Czarny bez. Wzmocnij swoją odporność!

Czarny bez – co to za roślina?

Czarny bez (łac. Sambucus nigra L.) to pospolita roślina, najczęściej rozrastający się krzew lub niewysokie drzewo, kwitnące na biało. Bez jest często mylony z lilakiem. Krzewy o fioletowych, różowych lub białych intensywnie pachnących kwiatach to właśnie lilaki, potocznie nazywane bzem.

Czarny bez kwitnie w maju i czerwcu. Sierpień i wrzesień to czas, gdy na krzewie zaczynają pojawiać się małe, kuliste jagody o intensywnej czarnej barwie. To właśnie owoce czarnego bzu są źródłem wielu cennych substancji o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbakteryjnych i antyoksydacyjnych. 

Cennym surowcem są również kwiaty i kora czarnego bzu.

Czy czarny bez jest bezpieczny dla zdrowia?

Możemy bezpiecznie korzystać z dobrodziejstw czarnego bzu, pamiętając o właściwym przygotowaniu tej ośliny.

Niedojrzałe owoce i świeże kwiaty czarnego bzu zawierają toksyczną sambunigrynę. Jej spożycie może powodować wymioty i biegunkę.

Obróbka termiczna i suszenie niwelują drażniące działanie sambunigryny.

Raport Europejskiej Agencji Leków oraz obowiązująca w USA ustawa regulująca obrót suplementami diety, witaminami i produktami naturalnymi potwierdzają bezpieczeństwo stosowania preparatów wyprodukowanych z czarnego bzu. Podobna opinia została wydana przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków.

Czarny bez – właściwości

Czarny bez uznany jest za jedną z najstarszych roślin leczniczych, cenioną za szczególne bogactwo substancji aktywnych, które dają wymierne korzyści zdrowotne. Poniżej 10 najważniejszych zastosowań czarnego bzu.

Czarny bez jest bogatym źródłem antyoksydantów

Stres oksydacyjny powstaje w organizmie na skutek zbyt dużej ilości wolnych rodników. Jest to czynnik sprzyjający występowaniu wielu chorób oraz przedwczesnemu starzeniu się organizmu. Antyoksydanty chronią organizm przed działaniem wolnych rodników. Wprowadzenie czarnego bzu do codziennej diety stanowi doskonałą formę ochrony przed skutkami stresu oksydacyjnego.

Czarny bez wspiera odporność i działa przeciwzapalnie

Ekstrakt z czarnego bzu wspiera leczenie stanów zapalnych oraz wpływa pobudzająco na odporność. Przyjmowanie preparatów z czarnego bzu ułatwia tym samym walkę z przeziębieniem i infekcjami. Dodatkowo napary z kwiatów czarnego bzu mogą być stosowane w formie okładu jako czynnik łagodzący w stanach zapalnych powiek i spojówek.

Czarny bez działa przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie

Preparaty z czarnego bzu skutecznie hamują namnażanie się bakterii i wirusów w organizmie. Stanowi to uzupełnienie leczenia farmakologicznego, czego efektem może być szybszy powrót do zdrowia podczas infekcji. Niezwykłe działanie czarnego bzu w tym aspekcie daje nadzieję np. na wykorzystanie go w terapiach przeciwwirusowych u osób z grupy ryzyka zakażeniem HIV.

Czarny bez działa przeciwbólowo

Przeciwbólowe działanie ekstraktu z czarnego bzu zostało opisane w przypadku dolegliwości reumatycznych, migren, a nawet w rwie kulszowej. Efekt jest słabszy niż podczas podawania środków przeciwbólowych, lecz ogromną korzyścią w tym wypadku jest brak ryzyka uzależnienia.

Czarny bez działa napotnie i wykrztuśnie

Flawonoidy zawarte w kwiatach i owocach czarnego bzu mogą regulować ośrodek termoregulacji w mózgu, przez co zmienia się poziom pocenia. Napotne działanie czarnego bzu ma znaczenie w leczeniu wszelkiego rodzaju infekcji i przeziębienia, szczególnie gdy towarzyszy im gorączka. 

Udowodniono również, że zawarte w czarnym bzie triterpeny wpływają one na produkcję dużej ilości wodnistej wydzieliny w układzie oddechowym, co zdecydowanie ułatwia odkrztuszanie.

Czarny bez reguluje stężenie glukozy i obniża stężenie cholesterolu we krwi

Ekstrakt z czarnego bzu może zwiększać wydzielanie insuliny przez trzustkę, co zapobiega zbyt wysokiemu stężeniu glukozy w organizmie. Systematyczne przyjmowanie preparatów z czarnego bzu obniża także stężenie cholesterolu, trójglicerydów oraz LDL (tzw. złego cholesterolu). Stanowi to doskonałą profilaktykę w przypadku cukrzycy oraz chorób układu sercowo-naczyniowego.

Czarny bez działa przeciwobrzękowo i poprawia stan skóry

Napary z kwiatów czarnego bzu mogą być wykorzystywane do kąpieli leczniczych i różnego rodzaju okładów na skórę. Takie zabiegi łagodzą stany zapalne oraz uszczelniają ściany naczyń krwionośnych, co daje wiele możliwości w przypadku walki z łuszczycą i obrzękami skóry.

Czarny bez działa moczopędnie i przeczyszczająco

Zawarte w kwiatach flawonoidy utrudniają resorpcję zwrotną wody w kanalikach nerkowych, zwiększając tym samym wydzielanie moczu. Kora czarnego bzu stosowana była w przeszłości jako środek przeczyszczający i wspomagający odchudzanie. Z kolei owoce są składnikiem niektórych ziołowych mieszanek wspomagających działanie układu pokarmowego oraz regulujących pracę wątroby. Wszystkie te właściwości składają się na jeszcze jedno ważne działanie prozdrowotne czarnego bzu. Działa on odtruwająco i wspomaga usuwanie toksyn z organizmu.

Czarny bez to naturalny barwnik

Czarny bez jest szeroko wykorzystywany nie tylko w przemyśle farmaceutycznym. Znalazł także zastosowanie w przetwórstwie żywności, przede wszystkim jako barwnik, np. w galaretkach, dżemach, sokach itp. Stosowanie wyciągu z czarnego bzu pozwala więc uniknąć dodatku sztucznych substancji do wielu produktów spożywczych, zapewniając im jednocześnie atrakcyjny kolor.

Przeczytaj również:
Przygotuj się na jesień! Co suplementować, aby nie dać się przeziębieniu?