacji, a tym samym skuteczne zwalczenie objawów gorączki. Prostaglandyny wpływają również na próg odczuwania bólu i wystąpienie typowych symptomów procesu zapalnego. W związku z tym ibuprofen poprzez ograniczenie ich syntezy wykazuje efekt przeciwbólowy i przeciwzapalny, a tym samym skutecznie ogranicza objawy towarzyszące gorączce.

W preparatach dostępnych na rynku ibuprofen występuje w różnych postaciach chemicznych, m.in. w formie kwasowej, soli sodowej, lizynianów czy arginianów. Jest to istotny czynnik wpływający na szybkość wchłaniania. Dzięki temu czas potrzebny na osiągnięcie maksymalnego stężenia we krwi jest krótszy i szybciej następuje efekt leczniczy. 

Innym preparatem o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym jest paracetamol. W przeciwieństwie do ibuprofenu nie działa on przeciwzapalnie. Choć jest on powszechnie stosowany od ponad 60 lat, mechanizm jego działania wciąż nie został w pełni wyjaśniony. Prawdopodobnie jest on związany z zahamowaniem cyklooksygenazy zlokalizowanej w mózgu i rdzeniu kręgowym (COX-3). Jednocześnie substancja ta nie wykazuje działania obwodowego. Sugeruje się, że paracetamol wpływa również na przewodzenie bodźców bólowych. Jest to związane z modulacją układu serotoninergicznego lub aktywacją receptorów kannabinoidowych. 

Paracetamol czy ibuprofen? Dawkowanie

Zarówno ibuprofen, jak i paracetamol działają przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Preparaty te pomogą Ci skutecznie złagodzić gorączkę oraz poprawią Twoje samopoczucie. Możesz je stosować samodzielnie. Na rynku znajdziesz również preparaty złożone zawierające obie substancje. Paracetamol i ibuprofen występują w wielu preparatach wykorzystywanych w łagodzeniu objawów grypy czy przeziębienia. W związku z tym nie stosuj kilku produktów jednocześnie. Niesie to za sobą ryzyko przedawkowania. 

Paracetamol i ibuprofen stosowane w dawkach terapeutycznych są lekami bezpiecznymi i dobrze tolerowanymi. Ich dawkowanie w dużym stopniu zależy od wskazania, wieku i stanu pacjenta.

Dawkowanie ibuprofenu

Standardowa, jednorazowa dawka ibuprofenu stosowanego doustnie u osób dorosłych wynosi 200-400 mg, przy czym musisz zachować co najmniej 4-godzinny odstęp między kolejnymi dawkami.

Długotrwałe stosowanie dużych ilości ibuprofenu może m.in. zwiększać ryzyko wystąpienia podrażnień, owrzodzeń i krwawień z przewodu pokarmowego. W związku z tym lek ten przyjmuj w najmniejszej skutecznej dawce przez możliwie najkrótszy czas.

Dawkowanie paracetamolu

W przypadku paracetamolu standardowa dawka jednorazowa dla osób dorosłych wynosi 500-1000 mg.

Działanie przeciwbólowe utrzymuje się przez 4-6 godzin, a działanie przeciwgorączkowe przez 6-8 godzin. Pamiętaj, aby nie przekraczać zalecanego dawkowania. Przedawkowanie paracetamolu może prowadzić do uszkodzenia wątroby, a w konsekwencji nawet do śmierci. Substancja ta jest szczególnie niebezpieczna m.in. dla osób odwodnionych lub regularnie spożywających alkohol. W tych grupach pacjentów istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia działania toksycznego. 

Paracetamol czy ibuprofen? Który jest bardziej skuteczny?

Zarówno ibuprofen, jak i paracetamol skutecznie obniżają gorączkę w przebiegu infekcji o różnym pochodzeniu. Obecnie na rynku mamy szeroki wybór preparatów w różnych postaciach farmaceutycznych i dawkach. Według rekomendacji dotyczących postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego jako leczenie przeciwgorączkowe zalecane jest zastosowanie jednej z powyższych substancji. W wyjątkowych sytuacjach związanych z brakiem skuteczności jednego z leków dopuszcza się również leczenie skojarzone.

W przypadku stwierdzenia innych silnych objawów zapalenia (ból, obrzęk, przekrwienie, wysięk) w pierwszym rzucie zaleca się stosowanie ibuprofenu.

Według badań ibuprofen szybciej obniża gorączkę niż paracetamol. Dodatkowo jego działanie przeciwgorączkowe jest silniejsze, a efekt utrzymuje się dłużej. Co więcej, w metaanalizie obejmującej ponad 36 badań z udziałem ok. 30 tysięcy pacjentów wykazano, że ibuprofen jest tak samo bezpieczny jak paracetamol.

Pamiętaj, że dobierając lek przeciwgorączkowy, trzeba uwzględnić stan zdrowia, ewentualne choroby towarzyszące i potencjalne działania niepożądane, które mogą znacznie wpływać na bezpieczeństwo terapii.

Przeczytaj również:
Czy można łączyć paracetamol z ibuprofenem?