Czym jest zespół nerczycowy i jak go leczyć?

Jakie są objawy zespołu nerczycowego? 

Oprócz wymienionych wyżej zespół nerczycowy może wywoływać następujące objawy: 

• pienienie się moczu – wywołane dużą ilością białka w moczu; 
• żółtaki powiek – wywołane zwiększonym stężeniem lipidów w osoczu; 
• nadciśnienie tętnicze; 
• przełomy brzuszne – wywołany obrzękiem błony śluzowej jelit nagły ból brzucha, któremu towarzyszyć mogą wymioty i gorączka. 

Obrzęki w zespole nerczycowym są miękkie, ciastowate. Mogą być tak nasilone, że pacjent zgłasza przybranie kilku lub kilkunastu kilogramów. Od rana obrzęki obecne są na powiekach, a w ciągu dnia umiejscawiają się w zależności od pozycji ciała – u pacjentów leżących w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, a u chodzących w dolnych częściach nóg. W zaawansowanej lub ostrej chorobie nadmiar płynu może zbierać się także w jamach ciała, co może być bardzo niebezpieczne dla pacjenta. 

Zespół nerczycowy – powikłania

Groźnym powikłaniem, które może wystąpić, jest zakrzepica żylna lub tętnicza – ze względu na rozregulowanie gospodarki białek odpowiadających za krzepliwość krwi w naczyniach powstają zatory utrudniające przepływ krwi. 

Pacjenci mogą być także bardziej podatni na zakażenia – wskutek utraty z moczem białek odpowiadających za utrzymanie odporności organizmu. 

Inne powikłania, które mogą wystąpić w zespole nerczycowym, to: 

• obecność płynu w jamie opłucnej – opłucna to błona surowicza pokrywająca z zewnątrz płuco; składa się z dwóch blaszek, między którymi zbierać się może płyn; 
• obrzęk mózgu; 
• wodobrzusze. 

Zespół nerczycowy – przyczyny 

Zespół nerczycowy wywołany jest uszkodzeniem kłębuszków nerkowych. W wyniku tego uszkodzenia zaburzone zostaje działanie bariery filtracyjnej nerek i dochodzi do białkomoczu. Utrata białek z moczem ma wiele następstw, których objawy ilustruje obraz kliniczny pacjenta z zespołem nerczycowym. 

W większości przypadków, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, przyczyną wystąpienia zespołu nerczycowego jest kłębuszkowe zapalenie nerek. Jednak 1/3 przypadków zespołu nerczycowego dorosłych wynika z chorób, które wtórnie uszkadzają nerki. Te choroby to np.: 

• cukrzyca, 
• toczeń rumieniowaty układowy, 
• skrobawica, 
• nowotwory, 
• zakrzepica żyły nerkowej, 
• stan przedrzucawkowy/rzucawka. 

Zespół nefrotyczny może być powikłaniem przyjęcia leków o działaniu nefrotoksycznym (uszkadzającym nerki), takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne.  

Zespół ten może się także pojawić w odpowiedzi na zakażenia, zwłaszcza wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, a także zakażenie wirusem HIV. 

Zespół nerczycowy – leczenie 

Przede wszystkim należy dążyć do wyeliminowania przyczyny zespołu nerczycowego (leczenie przyczynowe). Dodatkowo wdraża się postępowanie dietetyczne: 

• ograniczenie podaży soli; 
• ograniczenie spożycia tłuszczów; 
• zwiększenie ilości przyjmowanych węglowodanów. 

Poza tym zaleca się pacjentom utrzymywanie nóg powyżej poziomu głowy (np. opartych o ścianę), by zminimalizować obrzęk i wspomóc działanie terapii farmakologicznej. 

Leczenie farmakologiczne obejmuje włączenie następujących grup leków: 

• leki moczopędne,  
• ACE inhibitory – leki stosowanych między innymi w nadciśnieniu, 
• statyny – leki obniżające stężenia lipidów w osoczu, 
• leki przeciwzakrzepowe – zalecane tylko w przypadku chorych obciążonych dużym ryzykiem wystąpienia zakrzepicy. 

W przypadkach gdy obrzęki są wyjątkowo oporne na leczenie farmakologiczne, można zastosować np. hemodializę.

Przeczytaj również:
Chore nerki nie bolą. Co poza cukrzycą może je zniszczyć?
Zioła na nerki – które stosować?