Ismian (Spironolactonum)

Jak działa lek Ismian?

Substancją czynną leku Ismian jest spironolakton. Jest to lek moczopędny oszczędzający potas z grupy antagonistów aldosteronu. Działanie spironolaktonu polega na blokowaniu receptorów dla aldosteronu, co zapobiega wiązaniu aldosteronu i hamuje jego działanie. Zmniejsza on nadmiar płynów w organizmie poprzez zwiększenie wydalania moczu.

Kiedy stosuje się lek Ismian?

Jako wskazania do stosowanie wyróżnia się:

• leczenie kumulacji płynu w tkankach na skutek choroby serca
• obrzęki związane z zastoinową niewydolnością serca
• ciężką niewydolność serca
• jako środek wspomagający w leczeniu opornego nadciśnienia tętniczego
• zespół nerczycowy
• marskość wątroby z wodobrzuszem i obrzękami
• diagnostykę i leczenie hiperaldosteronizmu pierwotnego (zespół Conna)
• leczenie niektórych zaburzeń czynności nerek
• leczenie kumulacji płynu w tkankach w obrębie jamy brzusznej

Jak stosować lek Ismian?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Dorośli:

• zalecana dawka wynosi 100 mg na dobę w jednej lub kilku dawkach
• dawka dla dorosłych wynosi od 25 mg do 400 mg na dobę

Dzieci i młodzież:

• dawka wynosi 3 mg/ kg masy ciała na dobę
• tabletka może być rozdrobniona lub rozgnieciona, a następnie rozpuszczona w wodzie, co ułatwia przyjęcie

Pacjenci w podeszłym wieku

• zaleca się rozpoczynanie leczenia od możliwie najmniejszej dawki, a następnie stopniowe zwiększanie do uzyskania optymalnego działania

Lek Ismian należy przyjmować z posiłkiem.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Ismian

W przypadku zażycia większej dawki należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą. Może dojść do przedawkowania, które objawia się: nudnościami i wymiotami, sennością, dezorientacją, wysypką skórną i biegunką, mogą też wystąpić zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej oraz odwodnienie.

Pominięcie zastosowania leku Ismian

Należy jak najszybciej przyjąć pominiętą dawkę leku, jednakże nigdy podwójną.

Przerwanie stosowania leku Ismian

Nie należy samodzielnie przerywać stosowania leku. Zalecane jest zasięgnąć porady lekarza jeśli pacjent chce odstawić lek Ismian. Przerwanie stosowania leku Ismian, może powodować nawrót objawów choroby.

W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych ze stosowaniem leku Ismian należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Kiedy nie stosować leku Ismian?

Nie jest zalecane stosowanie leku Ismian jeśli:

• pacjent ma uczulenie na spironolakton lub na którykolwiek z pozostałych składników leku
• pacjent ma ciężką niewydolność nerek lub ostrą, postępującą chorobę nerek z towarzyszącym bezmoczem lub skąpomoczem
• pacjent ma małe stężenie sodu we krwi (hiponatremia)
• pacjent ma hiperkaliemię (podwyższone stężenie potasu we krwi) lub odczuwa inne dolegliwości związane z hiperkaliemią
• pacjent przyjmuje leki moczopędne oszczędzające potas (w tym eplerenon), suplementy potasu lub podwójną blokadę układu RAA z zastosowaniem leczenia skojarzonego inhibitorem konwertazy angiotensyny (ACE) i antagonisty receptora angiotensyny (ARB)

Spironolakton jest przeciwwskazany u dzieci z umiarkowanymi i ciężkimi zaburzeniami czynności nerek.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Ismian może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Bardzo częste (występują u co najmniej 1 na 10 pacjentów):

• hiperkaliemia u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek, którzy jednocześnie przyjmują suplementy potasu
• ból głowy
• niestrawność, biegunka
• mężczyźni: zmniejszone libido, zaburzenia erekcji, impotencja, powiększenie gruczołów piersiowych (ginekomastia)
• kobiety: zaburzenia piersi, tkliwość piersi, zaburzenia miesiączkowania, obniżenie głosu (w wielu przypadkach nieodwracalne)
• zmęczenie
• senność

Częste (mogą wystąpić u 1 na 10 pacjentów):

• hiponatremia (w szczególności podczas skojarzonej intensywnej terapii przy użyciu diuretyków tiazydowych)
• hiperkaliemia u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek
• nudności, wymioty
• kobiety: zmiany wydzieliny pochwowej, zmniejszone libido, brak miesiączki, krwawienie po menopauzie
• osłabienie, ospałość u pacjentów z marskością wątroby, uczucie drętwienia i mrowienia (parestezje)
• złe samopoczucie

Niezbyt częste (mogą wystąpić u 1 na 100 pacjentów):

• kwasica u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby
• dezorientacja (uczucie splątania)
• wysypka, pokrzywka, rumień, ostuda, świąd całego ciała
• skurcze mięśni
• skurcze mięśni nóg
• podwyższone stężenie kreatyniny we krwi

Rzadkie (mogą wystąpić u 1 na 1000 pacjentów):

• bardzo ciężkie zaburzenia dotyczące krwi (niedobór białych krwinek) z towarzyszącą nagłą wysoką gorączką, silnym bólem gardła i owrzodzeniem jamy ustnej (agranulocytoza), nieprawidłowości dotyczące krwi (niedobór płytek krwi) z towarzyszącymi siniakami i skłonnością do krwawień (małopłytkowość)
• reakcje alergiczne
• niedostateczna ilość płynu w tkankach (odwodnienie), porfiria, przejściowe zwiększenie stężenia azotu we krwi i moczu, zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia) co może prowadzić do dny moczanowej u predysponowanych pacjentów)
• paraliż, paraplegia (porażenie) kończyn z powodu hiperkaliemii

