Glucophage (Metformini hydrochloridum)

Jak działa lek Glucophage?

Lek Glucophage zmniejsza wytwarzanie glukozy w wątrobie, zwiększa obwodowy wychwyt glukozy oraz opóźnia jelitowe wchłanianie glukozy.

Kiedy stosuje się lek Glucophage?

Lek stosuje się cukrzycy typu 2, zwłaszcza u pacjentów z nadwagą.

Glucophage tabletki powlekane:

• u dorosłych można stosować w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną
• u dzieci w wieku od 10 lat i młodzieży może być stosowany lek Glucophage w postaci tabletek powlekanych w monoterapii lub w skojarzeniu z insuliną

Jak stosować lek Glucophage?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Glucophage tabletki powlekane:

Dorośli z prawidłową czynnością nerek:

W monoterapii i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi:

• dawka początkowa to 500 mg lub 850 mg podawana 2 lub 3 razy na dobę w czasie lub po posiłku
• po 10 - 15 dniach należy dostosować dawkę na podstawie stężenia glukozy we krwi
• stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym
• maksymalna zalecana dawka wynosi 3 g na dobę, przyjmowana w 3 podzielonych dawkach
• w przypadku planowanej zamiany innego doustnego leku przeciwcukrzycowego, należy odstawić poprzednio stosowany produkt leczniczy i zastosować metforminę

W skojarzeniu z insuliną:

Glucophage i insulina mogą być stosowane jednocześnie

• dawka początkowa to 500 mg lub 850 mg podawanej 2 lub 3 razy na dobę
• dawkę insuliny dostosowuje się na podstawie wyników badania stężenia glukozy we krwi

Dzieci w wieku od 10 lat i u młodzieży:

• dawka początkowa to 500 mg lub 850 mg raz na dobę w czasie lub po posiłku
• po 10 do 15 dniach należy dostosować dawkę na podstawie wartości stężenia glukozy we krwi
• stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym.
• maksymalna dawka to 2 g na dobę, przyjmowana w 2 lub 3 podzielonych dawkach

Pacjenci w podeszłym wieku:

• dawkę należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek:

• przed rozpoczęciem leczenia należy oznaczyć wartość GFR, a następnie co najmniej raz na rok
• przy zwiększonym ryzyku dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, co 3 - 6 miesięcy

Połknąć tabletkę popijając szklanką wody. Nie należy ich kruszyć lub żuć.

• jedną dawkę na dobę, przyjmować lek rano (śniadanie).
• dwie dawki leku na dobę, przyjmować rano (śniadanie) i wieczorem (kolacja)
• trzy dawki leku na dobę, przyjmować rano (śniadanie), w południe (obiad) i wieczorem (kolacja)

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Glucophage 

• może wystąpić kwasica mleczanowa z objawami takimi jak: wymioty, ból brzucha (ból w jamie brzusznej) z kurczami mięśni, ogólne złe samopoczucie, któremu towarzyszy silne zmęczenie i trudności w oddychaniu. Inne objawy to obniżenie temperatury ciała i zwolnienie czynności serca
• jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, pacjent powinien natychmiast uzyskać pomoc medyczną, ponieważ kwasica mleczanowa może prowadzić do śpiączki. Należy natychmiast odstawić lek Glucophage i skontaktować się z lekarzem lub zgłosić do najbliższego szpitala

Pominięcie zastosowania leku Glucophage

• nie stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki
• przyjąć następną dawkę o zwykłej porze

Kiedy nie stosować leku Glucophage?

Leku nie stosować, gdy występuje:

• nadwrażliwość na metforminę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
• każdy rodzaj ostrej kwasicy metabolicznej (takiej jak kwasica mleczanowa, cukrzycowa kwasica ketonowa)
• stan przedśpiączkowy w cukrzycy
• ciężka niewydolność nerek (GFR ˂ 30 ml/min).
• ostre stany chorobowe wiążące się z ryzykiem zaburzeń czynności nerek, takie jak odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs.
• choroby mogące być przyczyną niedotlenienia tkanek (szczególnie choroby o ostrym przebiegu lub zaostrzenie chorób przewlekłych), takie jak niewyrównana niewydolność serca, niewydolność oddechowa, niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego, wstrząs
• niewydolność wątroby
• ostre zatrucie alkoholem
• alkoholizm

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Glucophage może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Należy zaprzestać stosowania leku Glucophage i natychmiast skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpi którykolwiek z wymienionych poniżej działań niepożądanych:

• zmęczenie
• utrata apetytu
• zmniejszenie masy ciała
• zażółcenie skóry lub białkówek oczu

Mogą być to objawy zapalenia wątroby.

Bardzo często (występujące częściej niż u 1 na 10 pacjentów):

• nudności
• wymioty
• biegunka
• ból brzucha (ból w jamie brzusznej)
• utrata apetytu

Często (występujące rzadziej niż u 1 na 10 osób):

• zaburzenia smaku

Bardzo rzadko (występujące rzadziej niż u 1 na 10 000 pacjentów):

• kwasica mleczanowa
• nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby
• objawy zapalenia wątroby (ze zmęczeniem, utratą apetytu i zmniejszeniem masy ciała, a także z zażółceniem lub bez zażółcenia skóry i białkówek oczu)
• reakcje skórne, tj: zaczerwienienie skóry (rumień), swędzenie skóry lub swędząca wysypka (pokrzywka)
• zmniejszone stężenie witaminy B₁₂ we krwi

• lek może wywoływać kwasicą mleczanową, zwłaszcza jeśli pacjent ma zaburzenia czynności nerek
• objawy kwasicy mleczanowej obejmują: wymioty, ból brzucha, skurcze mięśni, ogólnie złe samopoczucie w połączeniu z silnym zmęczeniem, trudności z oddychaniem, zmniejszenie temperatury ciała i spowolnienie akcji serca
• ryzyko kwasicy mleczanowej zwiększa się w przypadku niewyrównanej cukrzycy, ciężkiego zakażenia, długotrwałego głodzenia lub spożywania alkoholu, odwodnienia, zaburzeń czynności wątroby oraz wszelkich stanów chorobowych, w których jakaś część ciała jest niewystarczająco zaopatrywana w tlen
• kwasica mleczanowa jest nagłym stanem zagrażającym życiu, w którym jest konieczne natychmiastowe leczenie w szpitalu
• należy zaprzestać czasowo stosowania leku Glucophage, jeśli u pacjenta występuje stan chorobowy, który może wiązać się z odwodnieniem (ciężkie wymioty, biegunka, gorączka, narażenie na wysoką temperaturę lub jeśli pacjent pije mniej płynów niż zwykle)
• nie stosować leku podczas zabiegu chirurgicznego i przez pewien czas po nim
• jeżeli Glucophage stosowany jest w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi (pochodne sulfonylomocznika, insulina, meglitynidy), istnieje ryzyko wystąpienia hipoglikemii
• jeśli wystąpią objawy hipoglikemii, takie jak osłabienie, zawroty głowy, zwiększone pocenie się, przyspieszona czynność serca, zaburzenia widzenia lub trudności z koncentracją, zwykle pomaga zjedzenie lub wypicie płynu zawierającego cukier
• podczas leczenia należy kontrolować czynność nerek przynajmniej raz na rok lub częściej, jeśli pacjent jest w podeszłym wieku i (lub) ma pogarszającą się czynność nerek

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Lek nie jest zalecany pacjentkom w ciąży.

U kobiet w ciąży zaleca się stosować insulinę i dążyć do utrzymania stężenia glukozy we krwi w zakresie jak najbardziej zbliżonym do prawidłowego, aby zmniejszyć ryzyko wad rozwojowych u płodu.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Lek nie jest zalecany pacjentkom karmiącym piersią, ponieważ metformina przenika do mleka ludzkiego.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Jednoczesne stosowanie z:

• środkami kontrastowymi zawierającymi jod 
• niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (ibuprofen i celekoksyb)
• selektywnymi inhibitorami cyklooksygenazy (COX) 2
• inhibitorami ACE
• antagonistami receptora angiotensyny II
• lekami moczopędnymi
• agonistami receptorów beta - 2 adrenergicznych (salbutamol, terbutalina)
• kortykosteroidami
• werapamilem
• ryfampicyną
• cymetydyną
• dolutegrawirem
• ranolazyną
• trymetoprimem
• wandetanibem 
• izawukonazolem
• kryzotynibem 
• olaparybem
• innymi lekami stosowanymi w leczeniu cukrzycy

może wymagać częstszych kontroli stężenia glukozy we krwi i ocen czynności nerek lub też modyfikacji dawki leku Glucophage.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Alkohol spożywany w większych ilościach może to zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej.

Lek nie ma wpływu na zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. 

Jeśli lek Glucophage jest stosowany jednocześnie z innymi lekami przeciwcukrzycowymi i wystąpią objawy hipoglikemii (takie jak: osłabienie, zawroty głowy, zwiększone pocenie się, przyspieszona czynność serca, zaburzenia widzenia lub trudności z koncentracją), nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych.

Jak przechowywać lek Glucophage:

• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• brak specjalnych ostrzeżeń dotyczących przechowywania