Bardzo rzadkie (mogą wystąpić u 1 na 10 000 pacjentów):

• rak piersi
• zapalenie ściany naczyń (zapalenie naczyń)
• zapalenie żołądka, wrzody żołądka, krwawienie z żołądkowo-jelitowe, skurcze
• zapalenie wątroby
• łysienie
• wyprysk
• rumień obrączkowaty odśrodkowy
• toczeń rumieniowaty układowy
• ostra niewydolność nerek
• nadmierne owłosienie
• rozmiękanie kości (osteomalacja)

Częstość nieznana:

• niewielkie działanie androgenne, w tym nadmierne owłosienie
• odwracalna hiperchloremiczna kwasica metaboliczna, zwykle z towarzyszącą hiperkaliemią, występowała u niektórych pacjentów z niewyrównaną marskością wątroby, nawet wówczas, gdy czynność nerek była prawidłowa
• zawroty głowy, ataksja (niezborność ruchów)
• łagodne niedociśnienie
• świąd oraz pęcherze skórne w okolicy ust i na pozostałej powierzchni ciała (zespół Stevens-Johnsona)
• oddzielanie się górnych warstw skóry na całym ciele (martwica toksyczna rozpływna naskórka)
• wysypka skórna, gorączka i obrzęk (które mogą być objawami poważniejszych zaburzeń, wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnoustrojowymi)
• pemfigoid (choroba objawiająca się wystąpieniem na skórze pęcherzy wypełnionych płynem)

Przed rozpoczęciem stosowania leku Ismian należy omówić z lekarzem:

• jeśli wymagane jest długotrwałe stosowanie leku Ismian lekarz powinien zlecić regularne badania kontrolne szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku
• jeśli pacjent ma niewydolność wątroby lub nerek, lekarz powinien zachować ostrożność w trakcie leczenia
• jeśli pacjent ma podwyższone stężenie potasu we krwi lub zaburzenia czynności nerek stosowanie leku Ismian nie jest zalecane
• jeśli u pacjenta występuje ciężka niewydolność nerek i przyjmuje on jednocześnie suplementy potasu, ponieważ może wystąpić ciężka hiperkaliemia prowadząca do zatrzymania akcji serca (czasami zakończonego zgonem)
• jeśli pacjent przyjmuje niektóre leki moczopędne, w tym leki moczopędne oszczędzające potas (takie jak amiloryd i triamteren)
• w przypadku długotrwałego stosowania leku Ismian u młodych pacjentów lekarz powinien starannie rozważyć negatywne skutki takiego leczenia

Stosowanie leku Ismian razem z określonymi lekami, suplementami potasu lub produktami spożywczymi bogatymi w potas może prowadzić do ciężkiej hiperkaliemii, której objawy mogą obejmować: skurcze mięśni, zaburzenia rytmu serca, biegunkę i nudności, zawroty głowy.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży lub przypuszcza, że może być w ciąży, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania spironolaktonu podczas ciąży są niewystarczające. Należy unikać stosowania leku Ismian w trakcie ciąży.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Czynny metabolit spironolaktonu, przedostaje się do mleka matki w niewielkich ilościach, dlatego nie jest wskazane stosowanie leku Ismian podczas karmienia piersią.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Należy zachować szczególną ostrożność jeśli pacjent przyjmuje:

• leki stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia tętniczego, w tym inhibitory ACE, leki blokujące zwoje nerwowe
• inne leki moczopędne
• niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak aspiryna lub ibuprofen, ze względu na hamowanie wewnątrznerkowej syntezy prostaglandyn
• suplementy potasu
• heparynę lub heparynę drobnocząsteczkową (stosowane w celu zapobiegania tworzeniu się zakrzepów krwi), ponieważ może prowadzić do hiperkaliemi
• leki zapobiegające krzepnięciu krwi (antykoagulanty, leki przeciwzakrzepowe)
• noradrenalinę (lek o działaniu pobudzającym określone części układu nerwowego (sympatykomimetyk)
• lit (stosowany w leczeniu depresji), ponieważ zmniejszają klirens nerkowy litu i zwiększają ryzyko toksyczności 
• digoksynę (stosowaną w leczeniu różnych chorób serca)
• alkohol, barbiturany lub narkotyki (może wystąpić nasilenie hipotonii ortostatycznej)
• leki mogące wywołać hiperkaliemię (podwyższone stężenie potasu we krwi)
• cholestyraminę (stosowaną w celu obniżenia poziomu cholesterolu we krwi)
• kortykosteroidy, adrenokortykotropinę (stosowane w leczeniu stanów padaczkowych)
• chlorek amonu (zawarty np. w lukrecji)
• cyklosporynę
• trimetoprim i trimetoprim z sulfametoksazolem

Należy zachować ostrożność podczas znieczulania pacjentów stosujących spironolakton, ponieważ zmniejsza on działanie noradrenaliny na układ krążenia.

Nie zaleca się diety bogatej w potas, ze względu na ryzyko hiperkaliemii.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Nie zaleca się spożywania alkoholu podczas przyjmowania leku Ismian.

W trakcie stosowania leku Ismian mogą czasami wystąpić takie działania niepożądane jak zawroty głowy, ból głowy, dezorientacja. Objawy te mogą mieć niekorzystny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Jak przechowywać lek Ismian?

• lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem